ON TETİR/TİTİR COPULA IN OLD UIGHUR

Year 2013, , 252 - 263, 01.02.2013

Şaban Doğan Uluhan Özalan

https://doi.org/10.12992/TURUK51

Abstract

It is known that some bound morphemes are similar even the same in almost all historical and modern Turkish dialects. To illustrate, copula form which come from er- can be seen nearly in all historical and modern Turkish dialects. However, it can be seen that some bound morphemes are specific to a dialect. An example of this is the usage of tetir/titir morpheme as a copula in Old Uighur. For the present study, firstly thirty-five Old Uighur works were scanned and examples of its usage which can be regarded as copulas are collected. Afterwards the data were classified according to their properties, and evaluated with respect to the content of the texts. In the conclusion chapter the available data were judged.

Keywords

Old Uighur, bound morpheme, copula, tetir/titir

ESKİ UYGURCADA TETİR/TİTİR CEVHER FİİLİ ÜZERİNE

Abstract

Türkçede kullanılan bazı görevli morfemlerin Türkçenin bütün yer ve zamanlarında büyük oranda benzerliği ve hatta aynılığı söz konusudur. Mesela er- fiilinden gelişen cevher fiili yapıları Türkçenin neredeyse bütün tarihî ve çağdaş yazı dillerinde görülebilir. Ancak kimi görevli morfemlerin sadece belli bir yazı dilinde/dillerinde kullanıldığına tesadüf edilmektedir. Eski Uygurcada kullanılan tetir/titir unsurunun cevher fiili olarak kabul edebileceğimiz bir kullanımı bu duruma örnek teşkil etmektedir. Bu çalışma kapsamında ilk olarak otuz beş Eski Uygurca eser taranarak tetir/titir unsurunun cevher fiili olarak kullanılmasına örnek teşkil eden yapılar tespit edilmiştir. Daha sonra tespit edilen kullanımlar tasnife tabi tutulmuş, elde edilen malzeme metinlerin içerikleri göz önünde tutularak değerlendirilmiş, sonuç ve öneriler bölümünde ise mevcut malzemenin yorumlanmasına çalışılmıştır.

Keywords

Eski Uygurca, görevli morfem, cevher fiili, tetir/titir