Sağlık Profesyonellerinde Tükenmişliğin Sağlık Hizmeti İlişkili Enfeksiyonlar Üzerine Etkisi

Yıl 2020, Cilt: 3 Sayı: 1, 61 - 68, 14.07.2020

Berrin Çelik , Özlem İbrahimoğlu , Sevinç Mersin

Öz

Günümüzdeki şekliyle "sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlar" olarak da tanımlanan hastane enfeksiyonları; hastanın hastaneye yatışında inkübasyon döneminde olmayan ve hastaneden alınan, hastanede veya hastanın taburculuğundan sonra ortaya çıkan enfeksiyonlardır. Hastane enfeksiyonlarının önlenmesinde ve tedavisinde sağlık profesyonellerinin hijyen, asepsi ve sterilite kurallarını önemsemeleri temel bir husus olup, sağlık profesyonellerinin tükenmişlik düzeyleri ile bu kuralların ihlal edilmesi arasında önemli bir ilişki vardır. Tükenmişlik yaşayan sağlık profesyonellerinde depresyon, konsantrasyon bozukluğu gibi psikolojik bozukluklar görülebilmektedir. Bu durum, hastane enfeksiyonlarının önlenmesi ve tedavisi için gerekli olan dikkati azaltabilir. Bu derlemede, sağlık profesyonellerinin tükenmişliği ile hastane enfeksiyonları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve yorumlanması amaçlanarak kavramsal bir çerçeve oluşturulmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sağlık hizmeti ilişkili enfeksiyonlar, tükenmişlik, sağlık profesyonelleri

Kaynakça

• 1. Özden D, Özveren H. Hemşirelerin izolasyon önlemlerine uyumunda mesleki ve kurumsal faktörlerin belirlenmesi. Hemşirelik Akademik Araştırma Dergisi. 2016;2(1):24-32. 2. Ağırbaş İ. Hastane infeksiyonları maliyet analizi. Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projesi Sonuç Raporu 2013. Available from: https://dspace.ankara.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/123456789/41407/Hastane%20enfeksiyonlari%20maliyet%20analizi.pdf?sequence=1 (Erişim tarihi: 06.01.2020). 3. The burden of health care-associated infection worldwide, World Health Organization Web site. Avaible from: http://www.who.int/gpsc/country work/burden_hcai/en. (Erişim tarihi: 16.07.2019). 4. Celiloğlu C, Tolunay O, Çelik T, Sucu A, Yurtçu E, Çelik Ü. Çocuk yoğun bakım ünitesindeki hastane enfeksiyonlarının değerlendirilmesi. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2017;11(3):129-134. 5. Ertek M. Hastane enfeksiyonları: Türkiye Verileri, İ.Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Sürekli Tıp Eğitimi Etkinlikleri. 2008;60:9-14. 6. Mankan T, Kaşıkçı MK. Hemşirelerin hastane enfeksiyonlarını önlemeye ilişkin bilgi düzeyleri. İnönü Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2015;4(1):11-16. 7. Artan C, Artan OM, Batkan Z. Sağlık personelinin sağlık riskleri ve hastane enfeksiyonları ile ilgili bilgi düzeyleri ve uygulamaları. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2015;5(2):6-11. 8. Alp E. Nozokomiyal pnömoniler için risk faktörleri ve önlenmesi. Enfeksiyon Kontrol Programı. 2012;55:62-67. 9. CDC (2014). Types of Healthcare-associated Infections, Available from: https://www.cdc.gov/hai/infectiontypes.html (Erişim tarihi: 06.05.2019). 10. Eti Aslan F, Badır A. Hastane enfeksiyonlarını önlemede genel bir yaklaşım: Tıbbi cihaz ve aletlerin dekontaminasyon, dezenfeksiyon ve sterilizasyonunda genel prensipler. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2003;7(1):45-53. 11. Yüceer S, Demir SG. Yoğun bakım ünitesinde nozokomiyal enfeksiyonların önlenmesi ve hemşirelik uygulamaları. Dicle Tıp Dergisi. 2009;36(3):226-33. 12. Çevik MA, Yılmaz GR, Erdinç FŞ, Üçler S, Tülek N. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde mortalite ile ilişkili faktörler ve nozokomiyal infeksiyonla mortalitenin ilişkisi. Yoğun Bakım Dergisi. 2001;1(1):47-55. 13. Kundakçı A, Özkalaycı Ö, Zeyneloğlu P, Arslan H, Pirat A. Bir cerrahi yoğun bakım ünitesinde nozokomiyal enfeksiyonların risk faktörleri. Türk Yoğun Bakım Derneği Dergisi. 2014;12:25-35. 14. Khan HA, Ahmad A, Mehboob R. Nosocomial infections and their control strategies. Asian Pac J Trop Biomed. 2015;5(7):509-514. 15. Oliphant C, Eroschenko K. Antibiotic resistance. J Nurse Pract. 2015;11(1):79–86. 16. Özçetin, M, Saz EU, Karapınar B, Özen S, Aydemir Ş, Vardar F. Hastane enfeksiyonları; sıklığı ve risk faktörleri. Çocuk Enfeksiyon Dergisi. 2009;3(3):49-53. 17. Akgül F, Gökler ME, Aksöz S, Tartar AS, Tekin R, Yıldız Y, et al. Yoğun bakım ünitelerindeki enfeksiyonların değerlendirilmesi: Çok merkezli nokta prevalans çalışması. Mikrobiyoloji Bülteni. 2019;53(4):364-373. 18. Şahin AR, Yıldız BT, Aktemur A, Topal B, Nazik S, Ateş S. Bir üniversite hastanesi noroloji yoğun bakım ünitesinde gelişen enfeksiyonların değerlendirilmesi. Çağdaş Tıp Dergisi. 2019;9(1):43-47. 19. Oğuz B, Kurutkan NM. Hastane kaynaklı enfeksiyonları azaltmanın altın kuralı el hijyeni: Kamu ve özel hastane karşılaştırması. Konuralp Tıp Dergisi. 2013;5(2):36-42. 20. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. Job burnout. Annu Rev Psychol. 2001;52:397-422. 21. Can R, Hisar KM. Hemşirelerin profesyonellik davranışları ve tükenmişlik düzeyleri. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi. 2019;6(1):1-9. 22. Klein CJ, Weinzimmer LG, Cooling M, Lizer S, Pierce L, Dalstrom M. Exploring burnout and job stressors among advanced practice providers. Nurs Outlook. 2019. doi.org/10.1016/j.outlook.2019.09.005 23. Zarea K, Mohammadi A, Beiranvand S, Hassani F, Baraz S. Iranian nurses’ medication errors: A survey of thetypes, thecauses, and the related factors. Int J Africa Nurs Sci. 2018;8:112-116. 24. Yılmaz GR, Çevik MA, Fiardan YÇ. Hastane infeksiyonlarının sürveyansı ve Amerika Ulusal Nozokomiyal İnfeksiyon Sürveyans Sistemi: 1. Hastane İnfeksiyon Dergisi. 2002;6:55-71. 25. Eren F, Öngün G, Ural O, Öztürk Ş. Nöroloji yoğun bakım ünitesinde bir yıllık hastane enfeksiyonu oranları: Patojenik ve klinik değerlendirme. Türk Nöroloji Dergisi. 2017;23(4):205-210. 26. Yurttaş A, Kaya A, Engin, R. Bir Üniversite Hastanesinin Yoğun Bakım Ünitesindeki El Hijyeni Uyumları ile Hastane Enfeksiyonlarının İncelenmesi: Retrospektif Çalışma. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi. 2017;4(1):1-7. 27. Akgül AF, Karataş M, Öztürk B. A five years’ survey of device-associated nosocomial ınfections in adult ıntensive care units of Muğla Sıtkı Koçman University Faculty of Medicine Training and Research Hospital. Journal of the Turkish Society of Critical Care. 2014;12:13-24 28. Rupp MN. Fitzgerald T, Puumala S, Anderson JR, Craig R, Iwen P C, et al. Prospective, controlled, cross-over trial of alcohol-based hand gel in critical care units. Infection Control & Hospital Epidemiology. 2008;29(1):8-15 29. Erasmus V, Daha TJ, Brug H. Systematic review of studies on compliance with hand hygiene guidelines in hospital care. Infect Control Hosp Epidemiol. 2010;31(3):283-294. 30. Karaoğlu MK, Akın S. Hemşirelerin el yıkama alışkanlıklarına ilişkin görüşleri ve el hijyeni uyum oranlarının değerlendirilmesi. Hemşirelikte Eğitim ve Araştırma Dergisi. 2019;16(1):33-40. 31. Doğu Ö, Tiryaki Ö. Yoğun bakım hemşirelerinin izolasyon uyumu ve eldiven kullanma tutumlarının iş doyumuyla ilişkisi. Yoğun Bakım Hemşireliği Dergisi. 2017;21(1):16-22. 32. İşci N. Hastanede Çalışan Hemşirelerin Mesleki Profesyonellik Düzeyinin Tıbbi Hata Yapma Eğilimleri Üzerine Etkisi (Doktora Tezi). Erzurum: Atatürk Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü; 2015. 33. Gürsoy B. Hastane enfeksiyonlarında maliyet analizi: Olgu- kontrol çalışması. Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2008;5(1):15-21.