ENVERÎ’NİN DİVANINDA BULUNMAYAN GAZELLERİ

Year 2016, Volume: 1 Issue: 8, 145 - 162, 19.12.2016

Mustafa Tılfarlıoğlu

Abstract

XVI. yüzyıl Osmanlı devletinin her
alanda zirveyi yaşadığı dönemdir.  Bu
yüzyılda Divan edebiyatı en parlak dönemini yaşamış ve birçok şair yetişmiştir.
Bu dönemde gelişimini tamamlayan Divan edebiyatı daha önce örnek alınan Fars
edebiyatı sahasında verilen eserlere eş değerde eserler vermiştir. XVI.
yüzyılda yetişen şairler tarafından işlenen Divan şiiri estetik ve ahenk
bakımından zirveye ulaşmıştır.

Edebiyat tarihimizin en önemli
kaynakları olan tezkirelerde adları geçen pek çok şair Divan edebiyatının gelişmesine
katkıda bulunmuşlardır. Tezkirelerde adı geçen şairlerden biri de Enverî’dir.
Kaynaklarda ümmî olarak zikredilen Enverî, XV. yüzyılda yaşamış olan Necâtî’nin
etkisinde kalarak şiirlerinde sade bir Türkçe kullanmıştır. Yaşadığı dönemde
Divan tertip etmeyen Enverî’nin elde bulunan Divanı, kendinden sonra çeşitli
mecmuaların taranmasıyla meydana getirilmiştir. Tertip edilen bu Divanda şairin
üç yüz dört tane gazeli yer almaktadır.

Yapılan bu çalışmada, öncelikle
mecmualar, Enverî’nin hayatı ve edebî kişiliği hakkında kısa bir bilgi verildikten sonra şairin basılı divanında yer almayan
altı tane şiirine yer verilmiştir. Söz konusu şiirler, Süleymaniye
Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan Bölümü 59 numarada kayıtlı olan şiir mecmuasında
bulunmaktadır.

Keywords

XVI. yüzyıl, Divan Edebiyatı, Enverî, şiir mecmuâsı, gazel

References

• Aydemir, Yaşar. (2007). “Metin Neşrinde Mecmuaların Rolü ve Karşılaşılan Problemler”, Turkish Studies/ Türkoloji Araştırmaları.
• Devellioğlu, Ferit. (1996). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Aydın Yayınları, İstanbul.
• G. Gaye Öztürk-Fidan. (2010). “Konya Mevlana Müzesi 2095 Numarada Kayıtlı Mevlevilikle İlgili Bir Mecmuadan Hareketle Bâkî’nin Yayımlanmamış Bir Şiiri”, Dil ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi.
• İpekten, Haluk. (1996), Divan Edebiyatında Edebi Muhitler, MEB Yayınları, İstanbul.
• İsen, Mustafa. (1994). “Künhü’l – Ahbâr’ın Tezkire Kısmı”, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Atatürk Kültür Merkezi Yayını – Sayı:93, Tezkireler Dizisi – Sayı:2. Ankara.
• Kanar, Mehmet. (2009). “Osmanlı Türkçesi Sözlüğü”, c.II, Say Yayınları, İstanbul.
• Kurnaz, Cemal, Tatcı, Mustafa. (2001), “Ümmî Divan Şairleri ve Enverî”, Divanı Milli Eğitim Basımevi, Ankara.
• Muallim Naci . (1995). “Lugat-ı Naci”, Çağrı Yayınları, İstanbul.
• Solmaz, Süleyman. (2009), “Gülşen-i Şu’arâ (Bağdatlı Ahdî)”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara.
• Sungurhan-Eyduran, Aysun. (2000), “Kınalızâde Hasan Çelebi Tezkiretü’ş-Şu’arâ”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara
• Sungurhan-Eyduran, Aysun. (2008), “Beyânî Tezkiretü’ş-Şu’arâ”, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara Şentürk, A. Atilla. (1999), “Osmanlı Şiiri Antolojisi”, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul.
• Uzun, Mustafa. (2003). “Diyanet İslam Ansiklopedisi”, c.28, Türk Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara.
• Temur, Zuhal. (2012). “Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan Bölümü 59 Numarada Kayıtlı Mecmû‘a-i Eş‘âr İsimli Şiir Mecmuası (140a-214b)”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Tılfarlıoğlu, Musa. (2012). “Süleymaniye Kütüphanesi Ali Nihat Tarlan Bölümü 59 Numarada Kayıtlı Mecmû‘a-i Eş‘âr İsimli Şiir Mecmuası (70a-140b)”, Yüksek Lisans Tezi, Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
• Tunç, Semra.(2000) “Konya Mevlana Müzesi 2455 Numarada Kayıtlı Bir Şiir Mecmuası”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Konya. Tuman, Nail. (2000), Tuhfe-i Naili, Bizim Büro Yayınları, c.I, Ankara.
• Yılmaz, Ozan. (2008). “ Metin Te’sisinde Şiir Mecmualarının Katkısına Bir Örnek: Süleymaniye Kütüphanesi Hacı Mahmud Efendi Koleksiyonu 5214 Numaralı Mecmua ve Muhtevası”, Divan Edebiyatı Araştırmaları Dergisi 1