İtalya’da Quattrocento Dönemi Resim Sanatı Sorunları ve Çözümleri Üzerine Bir Araştırma

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 14, 1 - 21, 30.06.2023

Kani Ülger

https://doi.org/10.55004/tykhe.1199776

Öz

Resim sanatı tarih boyunca önemli sanatsal sorunlarla karşılaşmış, bunları çözdüğü oranda gelişmiştir. Bu çalışmada, Ortaçağ’dan Rönesans’a kadar olan tarihsel süreçte, Quattrocento adı verilen dönemde resim sanatında figür, hacim, kompozisyon, ışık-renk ve doğanın yansıtılması gibi önemli sanatsal sorunlar ve bunlara ilişkin geliştirilen çözümler, kronolojik olarak sanatçı-eser odağında araştırılmıştır. Bu sorunlara getirilen çözümlerden biri olan perspektif tekniğinin resim sanatında kullanılmasıyla birlikte kompozisyon sorunu ortaya çıkmış, bu sorun çözülürken de başka sorunlara zemin hazırlamıştır. Dolayısıyla, bu çalışmanın araştırma sorusu şöyle belirlenmiştir: “Quattrocento Dönemi’nde resim sanatında karşılaşılan sorunlar ile bu sorunlara getirilen çözümler nelerdir?” Nitel araştırma yönteminde, doküman analiz tekniğinde gerçekleştirilen bu çalışmada araştırma sorusu doğrultusunda ulaşılan kaynaklar gözden geçirilerek, elde edilen veriler tarihsel kronolojiye uygun olarak analiz edilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, Quattrocento dönemi İtalyan ressamların resim sanatında iki boyutluluk ve kompozisyon olarak iki önemli sorunla karşılaştığı ortaya konulmuştur. Diğer bulgular ise, tarihsel kronolojiye uygun olarak şöyledir: Ortaçağ resim geleneğinden kopuş Cimabue ve Giotto ile başlamasıyla birlikte sorunlar ortaya çıkmış, Masaccio’nun bilimsel perspektif tekniği resme uygulamasıyla çözüm arayışı devam etmiş ve Leonardo da Vinci tarafından geliştirilen sfumato boyama tekniğiyle birlikte resim sanatının önemli sorunlarına çözümler geliştirilmiştir. Ayrıca bu çalışmada Quattrocento sanatsal sorunların çözümü diğer bir sorunun temelini oluşturduğu ortaya konulmuştur. Araştırma sonucunda, Quattrocento Dönem İtalya’sında resim sanatının temel sorunlarına kalıcı çözümler getirilerek, Avrupa yağlı boya resim geleneğinin yüzyıllar boyunca bu çözümler üzerine temellenip, pek çok eser üretebildiği ve bu dönem anlaşılmadan ne Avrupa resim sanatının ne de resim sanatının nesnel değerlendirilmesinin mümkün olamayacağı yargısına ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Quattrocento, Sfumato, Leonardo da Vinci, Michelangelo, Rafaello

Kaynakça

• Balcı, A. (2018). Sosyal bilimlerde araştırma (13. Baskı). Pegem Akademi.
• Bell, J. (2009). Sanatın yeni tarihi. (Çev. U. C. Ünlü, N. İleri ve R. Gürtuna). NTV Yayınları.
• Britannica. (tarihsiz). Sfumato painting technique. Erişim Tarihi: 28.12.2022 https://www.britannica.com/art/sfumato
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi
• Cavallini, Pietro (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 19.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Cangiante. (2021, 20 Haziran). Wikipedia’da. https://en.wikipedia.org/wiki/Cangiante
• Chiaroscuro. (2022, 07 Aralık). Wikipedia’da. https://en.wikipedia.org/wiki/Chiaroscuro
• Cimabue (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06.2022 https://www.wga.hu/index_search.html
• Christensen, L. M., Burke Johnson, R. ve Turner, L. A. (2015) Araştırma yöntemleri (2. Baskı), (Blm. Çev. E. Doğan Kılıç ve E. C. Çorbacı). A. Aypay (Çev. Ed.). Anı Yayıncılık.
• Cömert, B. (2018). Giotto’nun sanatı, (2. Baskı). De Ki Basım Yayın.
• Demirci Katırancı, M. (2021). Görsel sanatlarda estetik. Sanat ve İkonografi Dergisi, (1): 28-33.
• Dudek, S. Z. ve Cote, R. (1994) Problem finding revisited. M. A. Runco (Ed.), Problem finding, problem solving and creativity (s.130-150). Norwood, NJ: Ablex.
• Faure, E. (1979). Rönesans sanatı (Çev. B. Onaran). Kültür Bakanlığı Yayınları.
• Giotto di Bondone (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Gombrich, E. H. (2004). Sanatın öyküsü, (Çev. E. Erduran ve Ö. Erduran). Remzi Kitapevi.
• Gökova, H. (2018). Ön-Rönesans dönemi resim sanatının özellikleri ve temsile dönük çağdaş resim sanatı üzerindeki etkileri. Yedi: Sanat, Tasarım ve Bilim Dergisi, (20). 97-109. Erişim Tarihi: 23.06.2022 https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/511817
• Kara, E. (2018). Caravaggio’nun Contarelli Şapel resimlerinin mimari mekânla ilişkisi. Journal of Arts, 1(3). 1-8.
• Keser, N. (2015) Sistine Şapel Freskleri ve Michelangelo’nun anatomik şifresi. Gaile, 301, 3-4. Erişim Tarihi: 22.10.2022 https://www.yeniduzen.com/sistine-sapel-freskleri-ve-michelangelonun-anatomik-sifresi-82102h.htm
• Labno, J. (2008). Rönesans (Çev. E. Dastarlı ve N. Avan Özdemir). Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Leonardo da Vinci (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 19.06.2022 https://www.wga.hu/index_search.html
• Mamur, N. (2012). Sanat eseri eleştirisi yoluyla kültürlerarası etkileşim: Çok kültürlülüğü anlama. International Journal of Human Sciences [Online]. (9)2, 354-377.
• Masaccio (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Memmi, Lippo (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06. 2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Nauert, Charles G. (2011). Avrupa’da hümanizma ve Rönesans kültürü, (1. Baskı). (Çev. B. Tırnakçı). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Newall, D. (2012). Empresyonistler. (Çev. E. Dastarlı), N. Avan Özdemir (Ed.). İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ormiston, R. (2013). Leonardo da Vinci, (Çev. M.B. Albayrak), C. Özdemir (Ed.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Özkarakoç, Ö. ve Başbuğ, F. (2019). Mekân içinde mekânı yeniden yaratan bir heykeltıraş: Do Ho Suh. Ulakbilge Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 7, Sayı 40. 585-593.
• Quattrocento (2021, 22 Ağustos). Wikipedia’da. https://tr.wikipedia.org/wiki/Quattrocento
• Poussin, Nicolas (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 19.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Pollaiuolo, Antonio del (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Raffaello Sanzio (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 19.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Rembrandt Harmenszoon van Rijn (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 27.12.2022 https://www.wga.hu/index_search.html
• Rubens, Peter Paul (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 26.12.2022 https://www.wga.hu/index_artists.html
• Tansuğ, S. (2004). Resim sanatının tarihi (5. Baskı). Remzi Kitapevi.
• The Abduction of Europa (tarihsiz). Google Arts & Culture. Erişim Tarihi: 27.12.2022 https://artsandculture.google.com/asset/the-abduction-of-europa/JwHVmnI-bQWnRw?hl=tr
• Turgut, Y. (2012). Verilerin kaydedilmesi, analizi, yorumlanması: Nicel ve nitel (Bölüm 8). A. Tanrıöğen (Ed.), Bilimsel araştırma yöntemleri’nde (3. Baskı), (s.193-247). Anı Yayınları.
• Uccello, Paolo (tarihsiz). Biography. Erişim Tarihi: 24.06.2022 https://www.wga.hu/index1.html
• Unione. (2021, 15 Kasım). Wikipedia’da. https://en.wikipedia.org/wiki/Unione
• Varlık Şentürk, L. (2012). Analitik resim çözümlemeleri. Ayrıntı yayınları.
• Venturi, L. (2018). Resme nasıl bakılır? (1. Baskı). (Çev. E. Ermert). Hayalperest Yayınevi.
• Yılmaz, M. ve Küpeli A. E. (2017). Geçmişten günümüze resim sanatı ve reklam ilişkisi. ulakbilge, 5 (17), 1765-1780.