Güney Çin Denizi Sorunları: Tanımı, Tarafları ve Jeopolitik Değerlendirmesi

Year 2018, Volume: 9 Issue: 48, 105 - 132, 29.08.2022

Saffet Yerlikaya

Abstract

Asya-Pasifik bölgesinde bulunan Güney Çin Denizi, jeopolitik ve jeostratejik avantajları nedeniyle hem bölge ülkeleri hem de küresel aktörler açısından ilgi odağı konumundadır. Denizde güncel olarak iki ve çok taraflı sorunlar vardır ve bu sorunlar özellikle İkinci Dünya Savaşı sonrasında ortaya çıkmıştır. Bu dönemden itibaren sorunlara taraf olan ülkeler çeşitli tarihsel argümanlar ve hukuksal haklar ileri sürerek somut adımlar atmışlardır. Tarafların kendilerince haklı gerekçe göstererek attığı bu adımlar nasıl birbirleriyle geçmişte uyuşmamışsa günümüzde de uyuşmamaktadır. Söz konusu bu durum, geçmişte gerilim ve sıcak çatışmaların meydana gelmesine neden olmuştur. Tarafların tutum ve davranışlarının uyuşmazlığı, hukuk dışı oluşu ve bölge dışından aktörlerin de sahada etkin olması sorunlarda bir çözüme ulaşılmasını engellemektedir. Çözüm konusunda bir sonuca varılamaması, gelecekte de sıcak çatışma riski gibi olumsuz gelişmelere kapı aralayacak niteliktedir. Bu durum ise Güney Çin Denizi’ni dünya gündeminde öne çıkarmaktadır.

Keywords

Güney Çin Denizi, Jeopolitik, Hak İddiaları, Enerji Kaynakları, Enerji Güzergâhları

References

• Akçadağ Alagöz, E. (2012, Ekim 13). Doğu Çin Denizinde Gerginlik: Senkaku/Diaouyu Adaları. Http://Www.Bilgesam.Org/İncele/130/-Dogu-Cin-Denizi%E2%80%99nde-Gerginlik--Senkaku-Diaoyu-Adalari-Sorunu/#.Wiuognslts3 Adresinden Alınmıştır
• Bateman, S. (2017). Building Cooperation For Managing The South China Sea Without Strategic Trust. Asia & The Pacific Studies, 252-255.
• Bayıllıoğlu, U. (2017). Güney Çin Denizi Tahkiminde Hakemlik Mahkemesi’nin İnsanlığın Ortak Mirası Ve Diğer Devletlerin Deniz Alanlarına Sağladığı Koruma: Ada Statüsü Sınırlanması. Tbb, 420-21.
• Bayraç, H. N. (2009). ‘Küresel Enerji Politikaları Ve Türkiye: Petrol Ve Doğalgaz Kaynakları Açısından Bir Karşılaştırma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 119.
• Binzat, G. (2015). Güney Çin Denizi’nde Abd Ve Çin’i Savaşın Eşiğine Getiren Suni Adalar Krizi. Http://www.21yyte.Org/Tr/Arastirma/Cin-Halk-Cumhuriyeti/2015/06/12/8208/Guney-Cin-Denizinde-Abd-Ve-Cini-Savasin-Esigine-Getiren-Suni-Adalar-Krizi Adresinden Alınmıştır
• Britannica, E. (Tarih Yok). Https://Www.Britannica.Com/Place/Paracel-Islands Adresinden Alınmıştır
• Business Insider. (2017). Http://Www.Businessinsider.Com/Tensions-İn-The-South-China-Sea-Explained-İn-18-Maps-2015-1/#1a-Political-Map-1 Adresinden Alınmıştır
• Castello, M. J., Cheung, A., & Hauwere, N. D. (2010). Surface Area And The Seabed Area, Volume, Depth, Slope And Topographic Variation Fort The World’s Seas, Oceans And Countries. Enviromental Science & Technology, 8824.
• China Power. (2018). Https://Chinapower.Csis.Org/Much-Trade-Transits-South-China-Sea/ Adresinden Alınmıştır
• China Power Team. (2017, Ekim 27). How Much Trade Transits The South China Sea? Https://Chinapower.Csis.Org/Much-Trade-Transits-South-China-Sea/ Adresinden Alınmıştır
• CNN. (2011, Haziran 28). China And Vietnam: A Timeline Of Conflict. Http://Edition.Cnn.Com/2011/World/Asiapcf/06/27/China.Vietnam.Timeline/İndex.Html Adresinden Alınmıştır
• CSIS. (2018). Https://Amti.Csis.Org/Scs-Features-Map/ Adresinden Alınmıştır
• CSIS. (2018). Https://Amti.Csis.Org/South-China-Sea-Energy-Exploration-And-Development/ Adresinden Alınmıştır
• Denk, E. (1999). Egemenliği Tartışmalı Adalar: Karşılaştırmalı Bir Çalışma (Kardak Kayalıkları Ve Spratly Adaları Ve Senkaku/Diaouyu Adaları Örnekleri) . Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Denker, M. S. (2000). 2000’li Yıllarda Asya-Pasifik Bölgesinin Güvenliği. Ankara: Asam.
• Doğan, S. (2016). Güney Çin Denizi Tahkim Davası (Filipinler Cumhuriyeti/Çin Halk Cumhuriyeti). Küresel Bakış Çeviri Hukuk, 22-23.
• Ebbighausen, R. (2017, Mayıs 22). South China Sea Dispute- Long Way Ahead For China, Asean. Http://Www.Dw.Com/En/South-China-Sea-Dispute-Long-Way-Ahead-For-China-Asean/A-38940964 Adresinden Alınmıştır
• Encylopedia Britannica. (2018). Https://Www.Britannica.Com/Place/Spratly-Islands Adresinden Alınmıştır
• Eryiğit, M. (2012). Güney Çin Denizinde Sınır Anlaşmazlıkları Ve Abd-Çhc İlişkileri’ne Etkileri. İstanbul: Dübam.
• Free Map Tools. (2017). Https://Www.Freemaptools.Com/ Adresinden Alınmıştır
• Google Maps. (2017). Https://Maps.Google.Com// Adresinden Alınmıştır
• Greer, A. (2016, Temmuz 20). The South China Sea Is Really A Fishery Dispute. The Diplomat: Https://Thediplomat.Com/2016/07/The-South-China-Sea-İs-Really-A-Fishery-Dispute/ Adresinden Alınmıştır
• Haberturk. (2017, Haziran 16). Abd Ve Japonya’dan Güney Çin Denizi’nde Ortak Tatbikat. Http://Www.Haberturk.Com/Yerel-Haberler/Haber/12274655-Abd-Ve-Japonyadan-Guney-Cin-Denizinde-Ortak-Tatbikat Adresinden Alınmıştır
• Hanayi, O. (2016, Ekim 24). Güney Çin Denizi’ndeki Temel Sorunlar Ve Çözüm Yolları: Çin’in Yaklaşımı. Http://Eurasian-Research.Org/Tr/Research/Comments/İnternational-Relations/Yugo-Tri-V-Osnove-Problemy-İ-Resheniye-Put-Kitayskoye%20more Adresinden Alınmıştır
• Hirst, T. (2014, Mayıs 21). The World’s Most İmportant Trade Route? Https://Www.Weforum.Org/Agenda/2014/05/World-Most-İmportant-Trade-Route/ Adresinden Alınmıştır Indonesia Tourism. (2017). Http://Natuna.İndonesia-Tourism.Com/İndex.Html Adresinden Alınmıştır
• İşcan, İ. H. (2004). Uluslararası İlişkilerde Klasik Jeopolitik Teoriler Ve Çağdaş Yansımaları. Uluslararası İlişkiler, 48.
• Kabakçı, F., & Durul, T. (2017, Şubat 24). Doğu Çin Denizi’ndeki Egemenlik Tartışmaları. Anadolu Ajansı: Http://Aa.Com.Tr/Tr/Dunya/Dogu-Cin-Denizindeki-Egemenlik-Tartismalari/758351 Adresinden Alınmıştır
• Karabel, S. (2016). Güney Çin Denizi’ndeki Çin-Filipinler İhtilafı Ve Tahkim Kararının Değerlendirmesi. İstanbul: Bilgesam.
• Keyvan, Ö. Z. (2017, Ocak 25). Filipinler, Çin Ve Abd. Https://Ankasam.Org/Filipinler-Cin-Ve-Abd/ Adresinden Alınmıştır
• Khaerani, A. (2016). Güney Çin Denizi Sorunlarında Asean’ın Rolü . Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Lohman, W. (2009, Şubat 2009). Spratly İslands: The Challenge To U.S. Leadership İn The South China Sea. Http://Www.Heritage.Org/Asia/Report/Spratly-İslands-The-Challenge-Us-Leadership-The-South-China-Sea Adresinden Alınmıştır
• Maritime Institute Of Malaysia. (2017). Http://Www.Mima.Gov.My/İndex.Php/Research/The-Straits-Of-Malacca-Csom/Csom-İntroduction Adresinden Alınmıştır
• Mortimer, C. (2017, Mart 18). China To Build On Disputed Shoal İn South China Sea. Http://Www.İndependent.Co.Uk/News/World/Asia/South-China-Sea-Dispute-Beijing-Philippines-Scarborough-Shoal-Nine-Dash-Line-Manila-A7637216.Html Adresinden Alınmıştır
• Özay, M. (2016, Haziran 24). Güney Çin Denizi’nde Yeni Kriz: Natuna Adaları. Anadolu Ajansı: Http://Aa.Com.Tr/Tr/Analiz-Haber/Guney-Cin-Denizinde-Yeni-Kriz-Natuna-Adalari/597003 Adresinden Alınmıştır
• Pekcan, C. (2016). Güney Çin Denizi Sorunu Çerçevesinde Çin-Hindistan İlişkileri. Çomü Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi , 23-26.
• Reuters. (2010, Mart 4). Malacca Strait İs A Strategic ‘Chokepoint. Https://Www.Reuters.Com/Article/Uk-Malacca-Threat-Factbox-İduktre62335x20100304 Adresinden Alınmıştır
• Scientist, F. O. (2000, Nisan 1). Https://Fas.Org/İrp/World/Taiwan/Facility/Pratas.Htm Adresinden Alınmıştır
• Sea, S. C. (2018). Http://Www.Southchinasea.Org/Files/2011/08/Schina_Sea_88.Jpg Adresinden Alınmıştır
• Senftleben, W. (1976). Political Geography Of The South China Sea. Philippine Geographical Journal, 165-166.
• South China Sea. (2018). Http://Www.Southchinasea.Org/Files/2011/08/Map_Small.Gif Adresinden Alınmıştır
• Söznmezoğlu, F. (2010). Uluslararası İlişkiler Sözlüğü. İstanbul: Der Yayınları.
• Stockholm International Peace Research Institute. (2018). Https://Www.Sipri.Org/Databases/Milex Adresinden Alınmıştır
• Supriyanto, R. A. (2015, Şubat 16). Indonesian’s Natuna Islands: Next Flashpoint İn The South China Sea? Https://Www.Rsis.Edu.Sg/Wp-Content/Uploads/2015/02/Co15033.Pdf Adresinden Alınmıştır
• Taipei Times. (2010, Eylül 18). Feature:Living On The Disputed Dongsha İslands. Http://www.taipeitimes.Com/News/Taiwan/Archives/2010/09/18/2003483195 Adresinden Alınmıştır
• Tambını, J. (2017, Temmuz 7). G20 2017 Countries: Who Are The Members Of The G20? Https://Www.Express.Co.Uk/News/World/825533/G20-2017-Who-Are-Members-Summit-Hamburg-Germany-Nations Adresinden Alınmıştır
• U.S. Energy Information Administration. (2013, Şubat 7). South China Sea. Https://Www.Eia.Gov/Beta/İnternational/Regions-Topics.Cfm?Regiontopicıd=Scs Adresinden Alınmıştır
• U.S. Energy Information Administration. (2013). U.S. Energy İnformation Administration’s South China Sea. Washington: Eıa.
• Vuving, A. L. (2017, Mayıs 6). South China Sea : Who Occupies What İn The Spratlys? The Diplomat: Https://Thediplomat.Com/2016/05/South-China-Sea-Who-Claims-What-İn-The-Spratlys/ Adresinden Alınmıştır
• Wagner, D., Tupaz, E., & Pozon, I. P. (2012, Temmuz 20). ‘China, The Philippines, And The Scarborough Shoal. Https://Www.Huffingtonpost.Com/Daniel-Wagner/China-The-Philippines-And_B_1531623.Html Adresinden Alınmıştır
• World Statesman. (Tarih Yok). Http://Www.Worldstatesmen.Org/Paracel_Spratly.Html Adresinden Alınmıştır Yılmaz, S. (2013, Nisan 15). Asya Pasifik Güvenliği. Http://Www.21yyte.Org/Arastirma/Asya-Pasifik-Arastirmalari-Merkezi/2013/04/15/6953/Asya-Pasifik-Guvenligi Adresinden Alınmıştır