PARA VAKIFLARINDAN KATILIM BANKALARINA TÜRKİYE’DE RİBA’DAN KAÇINMA ÇABALARI ÜZERİNE BİR DEĞERLENDİRME
Abstract
İslam tarihi boyunca İslam toplumlarının ekonomik hayatta çözüm üretmekte en fazla zorlandıkları konunun riba meselesi olduğunu rahatlıkla söyleyebiliriz. Riba’nın yasak olduğu hususu tartış-masızdır. Ancak Kur’an-ı Kerim’de riba yasaklanırken herhangi bir tanımlama yapılmamıştır. Buna mukabil riba yiyenler Kur’an’da çok şiddetli biçimde tehdit edilmektedir. Öte yandan riba ile ilgili çok sayıda hadis söz konusudur. Bu durumda riba’nın ne olup olmadığı; cahiliye riba’sının ne olduğu tartışmaları ve çok sayıda hadisin değerlendirilmesi çerçevesinde belirlenmeye çalışılmıştır. Dolayısıyla, riba’dan kaçınmayı sağlayacak yöntemlerin geliştirilmesi hususu Müslümanların çözmek zorunda oldukları oldukça çetrefil bir sorun olarak 14 asır boyunca karşılarında durmuştur. Bu çalışmada, Osmanlı ve Cumhuriyet dönemi tarihinde ne gibi yöntem ve kuramlar denendiğini kısaca tanıtıp bunlarla ilgili değerlendirme yapmaya çalışılmıştır
References
- Aktepe, İ. E. 2010 . İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. İstanbul: Bilge Yayınları.
- Alper, D., Erdoğan, C. 2009 . 16 ve 18. Yüzyıl Arasında Bursa Vakıfları ve Bursa Ekonomisine Etkileri. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 27 1 , 85- 99.
- Bayındır, A. 2007 . Ticaret ve Faiz. İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları.
- Bulut, H. İ., Er, B. 2009 . Katılım Bankacılığında İki Yeni Finansal Teknik Önerisi: Mudaraba-Risk Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ve MudarabaRisk Sermayesi Yatırım Fonları. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 11-75 . İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Canbaz, M. 2016 . Katılım Bankacılığı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Canbaz, M. F., Çonkar, M. K. 2018 . Girişimcilere Faizle Borçlanmaya Alternatif İslami Bir Yöntem: Kitle Fonlaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10 18 , 37-55.
- Çizakça, M. 1993 . Risk Sermayesi, Özel Finansal Kurumları ve Para Vakıfları. İstanbul: İslami İlimler Araştırma Vakfı Yayını.
- Çonkar, K. 1988 . Kalkınma Bankacılğı ve Türkiye'deki Uygulama. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Çonkar, M. K. 1997 . Kar Ortaklığı Esaslı Kredi ve Risk Sermayesi Finansman Yöntemi. Çerçeve Dergisi, 5 20 .
- Çonkar, M. K., Canbaz, M. F. 2018 . Kitle Fonlaması Finansman Yöntemi: Türkiye'de Sistemin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler. Optimum: Journal of Economies and Management, 5 2 , 118-132.
- Döndüren, H. 1993 . Delillleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. İstanbul: Ahıska Yayınevi.
- Ekinci, A. tarih yok . Vakf-ı Nukudi. www.paravakfi.blogspot.com.tr: www.paravakfi.blogspot.com.tr adresinden alındı
- Güngör, K. 2009 . Bir Finansal Araç Olarak Katılım Bankacılığı: TespitlerTeklifler. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 207-271 . içinde İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Koyunoğlu, H. 2008 . Para Vakıfları, Muhasebe Defterlerine Göre 17. Yüzyıl İstanbul Uygulaması. Din Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 8 1 , 253-304.
- Öz, S. 2013 . Şirketlrin Dini ve Toplumsal Temelleri. Doktora Tezi , Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Özcan, T. 2003 . Osmanlı Para Vakıfları: Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Polat, A. 2009 . Katılım Bankacılığı: Dünya Uygulamalarına İlşkin Sorunlar-Fırsatlar; Türkiye İçin Projeksiyonlar. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilikler ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 77-120 . İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Sarıoğlu, P. 2003 . Local Development, YİMPAŞ Case. Ankara: ODTÜ, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- TBMM. 2003 . 10/16, 262 esas numaralı ve 1061 Sayılı Araştırma Komisyonu Raporu.
- Tunç, H. 2013 . Katılım Bankacılığı, Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması 10. Baskı . İstanbul: Nesil Yayınları.
- Uludağ, S. 1988 . İslamda Faiz Meselesine Yeni Bir Bakış. İstanbul: Dergah Yayınları.
Abstract
We can easly say that the most challenging problem of Islamic society in economic life is riba which is commonly equated with interest issue. Riba is indisputably prohibited and haram in Islam. However, there is no any definition or detailed explanations about “what is riba?” in the Qur’an. On the other hand, the people who charged the fee for borrowed money are threatened very severely in the Qur'an. In addition to the Qur'an verses, there are many hadiths about the riba. Within the framework of these two sources Muslim scholars tried to define “what is really riba?”. Therefore, it has been important to develop methods to avoid from riba for 14 centuries. This is the most serious problem Muslim societies are facing in financial life. In this study, we will briefly explain what methods and instutitions have been tried in our history Ottoman and Republic period . Finally, we will discuss the riba-related methods and theories
References
- Aktepe, İ. E. 2010 . İslam Hukuku Çerçevesinde Finansman ve Bankacılık. İstanbul: Bilge Yayınları.
- Alper, D., Erdoğan, C. 2009 . 16 ve 18. Yüzyıl Arasında Bursa Vakıfları ve Bursa Ekonomisine Etkileri. Uludağ Üniversitesi İİBF Dergisi, 27 1 , 85- 99.
- Bayındır, A. 2007 . Ticaret ve Faiz. İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları.
- Bulut, H. İ., Er, B. 2009 . Katılım Bankacılığında İki Yeni Finansal Teknik Önerisi: Mudaraba-Risk Sermayesi Yatırım Ortaklıkları ve MudarabaRisk Sermayesi Yatırım Fonları. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 11-75 . İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Canbaz, M. 2016 . Katılım Bankacılığı. İstanbul: Beta Yayınları.
- Canbaz, M. F., Çonkar, M. K. 2018 . Girişimcilere Faizle Borçlanmaya Alternatif İslami Bir Yöntem: Kitle Fonlaması. Finansal Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 10 18 , 37-55.
- Çizakça, M. 1993 . Risk Sermayesi, Özel Finansal Kurumları ve Para Vakıfları. İstanbul: İslami İlimler Araştırma Vakfı Yayını.
- Çonkar, K. 1988 . Kalkınma Bankacılğı ve Türkiye'deki Uygulama. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi.
- Çonkar, M. K. 1997 . Kar Ortaklığı Esaslı Kredi ve Risk Sermayesi Finansman Yöntemi. Çerçeve Dergisi, 5 20 .
- Çonkar, M. K., Canbaz, M. F. 2018 . Kitle Fonlaması Finansman Yöntemi: Türkiye'de Sistemin Geliştirilmesine Yönelik Öneriler. Optimum: Journal of Economies and Management, 5 2 , 118-132.
- Döndüren, H. 1993 . Delillleriyle Ticaret ve İktisat İlmihali. İstanbul: Ahıska Yayınevi.
- Ekinci, A. tarih yok . Vakf-ı Nukudi. www.paravakfi.blogspot.com.tr: www.paravakfi.blogspot.com.tr adresinden alındı
- Güngör, K. 2009 . Bir Finansal Araç Olarak Katılım Bankacılığı: TespitlerTeklifler. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilik ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 207-271 . içinde İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Koyunoğlu, H. 2008 . Para Vakıfları, Muhasebe Defterlerine Göre 17. Yüzyıl İstanbul Uygulaması. Din Bilimleri Akademik Araştırmalar Dergisi, 8 1 , 253-304.
- Öz, S. 2013 . Şirketlrin Dini ve Toplumsal Temelleri. Doktora Tezi , Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Özcan, T. 2003 . Osmanlı Para Vakıfları: Kanuni Dönemi Üsküdar Örneği. Ankara: Türk Tarih Kurumu Yayınları.
- Polat, A. 2009 . Katılım Bankacılığı: Dünya Uygulamalarına İlşkin Sorunlar-Fırsatlar; Türkiye İçin Projeksiyonlar. Düz. A. Yabanlı, Finansal Yenilikler ve Açılımları ile Katılım Bankacılığı s. 77-120 . İstanbul: Türkiye Katılım Bankaları Birliği.
- Sarıoğlu, P. 2003 . Local Development, YİMPAŞ Case. Ankara: ODTÜ, Yayımlanmamış Doktora Tezi.
- TBMM. 2003 . 10/16, 262 esas numaralı ve 1061 Sayılı Araştırma Komisyonu Raporu.
- Tunç, H. 2013 . Katılım Bankacılığı, Felsefesi, Teorisi ve Türkiye Uygulaması 10. Baskı . İstanbul: Nesil Yayınları.
- Uludağ, S. 1988 . İslamda Faiz Meselesine Yeni Bir Bakış. İstanbul: Dergah Yayınları.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Research Article |
| Authors | |
| Publication Date | August 25, 2022 |
| Published in Issue | Year 2017 Volume: 8 Issue: 44 |