Üç Tarz-ı Sİyasetİn Tek Tarzı: Kültür-Medenİyet ya da Manevİ Kültür - Maddİ Kültür Kutuplaştırmacılığı

Year 2012, Volume: 3 Issue: 14, 113 - 128, 25.03.2022

Suna Başak

Abstract

Küreselleşme ve küreselleşme ile birlikte eski ırkçılığın yerini alan yenikültürel ırkçılık ve bu bağlamda yerel kültürlerin ortadan kalkıp kalkmayacağı, millî kültürlerin yok olup olmayacağı meselelerinin tartışılması kültür kavramını, Fukuyama’nın “Tarihin sonu”, Hangtington’un “Medeniyetler çatışması” tezleri ise medeniyet kavramını sosyal bilimler literatüründe yeniden sıklıkla kullanılır hâle getirmiştir. Batı sosyal bilimler literatüründen farklı olarak Türkiye’de sosyal bilimler literatüründe ve özellikle de sosyoloji literatüründe “kültür” olgusuna ilişkin terimler sadece bir kavram meselesi olarak kalmamıştır. Uzun bir dönem “toplum hayatına nasıl yön verileceği” konusundaki görüşlere Türkçülük, İslamcılık, Batıcılık bilimsel destek bulma gayreti olmuştur. Bu çalışmada Türkçü, İslamcı ve Batıcı akımların kültür ve medeniyet olgusuna yaklaşımları sosyal bilimler paradigmasında ki dönüşüm ekseninde ele alınmıştır. Kültür-medeniyet meselesinin ele alınışındaki kutuplaştırmacılık sadece sosyal bilimlerde, siyaseti yapanların söylemlerinde ve bu üç fikir akımında değil kültür kavramının yer aldığı her söylemde görülmektedir. Gerek akademik gerek entelektüel gerekse ideolojik sebeplerle olsun, kültür konusuyla ilgili herkes için kültür-medeniyet ya da manevi kültür-maddi kültür kutuplaştırmacılığı değişmezken, değişen sadece parçalara ve parçaların belirleyiciliğine ya da başlatıcılığına yapılan vurgudur. İslamcı ve Türkçü söylemlerde vurgu, manevi kültür terimi üzerinde odaklanır. Buna karşılık pür Batıcı ya da sol ideolojik konumlarda ise “manevi” sıfatı kaldırılarak sadece kültür kavramı kullanılır veya mecbur kalınırsa “maddi olmayan kültür” ifadesine yer verilir. Algısal kökenli ampirik bir kavram ikizi olarak, iki parçalı analizde yer alan parçalar, ismi ne konulursa konsun, gerçekçilikte mevcut farklı varlık alanlarına tekabül ediyor olmayıp, aynı ve bir gerçekliğin somutluk dereceleri itibarıyla farklılaşmış görünümüdür. Tarama değerlendirme mahiyetinde olan bu çalışmada kültür-medeniyet kutuplaştırmacılığının ideolojik ve siyasi uzanımlarının üç tarz-ı siyasette nasıl ortaya çıktığı belirlenmiştir

Keywords

Üç Tarz-ı Siyaset, Kültür, Medeniyet, Paradigma

References

• AĞAOĞLU, Ahmet 1972 , Üç Medeniyet, 1927 İstanbul: Başbakanlık Kültür Müsteşarlığı Kül- tür Yayınları.
• AKGÜN, Mehmet 1998 , Materyalizmin Türkiye’ye Girişi ve İlk Etkileri, Ankara: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• ALKAN, Ahmet Turan 1994 , “Sessiz Çoğunluk Bakımından Batılılaşma ve Çağdaşlaşmanın An- lam ve Tezahürleri”, Türkiye Günlüğü. 2. Sayı, Ankara.
• BALTACIOĞLU, İ. Hakkı 1943 , Türk’e Doğru, Birinci Kitap, İstanbul.
• BAŞAK, Suna 2004 , Kültür Olgusu Analizleri ve Üç Tarz-ı Siyaset, Ankara: Odak Yayınevi.
• BULAÇ, Ali 2004 , “İslam’ın Üç Siyaset Tarzı veya İslamcıların Üç Nesli”, Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce, 6. Cilt, Ankara: İletişim Yayınları.
• CANGIZBAY, Kadir 1998 , “Kültür-Medeniyet Kutuplaştırmacılığı ya da Amiyane Bilginin Bir Tu- zağı”, Sosyolojik Praksis, Ankara: Öteki Yayınevi.
• CAPPRA, Fritjof 1991 , Fiziğin Tao’su çev. Kaan H. Ökten , İstanbul: Arıtan Yayınevi. 1989 ,Batı Düşüncesinde Dönüm Noktası, çev. M. Armağan , İstanbul: İnsan Yayınları.
• DİKEÇLİGİL, Beylü 1994 , “Kültür Kavramının Analizi veya Sosyo-Kültürel Gerçekliğin Yapısı Üzerene Bir İnceleme”, Dünyada ve Türkiye’de Güncel Sosyolojik Gelişmeler, Ankara: Sosyo- loji Derneği Yayınları III, s. 37-47.
• FINDIKOĞLU, Z. Fahri 1940 , “Türkiye’de Pozitivizmin Tarihçesi” İç. L. Levy Brushl: August Comte’un Felsefesi çev: Ziyaeddin Fahri İstanbul: Bürhazeddin Matbaası, s. XII-XVI.
• HANİOĞLU, M.Şükrü 1989 , “Meşrutiyet Dönemi Garbcıları: Yeni Bir “Ethic” Yaratma Fikri” Tür- kiye Günlüğü, sayı 2, Ankara: s. 23-26. 1981 , Bir Siyasal Düşünür Olarak Doktor Abdullah Cevdet ve Dönemi, İstanbul: Uçdal Neşriyat.
• KORLAELÇİ Murzata 1986 , Pozitivizmin Türkiye’ye Girişi ve İlk Etkileri, İstanbul: İnsan Yayın- ları.
• KURAN, Ercüment 1998 , “Türkiye’nin Medeniyet Değiştirmesi”, Türk Yurdu, 18. Cilt, Sayı 127- 128. Ankara: s. 25-26.
• SOROKİN, Pitirim A 1972 , Bir Bunalım Çağında Toplu-Felsefeler, çev. Mete Tunçay , Ankara: Bilgi Yayınevi.
• 1964 , Sociocultural Causality, Space, Time, New York: Russell. 1962 , Society, Culture and Perso- nality: Their Structure and Dynamics, New York: Cooper Square Publishers Inc.
• THOMPSON, John 1995 , The Media and Modernity: A Social Theary of the Media, Cambridge: Polity Press.
• TUNÇAY, Mete 1985 ,“Türkiye Cumhuriyetinde Siyasal Düşünce Akımları”, Cumhuriyet Dönemi Türkiye Ansiklopedisi, 7. Cilt, İletişim yayınları, s.924-1929.
• TURHAN, Mümtaz 1969 , Kültür Değişmeleri, İstanbul: Millî Eğitim Basımevi
• ÜLKEN, H. Ziya 1939 , “Türkiye’de Pozitivizm Temayülü” İnsan Mecmuası, Nu.:11 s. 22-29.
• ÜNÜVAR, Kerem, Ziya Gökalp, “Modern Türkiye’de Siyasi Düşünce Milliyetçilik” 4. cilt, 2. Baskı İstanbul: İletişim Yayınları, s. 28-35.