Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi Kapsamında Göç Olgusunun Orta Asya Güvenliğindeki Rolü

Year 2024, Volume: 5 Issue: 2, 99 - 116, 31.12.2024

Burcu Temür , Cihan Bilgili

https://doi.org/10.54970/turkuaz.1535722

Abstract

Göç olgusu, küreselleşmenin etkisiyle geçmişe kıyasla artış göstermektedir. Bu artış, Orta Asya'nın temel dinamiklerinden biri haline gelmiştir ve bölge ülkeleri için çeşitli anlamlar taşımaktadır. Orta Asya'daki devletlerin politik ve ekonomik kırılganlıkları ile coğrafi yapının geçirgenliği, göç olgusunu bölgenin güvenliğini olumsuz etkileyen faktörler arasına dahil etmektedir. Yasadışı göç, uluslararası düzeyde de etkili olup insan, uyuşturucu ve silah kaçakçılığı gibi sorunlara yol açmaktadır. Özellikle sınır güvenliğinin yetersizliği ve ülkeler arası iş birliğinin zayıflığı, Orta Asya'daki göç trafiğini artıran faktörler arasında yer almaktadır. Bu durum, sadece bölgedeki aktörlerin değil, aynı zamanda uluslararası kuruluşlar ve sivil toplum örgütlerinin de önemli roller üstlenmelerini gerektirmektedir. Bu çalışmada Orta Asya'nın göç sorunu, Kopenhag Okulu temsilcilerinden Barry Buzan ve Ole Waever’in geliştirmiş oldukları Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi (BGKT) çerçevesinde incelenmiştir. Bu teori çerçevesinde, aynı bölgede bulunan, coğrafi yakınlık içinde olan ülkelerin güvenlik sorunları bakımından birbirleriyle ilişki içinde oldukları savunulmaktadır. Çalışma, Türkçe, Rusça ve İngilizce literatürlerden derlenen verilerin analiziyle şekillenmiş ve medya haberleri ile uluslararası örgüt raporları da dâhil edilerek zenginleştirilmiştir. Bu araştırma, göç olgusunun Orta Asya'daki güvenlik dinamiklerini anlamak, BGKT’nin Orta Asya bölgesinde göç olgusu temelinde güvenlik kompleksi oluşturmak için elverişli olup olmadığını test etmek ve daha etkili güvenlik politikalarının geliştirilmesine katkı sağlamak amacıyla yapılmıştır. Göç olgusunun bölgenin güvenliği üzerindeki etkilerini daha derinlemesine anlamak, bölge ülkelerinin bu alandaki politika ve stratejilerini daha etkili bir şekilde yönlendirmelerine yardımcı olabilir.

Keywords

: Orta Asya, Göç, BGKT, Güvenlik

The Role of Migration in Central Asian Security within the Scope of Regional Security Complex Theory

Abstract

Migration is on the rise compared to the past due to the impact of globalization. This increase has become one of the main dynamics of Central Asia and has various implications for the countries of the region. The political and economic fragility of the states in Central Asia and the porosity of the geographical structure contribute to migration being one of the factors that negatively affect the security of the region. Illegal migration is also effective at the international level and leads to problems such as human, drug and arms trafficking. In particular, inadequate border security and weak cooperation between countries are among the factors that increase migration flows in Central Asia. This situation requires not only regional actors but also international organizations and non-governmental organizations to play important roles. In this study, Central Asia's migration problem is analyzed within the framework of the Regional Security Complex Theory (RSCT) developed by Barry Buzan and Ole Waever, representatives of the Copenhagen School. Within this theoretical framework, it is argued that countries located within the same region and in geographical proximity are interconnected in terms of security issues. The study is based on the analysis of data compiled from Turkish, Russian and English literature and enriched by the inclusion of media reports and international organization reports. This research was conducted to understand the security dynamics of the migration phenomenon in Central Asia, assess whether the RSCT is applicable for formulating a security complex in the Central Asian region based on the phenomenon of migration and to contribute to the development of more effective security policies. A deeper understanding of the impact of the migration phenomenon on the security of the region can help the countries in the region to implement more effectively their policies and strategies in this area.

Keywords

Central Asia, Migration, RSCT, Security

References

• Abashin, S. (2014). Migration from Central Asia to Russia in the new model of world order. Russian Politics & Law, 52(6), 8-23.
• Abazov, R. (1999). Economic migration in post-Soviet Central Asia: The case of Kyrgyzstan. Post-Communist Economies, 11(2), 237-252.
• Akıncı, A. (2023). Türkmenistan'da siyaset ve Türkmen milli kimliğinin inşası. Yeni Türkiye, 196-210.
• Akkaya, C. (2020). Orta Asya bir “Bölgesel Güvenlik Kompleksi” olarak tanımlanabilir mi? Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(2), 173-188.
• Asker, A. (2021). Bağımsız Kırgızistan’ın realitesi: İş gücü göçü. Burulkan Abdibaitova Pala (Ed.) Bağımsızlığının 30. yılında Kırgız Cumhuriyeti: Dış politika ve uluslararası ilişkiler, (63-84). Ankara: Astana Yayınları.
• Avcı, E. (2024). İslam’ın Özbek kimliği üzerinde etkisi. Tesam Akademi Dergisi, 11(2), 517- 555. http://dx.doi.org/10.30626/ tesamakademi.1522297
• Aybashov, K. (2024). Mnogikh privezli obmannym putem. smozhet li kyrgyzstan protivostoyat' nelegal'noy migratsii?. https://rus.azattyk.org/a/32937697.html
• Azattyk. (2024). Kyrgystanda 60 minge jakyn çet eldik student bilim alat. Azattyk Unalgysy https://www.azattyk.org/a/32955040.html
• Azizi, H. (2018). Analysing the impacts of drug trafficking on human security in Central Asia. Strategic Analysis, 42(1), 42–47. https://doi.org/10.1080/09700161.2017.1420534
• Bakan, S. ve Şahin, S. (2018). Uluslararası güvenlik yaklaşımlarının tarihsel dönüşümü ve yeni tehditler. The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 4(2), s. 135-152.
• Baldwin, D. A. (1997). The concept of security. Review of International Studies, 5-26. doi:10.1017/S0260210597000053
• Baran, T., & Macar, E. (2017). Değişen güvenlik yaklaşımları örneğinde Kopenhag Okulu’nun toplumsal güvenli yaklaşımı. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(54), s. 251-259.
• Birdişli, F. (2017). Orta Asya Bölgesel Güvenlik Kompleksi bağlamında Kırgızistan-Özbekistan ihtilafı. Yönetim Bilimleri Dergisi, 15(30), 123-143.
• Bölükbaşı, Y. Z. (2023). Milliyetçilik-göç ilişkisi üzerine teorik bir perspektif. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 18(1), 44-65. doi:10.17153/oguiibf.1189787
• Buzan, B. & Waever, O. (2003). Regions and powers: The stucture of international security. New York: Cambridge University Press.
• Buzan, B. (1983). People states and fear the national security problem in international relations. Sussex: The Harwester Press Group.
• Buzan, B. (2016). People, States & Fair: An agenda for international security studies in the post-cold war era. UK: ECPR Press.
• Di Bartolomeo, A., Makaryan, S., & Weinar, A. (2014). Regional migration report: Russia and Central Asia, European University Institute. 1-73.
• Dost, Z. (2017). Fighting human trafficking in Central Asia: Problems and challenges. Central Asia Bureau for Analytical Reporting. Retrieved from https://cabar.asia/en/zaynab-dost-fighting-human-trafficking-in-central-asia-problems-and-challenges-2
• Drinkwater, S. J., Levine, P., Lotti, E., & Pearlman, J. (2002). The economic impact of migration: A survey. Hamburgisches Welt-Wirtschafts-Archiv. Retrieved from https://repec.som.surrey.ac.uk/2003/DP01-03.pdf
• Dunay, P. (t.y.). China’s influence in Central Asia implications for the Euro-Atlantic World. Marshallcenter. Retrieved from https://www.marshallcenter.org/sites/default/files/files/2020-10/pC_V10N3_en-6_Dunay.pdf
• Eshamanova, E. (2008). Kazakhstan i Rossiya v reshenii problem trudovoy migratsii iz stran Tsentral'noy Azii, Evro-Aziya, 4, 83–97.
• EU Reporter Correspondent (2024). The impact of mass Russian migration on ethnic tensions in Kyrgyzstan. Eureporter. Retrieved from https://www.eureporter.co/world/kyrgyzstan/2024/05/05/the-impact-of-mass-russian-migration-on-ethnic-tensions-in-kyrgyzstan/
• Fryer, P., Nasritdinov, E. & Satybaldieva, E. (2014). Moving toward the brink? Migration in the Kyrgyz Republic. Central Asian Affairs 1, 171-198.
• Garibov, A. (2018). Contemporary Chinese Labor Migration and Its Public Perception in Kazakhstan and Kyrgyzstan. In M. Laruelle (Ed.) China’s belt and road initiative and its impact in Central Asia, (143-152). Retrieved from https://centralasiaprogram.org/wp-content/uploads/2018/01/OBOR_CAP_2018.pdf
• Golunov, S. (2007). Ethnic migration: A challenge to Russian border security?. Ponars Policy Memo No 432. Retrieved from https://www.ponarseurasia.org/wp-content/uploads/attachments/pm_0432.pdf
• Gürbüz, Y. E. (2006). Kazak ve Özbek halklarının tarihi. Y. Demirağ & C. Karadeli (Ed.), Geçmişten günümüze değişen Orta Asya ve Kafkasya, (17-48). Ankara: Palme Yayıncılık.
• Ilimbetova, A. A. (2021). Adaptatsiya i integratsiya migrantov: Usloviya, tseli, podkhody. Vestnik Instituta Ekonomiki Rossiyskoy Akademii Nauk, 2, 144-155.
• IOM. (2022). World migration report 2022. Retrieved from https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2022
• IOM. (2024a). Kazakhstan Migration Situation Report: January-March 2024. Retrieved from https://dtm.iom.int/reports/kazakhstan-migration-situation-report-6-january-march-2024
• IOM. (2024b). Uzbekıstan Migration Situation Report: January-March 2024. Retrieved from https://dtm-iom-int.translate.goog/reports/uzbekistan-migration-situation-report-quarterly-compilation-jan-mar-2024?_x_tr_sl=en&_x_tr_tl=tr&_x_tr_hl=tr&_x_tr_pto=sc
• IOM. (2024c). Migration Data Gap Analysis. Retrieved from https://dtm.iom.int/reports/kyrgyzstan-migration-data-gaps-analysis-january-2024
• IOM. (2024d). Tajikistan: Migration Situation Report (January-June 2024). Retrieved from https://dtm.iom.int/reports/tajikistan-migration-situation-report-2-january-june-2024
• IOM. (2024e). World migration report 2024. Retrieved from https://publications.iom.int/books/world-migration-report-2024
• Jackson, N. J. (2006). International organizations, security dichotomies and the trafficking of persons and narcotics in Post-Soviet Central Asia: A critique of the securitization framework. SAGE Journals. 37(3), 299-317. https://doi.org/10.1177/0967010606069062
• KABAR Krgyz National News Agency (2018). Kazakhstan is Central Asia’s migration outlier. KABAR. Retrieved from http://en.kabar.kg/news/perspectives-kazakhstan-is-central-asias-migration-outlier/
• Kamalova, Z. (2022). Özbekistan'ın gelişim tarihi: Yeni Özbekistan ulus ve devlet milli kimlik. Yeni Türkiye (125), 23-32.
• Karosanidze, T. (2019). “Islamic State” and Islamic Radicalization Threat in Post-Soviet Central Asia. Free University Journal of Asian Studies, (1).
• Kaya, R. (2019). Orta Asya ‘Bölgesel Güvenlik Kompleksi’ ve Şangay İşbirliği Örgütü. Uluslararası Siyaset Bilimi ve Kentsel Araştırmalar Dergisi, 7. doi:10.14782/ipsus.594452
• Kaya, R., & Bayar, E. (2022). Afganistan'da Taliban iktidarı sonrası Orta Asya bölgesel güvenliği. Güvenlik Stratejileri Dergisi, 147-180. https://doi.org/10.17752/guvenlikstrtj.1112793
• Kesici, Ö. (2011). The Dilemma in the Nation-Building Process: The Kazakh or Kazakhstani Nation? Journal on Ethnopolitics and Minority Issues in Europe, 10(1), 31-58. http://www.ecmi.de/fileadmin/downloads/publications/JEMIE/2011/Kesici.pdf
• Khamzin, A., Buribayev, Y., & Sartayeva, K. (2022). Prevention of human trafficking crime: A view from Kazakhstan and Central Asian Countries. International Journal of Criminal Justice Sciences, 17(1), 34-53.
• Köksal, P. (2020). Orta Asya’da tarihsel kimlikler ve çatışma. Uluslararası Suçlar ve Tarih, (21), 21-52.
• Küçükkuru, E. (2021). Orta Asya devletlerindeki göç hareketlerinin ekonomik ve politik perspektiften incelenmesi. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 12(2), 283-301. doi:10.54688/ayd.932084
• Lemon, E. (2018). Assessing the terrorist threat in and from Central Asia. Voice on Central Asia. https://voicesoncentralasia.org/assessing-the-terrorist-threat-in-and-from-central- asia/
• Marat, E. (2009). Labor migration in Central Asia: Implications of the global economic crisis. Central Asia-Caucasus Institute Silk Road Studies Program. https://www.silkroadstudies.org/resources/pdf/SilkRoadPapers/2009_05_SRP_Marat_Labor-Migration.pdf
• Mohapatra, N. K. (2013). Migration and its impact on security of Central Asia. India Quarterly, 69(2), 133-157.
• Moody, C. (2006). Migration and economic growth: A 21st century perspective New Zealand Treasury Working Paper. Retrieved from Migration and Economic Growth: a 21st Century Perspective (econstor.eu)
• Murzakulova, A. (2024). Anti-migrant protests expose problems in Kyrgyzstan’s evolving migration landscape. The Diplomat. https://thediplomat.com/2024/05/anti-migrant-protests-expose-problems-in-kyrgyzstans-evolving-migration-landscape/#:~:text=On%20the%20night%20of%20May,%2C%20and%20Egypt%2C%20sustained%20injuries.
• Nasritdinov, E. (n.d.). Vulnerability of labor migrants from Kyrgyzstan to engagement with violent extremist groups in Russian Federation. United Nation Development Program.
• Omelicheva, M. Y. (2010). The ethnic dimension of religious extremism and terrorism in Central Asia. International Political Science Review, 31(2), 167-186.
• Pantucci, R. (2016). China’s place in Central Asia. Eurasianet. https://eurasianet.org/chinas-place-central-asia
• Posol'stvo SSHA v O'zbekistone (2016). Doklad o Torgovle Lyud'mi za 2016 god: O'zbekiston. Posol'stvo SSHA v O'zbekistone https://uz.usembassy.gov/ru/our-relationship-ru/official-reports-ru/2016-trafficking-persons-report-uzbekistan-ru/
• Rigiderakhshan, M. (2022). Tacikistan’da ulusal kimlik inşa süreci. Asya Studies (22), 257-264. doi:https://doi.org/10.31455/asya.1154907
• Rubl, B. (2012). Gorodskoe mnogoobrazie v epokhu masshtabnykh migratsiy. V Ekaterina Alekseeva (Red.), Vestnik Instituta Kennana v Rossii (s. 36–44.). Moskva: ROO.
• Sahadeo, J. (2024). Russian “Relokanty” in the Caucasus and Central Asia: Cooperation and tensions between states and societies. Prague Process. Retrieved from https://www.pragueprocess.eu/en/news-events/news/812-russian-relokanty-in-the-caucasus-and-central-asia-cooperation-and-tensions-between-states-and-societies
• Sakiev, A. (2020). Guest warriors: The phenomenon of post-Soviet fighters in the Syrian conflict. Journal of Eurasian Studies, 11(2), 188- 200. https://doi.org/10.1177/1879366520947105
• Sergievskaya, N. (2021). Migration of people: pros and cons. IOP Conference Series: Earth and Environmental Science, https://iopscience.iop.org/article/10.1088/1755-1315/678/1/012016/pdf
• Şeker, Ş. (2022). Pragmatizm ve yaptırım kıskacında İran’ın Orta Asya politikası. Asya Studies, 6(19), 229-244.
• Tucker, N. (2015). Central Asian involvement in the conflict in Syria and Iraq. USAID. Erişim Tarihi: https://wdr.unodc.org/wdr2020/field/WDR20_Booklet_3.pdf
• Ullman, R. H. (1983). Redefining security. International Secuirity, 8(1), 129-153.
• Üste, A. N. & Aydın, U. (2022). Güney Kafkaslarda Bölgesel Güvenlik Kompleksi Teorisi bağlamında Zengezur Koridoru’nun önemi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (Özel Sayı), 261-274. doi:10.18026/cbayarsos.1120774
• Wolfers, A. (1952). "National Security" as an ambiguous symbol. Political Science Quarterly, 67(4), s. 481-502. doi:DOI:10.2307/2145138
• Yugay, Yu. V. (2022). Trudovaya migratsiya iz stran Tsentral'noy Azii v Rossiyu. V Postsovetskie issledovaniya, (s. 206–219). Moskva.
• Yüce, M. (2006). Kırgız Türklerinin ulusal kimlik politikası. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler E-Dergisi, 9, 1-12.