“İSTİKLAL MARŞI”NIN SÖZ VARLIĞI ÜZERİNDE ANALİTİK BİR İNCELEME DENEMESİ

Year 2018, Volume: 1 Issue: 13, 370 - 381, 25.06.2018

Kenan Acar

Abstract

Bu
makale bir stilistik çalışmasıdır. Konusu Türkiye Cumhuriyetinin millî marşı
olan İstiklal Marşı’dır. Marşın güftesini oluşturan on kıtalık şiirin söz
varlığı üzerinde durulmuştur. Şiirin sözleri üç bakımdan analiz edilmiştir: Tür
(kategorik konum), köken (ait olduğu dil) ve tekrarlanma. Kelimeler bu üç
bakımdan kullanım sıklığına göre değerlendirilmiştir. Böylelikle şairin kelime
tercihleri ortaya konmuş, bu tercihlerin şairin vermek istediği mesajlara
katkısı tartışılmıştır.

Kelime
türlerine göre yapılan analizde isimlerde “millet” ismi, evren ve tabiatla
ilgili somut, dinî kavramlarla ilgili soyut isimlerin öne çıktığı görülmüştür.
Fiillerde emir kipi ve geniş zaman ağırlığı vardır. Bunlarda olumsuzluk içeren
fiiller yaklaşık üçte biri oluşturmaktadır. Bu üç faktör, şairin genel
gerçekleri vurgulayarak Türk milletini belli konularda uyarma amacını taşıdığı
şeklinde yorumlanabilir.

Mehmet
Âkif’in İstiklal Marşı’nda kullandığı sözlerin ağırlıklı olarak Türkçe kökenli
olması, hem marş mantığına hem de Âkif’in Safahat’tan bildiğimiz günlük dil
kullanma tutumuna uygundur.

Öte
yandan on beş ayrı kelime ya da ifade İstiklal Marşı’nda ikişer, bazen de üçer
kez tekrarlanarak pekiştirme yoluyla verilen mesajların kalıcı olmasını
sağlamıştır.

Keywords

İstiklal Marşı, Mehmet Âkif, söz varlığı, stilistik, şiir

References

• ANDI, M. Fatih – AKAY, Hasan. (2010). “İstiklal Marşı İstikbal Marşı 41 Dize, 41 Yorum”, İstanbul: Hat Yayınevi.
• ÇAĞBAYIR, Yaşar. (1998). “İstiklal Marşı’nın Tahlili”, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları.
• DUYMAZ, Recep. (2008). “Millî Mücadelemiz ve İstiklal Marşımız”, İstanbul: 3F Yayınları.
• ERDEM, S. Yahya. (2011). “İstiklal Marşının Sırları ve Mehmet Âkif’in Tarihî Keşifleri”, İstanbul: Karanfil Yayınevi.