MEHMET AKİF ERSOY’UN VEFAT HABERİNİN TÜRK BASININDAKİ YANSIMALARI

Year 2021, Volume: 12 Issue: 59, 179 - 206, 30.08.2022

Salim Gökçen

Abstract

Mehmet Akif Ersoy’u anlamaya çalışmanın en önemli yollarından birisi, onu yaşadığı dönemin siyasal, toplumsal ve insani verileri ile birlikte değerlendirmektir. Mehmet Akif Ersoy, yaşadığı dönemi şiirlerine, yazılarına, söylemlerine bütün genişlik ve derinliği ile yansıtmaya çalışmış bir Türk mütefekkiridir. Dönemin bütün acılarını, sevinçlerini benliğinde yaşamış ve duyduklarını, düşündüklerini şiirlerine, yazılarına yansıtmış mümtaz bir şahsiyettir. Mehmet Akif Ersoy, insanlık tarihinin görebileceği en netameli toplumsal, iktisadi ve insani şartlara şahit olmanın verdiği yorgunluk içinde 27 Aralık 1936 tarihinde hayata veda etmiştir. Çalışmamızda Mehmet Akif Ersoy’un vefatının ardından basına yansıyan haberlerin genel bir değerlendirmesi yapılacak, kamuoyunu bilgilendirme vazifesini yerine getirmesi gereken gazetelerin bu duruma vermiş oldukları tepkiler ve köşe yazılarına yansıyan düşünceler incelenecektir

Keywords

Mehmet Akif Ersoy, Osmanlı Devleti, Millî Mücadele, İstiklal Marşı, Türkiye Cumhuriyeti.

References

• Milli Savunma Bakanlığı, Askeri Tarih ve Stratejik Etüt Başkanlığı, Atatürk Koleksiyonu, MSB, ATASE, ATA-ZB
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi, Ziraat Vekaleti, Personel Genel Müdürlüğü, Sicil Şube Müdürlüğü, BCA, 250.71.1.12
• Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Osmanlı Arşivi, Dahiliye Nezareti, Memur Sicil Defterleri, BOA, DH.SAİD.d
• Akşam
• Ceride-i Resmiye
• Cumhuriyet
• Haber
• Haber Akşam Postası
• Hakimiyet-i Milliye
• Halkın Sesi
• Kurun
• Son Posta
• Tan
• Ulus
• Yeni Adam
• Yeni Asır
• Burçak, Rıfkı Salim, On Yılın Anıları 1950-1960 , Ankara, 1998.
• Darendelioğlu, İlhan E., Vatan Haini mi, Vatan Şairi mi?, Orkun Yayınevi, İstanbul, 1978.
• Düzdağ, M. Ertuğrul, İstiklâl Şairi Mehmed Âkif Ersoy, Bağcılar Belediyesi, İstanbul, 2014.
• Erişirgil, Mehmet Emin, Mehmet Âkif İslamcı Bir Şairin Romanı, Güzel Matbaası, Ankara, 1956.
• Ersoy, Mehmet Âkif, Safahat, İstanbul, 1973.
• Fergan, Eşref Edip, Mehmed Âkif, Hayatı, Eserleri ve 70 Muharririn Yazıları, Asar-ı İlmiye Kütüphanesi Neşriyatı, İstanbul, 1938.
• Gökçek, Fazıl, Bir Medeniyet Şairi: Mehmet Akif, TDK Yay., Ankara, 2013.
• Kara, İsmail - İbanoğlu, Fulya, Sessiz Yaşadım - Matbuatta Mehmet Âkif 1936-1940 , Zeytinburnu Belediyesi Yay. İstanbul, 2011.
• Soyak, Hasan Rıza, Atatürk’ten Hatıralar, C.I, Yapı Kredi Bankası Yay., İstanbul, 1973.
• Tansel, Fevziye Abdullah, Mehmet Akif: Hayatı ve Eserleri, Kanaat Kitabevi, İstanbul, 1945.
• Tunçay, Mete, Türkiye Cumhuriyeti’nde Tek-Parti Yönetimi’nin Kurulması 1923-1931 , Tarih Vakfı Yurt Yay., İstanbul, 1999.
• “Mehmed İhsan Efendi”, DİA, C.28, Ankara, 2003, ss.490-491.
• ALİ, Sabahattin, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:169, 25 Mart 1937 , ss.11.
• ARTAM, Nurettin, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:170, 1 Nisan 1937 , ss.11, 19.
• ATAÇ, Nurullah, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:172, 15 Nisan 1937 , ss.10.
• Atay, Falih Rıfkı, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:170, 1 Nisan 1937 , ss.10.
• Atsız, H.Nihal, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:172, 15 Nisan 1937 , ss.11.
• Başar, Şükufe Nihal, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:167, 11 Mart 1937 , ss.11, 17.
• Belge, Burhan, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:169, 25 Mart 1937 , ss.10.
• Benice, Etem İzzet, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:261, ss.7, 19.
• Birgen, Muhittin, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:261, ss.10.
• Çamlıbel, Faruk Nafiz, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:172, 15 Nisan 1937 , ss.11.
• Danişmend, İsmail Hami, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:167, 11 Mart 1937 , ss.11.
• Derviş, Suat, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:168, 18 Mart 1937 ss.5-6.
• Ertem, Sadri, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:170, 1 Nisan 1937 , ss.10- 11.
• Gezgin, Hakkı Süha, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:261, ss.13-14.
• İleri, Suphi Nuri, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:169, 25 Mart 1937 , ss.11.
• Kestelli, Raif Necdet, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:171, 8 Nisan 1937 , ss.11, 19.
• Kısakürek, Necip Fazıl, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:261, ss.13.
• Nayır, Yaşar Nabi, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:169, 25 Mart 1937 , ss.10.
• Okay, Orhan – Düzdağ, Ertuğrul, “Mehmed Âkif Ersoy”, DİA, C.28, Ankara, 2003, ss.432-439.
• Okay, Orhan, “İstiklâl Marşı”, DİA, C.23, İstanbul, 2001, ss.355-356.
• Orhon, Orhan Seyfi, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:171, 8 Nisan 1937 , ss.10-11.
• Ortaç, Yusuf Ziya, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:171, 8 Nisan 1937 , ss.11.
• Özüçetin, Yaşar – Karagöz, Kübra, “Mehmet Âkif Ersoy’un Ölümü ve Ölüm Yıl Dönümü Etkinlikleri”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C.11, Sayı:58, Ağustos 2018 , ss.292-307.
• Sadi, Kerim, “Ankete Cevap”. Yeni Adam, Sayı:171, 8 Nisan 1937 , ss.10.
• Safa, Peyami, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:167, 11 Mart 1937 , ss.10.
• Safa, Peyami, “Mehmet Akif’e Dair”, Çığır, C.3, Sayı:46, Ocak 1937 , ss.81- 82.
• Semiz, Yaşar – Akandere, Osman, “Milli Mücadele’de Mehmet Akif Ersoy Bey’in Faaliyetleri”, Atatürk Araştırma Merkezi Dergisi, C.XVIII, Sayı:54, Kasım 2002 , ss.903-952.
• Sertel, Sabiha Zekeriya, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:168, 18 Mart 1937 , ss.10.
• Şenel, Cahid, “Tanzimat’tan Günümüze Felsefe Dergileri: Açıklamalı ve Seçme Bir Bibliyografya Denemesi”, Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi. C.9, Sayı:17, 2011 , ss.431-490.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:168, 18 Mart 1937 , ss.10-11.
• Tarhan, Abdülhak Hamit, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:167, 11 Mart 1937 , ss.10.
• Tez, İlhami Bekir, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:172, 15 Nisan 1937 , ss.10-11.
• Toprak, Burhan, “Ankete Cevap”, Yeni Adam, Sayı:168, 18 Mart 1937 , ss.11.