TÜRK SİNEMASINDA DİN ADAMI TİPLEMESİ

Yıl 2018, Cilt: 6 Sayı: 12, 48 - 69, 19.07.2018

Handan Karakaya

Öz

Sinema toplumsal hayatın en
önemli iletişim kanallarından biri olarak, toplumun her kesimi tarafından ilgi
görmektedir. Tüm dünyada sinema, değişen yaşam biçimlerinin görünürlüğünü
sağlayan bir sanat dalı olarak ortaya çıkmış ve gelişmiştir. Cumhuriyet öncesi
ve sonrası dönemde Türk toplumunun en önemli değişim araçlarından birini
oluşturan sinema, sosyo-kültürel hayatımızın hemen her alanında karşılığını
bulan yapıtlar ortaya koymuştur. Bu bağlamda Cumhuriyet ideolojisinin ve batı
tipi modernleşmenin toplumda yerleşmesi noktasında rol modellerin biçim
kazandığı bir alan olarak tanımlanabilir. Bu yönüyle toplumda bir tarafta
modernleşme araçları ve bu araçların biçimlendirdiği yaşam tarzları dururken,
diğer tarafta Ağa-Muhtar ve Din Adamı üçlüsünün bir direnç noktası olarak
tanımlandığı görülmektedir. Bu süreçte Türk Sineması’nda din adamları olumsuz
karakterler olarak sunulmaktadır. Bu araştırmanın konusu da, Türk filmlerinin
olumsuz karakterlerinden biri olan din adamı karakterinin analizidir. Bu analiz
Cumhuriyet sonrası yapılan sinema filmlerinin 2000’lere kadar olan kısmını
kapsamaktadır. Bu filmler arasında örneklem olarak ise, din adamı tiplemelerine
yer verilenlerin en tipik örnekleri olarak Vurun Kahpeye, Kibar Feyzo, Zügürt
Ağa, Üçkağıtçı, Kuma, Kiracı, Yoksul ve Sakar Şakir filmleri
oluşturmaktadır.  Bu çalışmada amacımız,
Türk Sineması’nda sunulan din adamı tiplemesinin ideolojik, siyasal ve
sosyo-kültürel arka planını ortaya koymaktır. Araştırma nitel bir incelemedir.

Anahtar Kelimeler

Sinema, Din Adamı

Kaynakça

• Abisel, N.(2005),Türk Sineması Üzerine Yazılar, Ankara:Phoenix yy. Armağan, M.(1999)Altarnatif Modernliğe ve Modernliğimize Dair, Doğu Batı Dergisi, 8:83-93. Battal, S.(2006), Asıl Film Şimdi Başlıyor, Ankara:Vadi yy. Fıchter, J.(1996)Sosyoloji Nedir, Ankara: Atilla Kitapevi, Tarkovski, A.(1992), Mühürlenmiş Zaman, İstanbul:Afa Sinema yy.Topçu, Y. G.(2004) Karanlığın Kızları:Korku Sineması ve Kadın, Sinemada Anlatı ve Türler, der:Fatma Dalay Küçükyurt ve Ahmet Gürata, Ankara:Vadi Türk,İ.(2001) Halit Refiğ Düşlerden Düşüncelere Söyleşiler,İstanbul: Kabalcı yy. Yalsızuçanlar, S.(1998), Rüya Sineması, İstanbul: Kırkambar yy.Scognamillo,G.(1997), Dünya Sinema Sanayi, İstanbul:Timaş yy. Özgüç,A.(2005), Türklerle Türk Sineması, İstanbul:Dünya yy. Ozankaya, Ö.(1996),Toplumbilim, İstanbul:Cem yy.Micheal, R. Ve Douglas, K.(1997) , Politik Kamera, İstanbul: Ayrıntı yy. Refiğ,H.(1971) Ulusal Sinema Kavgası,İstanbul: Hareket Ülken, Z. H.(1992) Türkiye de Çağdaş Düşünce Tarihi, İstanbul:Ülken Yay. Şasa,A.(2003) Delilik Ülkesinden Notlar,İstanbul: Gelenek yy. Subaşı, N. (1996), Türk Aydınının Din Anlayışı, İstanbul: YKY. Uçakan,M.(1977), Türk Sinemasında İdeoloji , İstanbul:Düşünce yy. http// yesilcam. gen. tr/arastirma/sinematarihi. htlm, erşim tarihi: 14/12/2007Yaylagül, L.(2004) 1960-1970 Türk Sinemasında Düşünce Akımları, Sinemada Anlatı ve Türler, Ankara:Vadi:231-275Velioğlu, Ö.(2005), İnançların Türk Sinemasına Yansıması,İstanbul: Es yy.