16. VE 18. YÜZYILLAR ARASINDA OSMANLI DEVLETİNDE İÇ GÖÇ OLGUSUNA BAKIŞLAR

Year 2017, Volume: 8 Issue: 42, 63 - 79, 25.02.2022

Fatih Çiçek

Abstract

Göç olgusu, insanın ortaya çıkışı ile birlikte günümüze kadar süregelmiş ve onu oluşturan şartların değişmesine rağmen hâlâ dinamizmini koruyarak devam etmektedir. Göç, insana özgü yapılanmaların coğrafya üzerindeki her türlü etkisi olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu göç hareketliliğinin daha çok ekonomik şartlar göz önüne alındığında insanların yaşadıkları yerlerdeki imkânların mevcut nüfusa yeterli olmaması veya buna karşılık insanların mevcut şartlardan yaşamak için daha iyi şartlara sahip başka yerler aranması olarak özetlenebilir. Bu araştırmada, Osmanlı Devleti’nde iç göç olgusuyla ortaya çıkan temel problemler ve göç eden reayanın hangi ekonomik ve sosyal gerekçelerle göç ettiğini birtakım arşiv belgelerinden alınan örneklerle açıklanmaya çalışılmıştır. Böylece 16. ve 18. yüzyıllar arasında göç eden Osmanlı reayasının vergiler, üretim ve göç ilişkisi değerlendirilmiştir

Keywords

Göç, Vergiler, Üretim, Osmanlı Devleti

References

• Akdağ, M. 1945 . “Tımar Sisteminin Bozulması”. DTCF Dergisi, 3 4 : 419- 431.
• Akdağ, M. 1946 . “Celâli İsyanlarının Başlaması”. DTCF Dergisi, 4 1 : 23- 50.
• Akdağ, M. 1964 . “Celali İsyanlarında Büyük Kaçgunluk 1603-1608”, Tarih Araştırmaları Dergisi, 2 2 : 1-49.
• Akdağ, M. 1999 . Türk Halkının Dirlik ve Düzenlik Kavgası: Celâli İsyanları. İstanbul: Barış Kitap Basım Yayın.
• Barkan Ö. L. 1942 . “Osmanlı İmparatorluğunda Bir İskân ve Kolonizasyon Metodu Olarak Vakıflar ve Temlikler I: İstilâ Devirlerinin Kolonizatör Türk Dervişleri ve Zâviyeler” Vakıflar Dergisi, 2 : 279-386.
• Faroqhi, S. 2011 . Osmanlıda Kentler ve Kentliler. İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Fichter, J. 1994 . Sosyoloji Nedir. Çev: Nilgün Çelebi . Ankara: Attila Kitabevi.
• Genç, M. 2002 . Osmanlı İmparatorluğu’nda Devlet ve Ekonomi. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
• Gümüşçü, O. 2004 . “Internal Migration in Sixteenth Century Anatolia”, Journal of Historical Geography, 30 2 : 231-248.
• İnalcık, H. 1959 . “Osmanlılar’da Raiyyet Rüsumu”. TTK Belleten, 23 92 : 575-610.
• İnalcık, H. 2000 . Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi 1300–1600 . Cilt 1. İstanbul: Eren Yayıncılık.
• İnalcık, H. 2012 . “Timar”. İslam Ansiklopedisi. Cilt 41. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı.
• Koca, S. 2002 . “Türklerin Göçleri ve Yayılmaları”, Türkler. Cilt 1. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
• Marshall, G. 1999 . Sosyoloji Sözlüğü. Çev. O. Akınhay, D. Kömürcü . Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• Murphey, R. 1999 . Ottoman Warfare 1500-1700. London: UCL Press.
• Ocak, A. Y. 1990 . “XVI. Yüzyıl Osmanlı Anadolu’sunda Mesiyanik Hareketlerin Bir Tahlil Denemesi”, V. Milletlerarası Türkiye Sosyal ve İktisat Tarihi Kongresi, Ankara.
• Özer, İ. 2004 . Kentleşme, Kentlileşme ve Kentsel Değişme. Bursa: Ekin Kitabevi.
• Özkaya, Y. 1982 . “Osmanlı İmparatorluğunda 18. Yüzyılda Göç Sorunu”. Tarih Araştırmaları Dergisi, 14 25 : 171-211.
• Pamuk, Ş. 2005 . Osmanlı -Türkiye İktisadi Tarihi 1500-1914 . İstanbul