ARNAVUTÇADAKİ TÜRKÇE KELİMELERDE SES OLAYLARI

Year 2018, Volume: 1 Issue: 12, 516 - 524, 25.04.2018

Jetmira Alla

Abstract

Türkçe, beş yüz yıl boyunca Balkan dillerine vermiş
olduğu sözlerle bu dillerin söz varlığı içinde büyük ve önemli bir etkiye
sahiptir. Bu bakımdan Türkçenin Balkan dillerini zenginleştirdiği de
söylenilebilir. Osmanlının Balkanlarda hüküm sürdüğü dönemlerde Türkçe resmi
bir dil olmamasına rağmen konuşma dili olarak kullanılıyordu. Bu nedenle
Osmanlı İmparatorluğu on beşinci yüzyıl itibariyle bu dillere askeri, siyasi,
dini, ekonomi ile ilgili kelimeler vermişti. Bu kelimeler Balkan dillerine
girdikten sonra bazı ses olayları geçirmiştir. Bilindiği gibi her dilin kendine
ait sesleri vardır. Bu nedenle bir dil başka bir dilden kelime aldığında alıntı
kelimedeki sesler ses olayları geçirerek diğer dile geçer. Bunun nedeni alıntı
kelimeleri dilin hece yapısına uydurma gerekliliğidir. Örneğin Arnavutçaya
Türkçeden alınmış kelimelerin aslını korumaya çalışılmış olmasına rağmen yine
de bazı ses olayları meydana gelmiştir. Türkçe kelimeleri konuşan Arnavutların
telaffuzda zorluk yaşamaları bu değişikliklere yol açmıştır. Ancak Türkçe ile
Arnavutça arasında ses ve alfabe bakımından farklar olduğundan dolayı Türkçe
kelimeler kullanıldığında kelimelerin aslı genellikle bozulmadan korunmuştur.
Bu makalede Türkçeden Arnavutçaya alınan ve ses olayları geçiren bazı kelimeleri
ve iki dil arasındaki seslerin farklılıklarını incelenmiştir.

Keywords

Arnavutça, Türkçe, Sesler, Ses bilgisi, Alıntı kelimeler, Ses olayları

References

• BAYRAKTAR, Fatma Sibel (2009). Dr. Lindita Latifi mbi huazimet turke ne gjuhen shqipe krahasuar me gjuhet e tjera te Ballkanit (Arnavutçaya ve Diğer Balkan Dillerine Geçen Türkçe Kelimelerin Karşılaştırılması ), Tiranë ,(542s) ,Turkish Studies, 4/4.
• BECİ, Bahri (2004). Fonetika e Gjuhës Shqipe. Edfa Yayıncılık, Tiranë.
• ÇAĞLAYAN, Bünyamin (2009). Arnavutluk’ta Türkçe Öğrenenlerde Karşılaşılan Telaffuz Hatalarının Sebepleri Ve Çözüm Yolları , “8. Dünyada Türkçe Öğretimi” Sempozyumu “Türkçeyi Yabancı Dil Olarak Öğretenler Zirvesi”, Ankara Üniversitesi Türkçe ve Yabancı Dil Araştırma ve Uygulama Merkezi TÖMER, ANKARA, s.341-346.
• DERJAJ, Adriatik, (Eylül 2009). Arnavutça Türkçe Dil İlişkileri , No:3 Kastamonu Eğitim Dergisi, s.991-999.
• KADİU, Spartak; ABDİU, Xhemile (2009). Türkçe Yapım Eklerinin Arnavutçada Yapım Eklerine Etkisi, Turkish Studies 4/3, s.1231-1241.
• KIRBAÇ, Selçuk; KIRBAÇ, Dedeic Amra. Türk Dilinin Balkan Dillerine Etkisi, Gora Abidesi, s.47-57, İstanbul, 2007.
• LATİFİ, Lindita Mbi huazimet turke në gjuhën shqipe krahasuar me gjuhët e tjera të Ballkanit, Tiranë 2006.
• TURAN, Zikri (2017) Türk Dilinin Ses Bilgisi Ders Notları.
• YILDIZ, Osman; AKGÜL, Semra (2014) . Çağdaş Arnavutçada Türkçe Kökenli Alıntı Kelimelerde Görülen Fonolojik Değişimler, TÜRÜK Dil, Edebiyat ve Halkbilimi Araştırmaları Dergisi, s. 219-230.
• https://tr.wikipedia.org/wiki/T%C3%BCrk_alfabesi (E.T 25.04.2017)
• https://sq.wikipedia.org/wiki/Alfabeti_shqip (E.T 25.04.2017) http://www.arnavut.com/arnavutca-alfabe/ (E.T 10.04.2018)