Bankaların Kapsamlı Karı (Zararı) ve Diğer Kapsamlı Kar (Zarar) Kalemlerini Raporlama Uygulamalarının "TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu" Standardı Açısından İncelenmesi

Year 2014, Volume: 6 Issue: 1, 121 - 139, 01.03.2014

Hikmet Ulusan

Abstract

This study’s purpose is to examine whether the reporting practices of banks’ comprehensive income (loss) and other comprehensive income (loss) items are compatible with the requirements of “TMS 1 Presentation of Financial Statements” standard or not. The study sample consists of 20 banks listed on Borsa Istanbul. In this study used the frequency analysis, it has been concluded that, for some reporting practices, all banks’ reporting practices included in the sample are compatible with the requirements of TMS 1 or not. Furthermore, for some reporting practices, it has been determined that some banks’ reporting practices are not in compliance with the requirements. The reporting practices that banks are not in compliance with the requirements may be caused by financial statement preparers and a uniform other comprehensive income statements format of Banking Regulation and Supervision Agency (BRSA). When the reporting practices that banks are not compatible with the requirements of TMS 1 and also resulting from the BRSA’ reporting format are not taken into account, it can be said that reporting practices of 8 banks in 2010-2012 periods (10 banks in 2013 1. three-month period) are in compliance with the requirements but 12 banks (10 banks in 2013 1. three-month period) have the reporting practices inconsistent with the requirements. Otherwise, it will be said that all banks included in the sample have the reporting practices inconsistent with the requirements. 1. GİRİŞ 1990’lı yıllarda işletmeleri temel finansal tablolarında kapsamlı kârı (zararı) (1) raporlamaya iten güçlü bir hareket başlamıştır (Fernández, Arana, 2010: 118). Muhasebe meslek elemanları, araştırmacılar ve muhasebe standartları belirleme kurumlarının tartışmaları finansal performans raporlama sürecinin iyileştirilmesi ile ilgili olarak kapsamlı kâr (zarar) üzerine odaklanmaktadır (Pascan, 2010: 186). Kapsamlı kârın (zararın) raporlanması konusu, standart belirleyiciler için hiç şüphesiz daha fazla önemli olmaktadır (Roberts, Wang, 2009: 341). Finansal tabloların daha şeffaf ve ihtiyaca uygun bilgi sağlamasına duyulan gereksinimden dolayı gittikçe daha fazla ülkede muhasebe standart belirleyicileri kapsamlı kâr görüşünü kabul etmiş veya kabul etmek için girişimde bulunmuştur (Wang vd., 2006: 388; Kanagaretnam vd., 2009: 353).

Keywords

-

Bankaların Kapsamlı Karı (Zararı) ve Diğer Kapsamlı Kar (Zarar) Kalemlerini Raporlama Uygulamalarının "TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu" Standardı Açısından İncelenmesi

Abstract

Bu çalışmada, bankaların kapsamlı kârı (zararı) ve diğer kapsamlı kâr (zarar) kalemlerini raporlama uygulamalarının “TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu" standardı hükümleri ile uyumlu olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini Borsa İstanbul’a kayıtlı 20 banka oluşturmaktadır. Frekans analizinin kullanıldığı çalışmada, bir kısım raporlama uygulamaları açısından araştırma kapsamındaki bankaların hepsinin raporlama uygulamalarının TMS 1 hükümleri ile uyumlu olduğu; bir kısım raporlama uygulamaları açısından ise bankaların hepsinin raporlama uygulamalarının TMS 1 hükümleri ile uyumlu olmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Ayrıca, çalışmada, bir kısım raporlama uygulamaları açısından da bazı bankaların raporlama uygulamalarının TMS 1 hükümleri ile uyumlu olmadığı ortaya konmuştur. Bankaların TMS 1’in hükümleri ile uyumlu olmadıkları raporlama uygulamaları, finansal tablo hazırlayıcıları ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK)’nun tek tip diğer kapsamlı gelir tablosu raporlama formatından kaynaklanabilir. BDDK’nın raporlama formatı nedeniyle ortaya çıkan TMS 1’in hükümleri ile uyumlu olmayan raporlama uygulamaları dikkate alınmadığında, 2010-2012 döneminde 8 bankanın (2013 1. üç aylık dönemde 10 bankanın) raporlama uygulamalarının TMS 1 hükümleri ile uyumlu olduğu ancak 12 bankanın (2013 1. üç aylık dönemde 10 bankanın) TMS 1’in hükümleri ile uyumlu olmayan raporlama uygulamalarına sahip olduğu söylenebilir. Aksi halde, araştırma kapsamındaki bütün bankaların TMS 1’in hükümleri ile uyumlu olmayan raporlama uygulamalarına sahip oldukları söylenecektir.

Keywords

Bankalar, Kapsamlı Kâr (Zarar), Diğer Kapsamlı Kâr (Zarar) Kalemleri, Raporlanması, TMS 1

References

• ANDERSSON, J.; KARLSSON, N. (2011). “Comprehensive Income Reporting - the Attitude of Producers and Users of Financial Statements”, İnternet Adresi: https://gupea.ub.gu.se/bitstream/2077/25603/1/gupea_2077_ 25603_1.pdf, (Erişim Tarihi: 02013).
• Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ (2007, Şubat 10). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26430.
• Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (2007, Eylül 22). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26651.
• Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (2009, Nisan 2). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27188
• Bankalarca Kamuya Açıklanacak Finansal Tablolar İle Bunlara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar Hakkında Tebliğ (2012, Haziran 28). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28337.
• Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2006, Kasım 1). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26333.
• Bankaların Muhasebe Uygulamalarına ve Belgelerin Saklanmasına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik (2008, Aralık 21). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27087.
• Borsa İstanbul (BIST), www.kap.gov.tr CAHAN, S.F.; COURTENAY, S.M.; GRONEWOLLER, P.L.; UPTON, D.R. (2000). “Value Relevance of Mandated Comprehensive Income Disclosures”, Journal of Business Finance & Accounting, 27(9) & (10): 1273-1301.
• CHAMBERS, D.; LINSMEIER, T.J.; SHAKESPEARE, C.; SOUGIANNIS, T. (2007). “An Evaluation of SFAS No. 130 Comprehensive Income Disclosures”, Review of Accounting Studies, 12: 557-593.
• CHOI, J.H.; ZANG, Y. (2006). "Implication of Comprehensive Income Disclosure for Future Earnings and Analysts' Forecasts", Research Collection School of Accountancy, Paper 163, İnternet Adresi: http://ink.library.smu.edu.sg/soa_research/163, (Erişim Tarihi: 22.02.2013).
• CİHANGİR, E. (2006). “The Value Relevance of Comprehensive Income: An Application at Istanbul Stock Exchange (ISE)”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İngilizce İşletme Anabilim Dalı Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İzmir.
• Company Reporting (2013). “CR Common Practices, Other Comprehensive Income under IFRS”, İnternet Adresi: http://www.companyreporting.com/sites/default/files/common-practices/13.02-other-comprehensive-income_0.pdf, (Erişim Tarihi: 08.07.2013).
• DEMİR, V.; BAHADIR, O.; ÖNCEL, A.G. (2013). “What is the Best Measure of Financial Performance? Comprehensive Income Versus Net Income: Evidence from Turkey”. İktisat, İşletme ve Finans, 28(323): 73-96.
• DHALIWAL, D.; SUBRAMANYAM, K.R.; TREZEVANT, R. (1999). “Is Comprehensive Income Superior to Net Income as a Measure of Firm Performance?”, Journal of Accounting and Economics, 26(1-3): 43-67.
• DUMITRANA, M.; JIANU, I.; JINGA, G. (2010). “Comprehensive Income - Past, Present and Future”, Analele Stiintifice ale Universitatii "Alexandru Ioan Cuza" din Iasi - Stiinte Economice, 2010SE: 25-40.
• FERNÁNDEZ, F.S.; ARANA, M.M.C. (2010). “Effects of Comprehensive Income on ROE in A Context of Crisis: Empirical Evidence for IBEX-35 Listed Companies (2004-2008)”, International Business & Economics Research Journal, 9(1): 117-128.
• FERRARO, O. (2011). “Comprehensive Income in Italy: Reporting Preferences and Its Effects on Performance Indicators”, Journal of Modern Accounting and Auditing, 7(12): 1315-1328.
• FERRARO, O.; VELTRI, S. (2012). “A Critical Analysis of the Empirical Researches on Comprehensive Income Value Relevance”, European Journal of Scientific Research, 76(4): 587-594.
• FITZPATRICK, B.D.; RAJU, S.S.; TOCCO, A.L. (2010). “Comprehensive Income Options: A Detriment to Transparency”, International Business & Economics Research Journal, 9(8): 21-28.
• GÖKGÖZ, A. (2013). “Diğer Kapsamlı Gelirler ve Muhasebeleştirilmesi”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, (57): 23-38.
• GÜCENME, Ü. (2009). “Türkiye Muhasebe Standartlarında Kapsamlı Kârın Raporlanması”, İnternet Adresi: http://www.muhasebetr.com/yazarlarimiz/umitgucenme/001/, (Erişim Tarihi: 14.05.2013).
• JORDAN, C.E.; CLARK, S.J. (2002). “Comprehensive Income: How Is It Being Reported and What Are Its Effects?”, The Journal of Applied Business Research, 18(2): 1-8.
• KABIR, M.H.; LASWAD, F. (2011). "Properties of Net Income and Total Comprehensive Income: New Zealand Evidence", Accounting Research Journal, 24(3): 268-289.
• Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (KGK), “Finansal Tablo Örnekleri ve Kullanım Rehberi”, İnternet Adresi: http://www.kgk.gov.tr/contents/files/Pdf/Finansal_Tablo_Ornekleri_20.5.2013.pdf, (Erişim Tarihi: 10.07.2013).
• KANAGARETNAM, K.; MATHIEU, R.; SHEHATA, M. (2009). “Usefulness of Comprehensive Income Reporting in Canada”, Journal of Accounting Public Policy, 28: 349-365.
• KAVAL, H. (2011). “TMS Kapsamında Çeşit Esasına Göre Kâr / Zarar ve Diğer Kapsamlı Gelirler Tablosu”, E Yaklaşım, ss. 1-28, İnternet Adresi: http://www.ozdogrular.com/content/view/17824/, (Erişim Tarihi: 05.03.2013).
• KAVAL, H. (2012). “Diğer Kapsamlı Gelirler Tablosu”, Vergi Sorunları Dergisi, 35(290): 9-16.
• KING, T.E., ORTEGREN, A.K.; REED, B.J. (1999). “An Analysis of the Impact of Alternative Financial Statement Presentations of Comprehensive Income”, Academy of Accounting and Financial Studies Journal, 3(1), İnternet Adresi: http://www.freepatentsonline.com/article/Academy-Accounting-Financial-Studies-Journal/208883274 .html, (Erişim Tarihi: 02013).
• KUBOTA, K.; SUDA, K.; TAKEHARA, H. (2007). “Information Content of Net Income and Other Comprehensive Income: Investigation of Japanese Firms”, 2007 Asian Academic Accounting Association Meeting, 1-44. İnternet Adresi: https://server1.tepper. cmu.edu/Seminars/docs/Kubotapaper.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2013).
• LAU KA PIK, K.; LEE KAM HA, A. (2010), “Usefulness of Comprehensive Income Reporting in Hong Kong”, Unpublished A Honours Degree Project, Hong Kong: Hong Kong Baptist University, İnternet Adresi: http://libsca.hkbu.edu.hk/trsimage/hp/07016522.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2013).
• LEE, Y.J.; PETRONI, K.R.; SHEN, M. (2006). “Cherry Picking, Disclosure Quality, and Comprehensive Income Reporting Choices: The Case of Property-Liability Insurers”, Contemporary Accounting Research, 23(3): 655–692.
• LIU, X.; LIU, Y. (2009). “Applying Reporting of Comprehensive Income in China”, International Journal of Marketing Studies, 1(2): 74MCCOY, T.L.; THOMPSON, J.H.; HOSKINS, M.A. (2009). “Early Evidence of the Volatility of Comprehensive Income and Its Components”, Academy of Accounting and Financial Studies Journal, Special Issue, 13, İnternet Adresi: http://www.freepatentsonline.com/article/Academy-Accounting-Financial-Studies-Journal/209238529.html, (Erişim Tarihi: 02013).
• MITRA, S.; HOSSAIN, M. (2009). “Value-Relevance of Pension Transition Adjustments and Other Comprehensive Income Components in the Adoption Year of SFAS No. 158”, Review of Quantitative Finance and Accounting, 33: 279-301.
• Muhasebe Uygulama Yönetmeliği (2002, Haziran 22). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 24793 mükerrer.
• O’HANLON, J.F.; POPE, P.F. (1999). “The Value-Relevance of UK Dirty Surplus Accounting Flows”, British Accounting Review, 31: 459-4
• ÖRTEN, R.; KAVAL, H.; KARAPINAR, A. (2007). Türkiye Muhasebe - Finansal Raporlama Standartları (TMS - TFRS), Gazi Kitabevi, Ankara.
• ÖZTÜRK, C. (2009). “2007 Yılında UMS 1: Muhasebesel Değişiklikler ve Yorumlar”, Muhasebe Bilim Dünyası Dergisi, 11(2): 87-106. PANDIT, G.M.; PHILLIPS, J.J. (2004). “Comprehensive Income: Reporting Preferences of Public Companies”, The CPA Journal, 74(11): 40-41.
• PASCAN, I. (2010). “A New Measure of Financial Performance: The Comprehensive Income - Opinions and Debates”, Applied Economics, Business and Development, 186-191, İnternet Adresi: http://www.wseas.us/elibrary/conferences/2010/Tunisia/AEBD/AEBD-31.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2013).
• ROBERTS, C.; WANG, Y. (2009). "Accounting Harmonization and the Value - Relevance of Dirty Surplus Accounting Flows", Review of Accounting and Finance, 8(4): 340-368.
• SARIOĞLU, K; TÜREL, A. (2012). “Türkiye Finansal Raporlama Standartlarına Göre Kapsamlı Gelir (Kâr) Tablosu: Kullanılan Dil Üzerine Eleştiri ve Sunum Şekli Tercihleri Üzerine Bir Araştırma”, Vergi Sorunları Dergisi, 35(290): 82-94.
• SHUTO, A.; OTOMASA, S.; SUDA, K. (2009). “The Relative and Incremental Explanatory Powers of Dirty Surplus Items for Debt Interest Rate”, Journal of International Accounting, Auditing and Taxation, 18: 119-131.
• TFRS 10 Konsolide Finansal tablolar (2011, Ekim 28). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28098.
• TFRS 9 Finansal Araçlar (2011, Mart 20). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 27880.
• TMS 1 Finansal Tabloların Sunuluşu (2008, Ağustos 13). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26966.
• TMS 16 Maddi Duran Varlıklar (2005, Aralık 31). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26040.
• TMS 19 Çalışanlara Sağlanan Faydalar (2006, Mart 30). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26124.
• TMS 21 Kur Değişiminin Etkileri (2005, Aralık 31). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26040.
• TMS 33 Hisse Başına Kazanç (2006, Mart 28). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26122.
• TMS 38 Maddi Olmayan Duran Varlıklar (2006, Mart 17). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26111.
• TMS 39 Finansal Araçlar: Muhasebeleştirme ve Ölçme (2006, Kasım 3). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 26335.
• Türkiye Muhasebe Standartları Hakkında Tebliğlerde Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ Sıra No: 1 (2012, Haziran 29). T.C. Resmi Gazete, Sayı: 28338.
• WANG, Y.; BUIJINK, W.; EKEN, R. (2006). “The Value Relevance of Dirty Surplus Accounting Flows in the Netherlands”, The International Journal of Accounting, 41: 387-405.
• YÜCEL, G. (2006). ““Gelir Tablosu” İfadesi Kesinlikle Değiştirilmelidir”, İzmir SMMM Odası Dayanışma Dergisi, İnternet Adresi: http://www.gokselyucel.net/gelir-tablosu-ifadesi-kesinlikle-degistirilmelidir/, (Erişim Tarihi: 18.06.2013).
• ZULCH, H.; PRONOBIS, P. (2010). “The Predictive Power of Comprehensive Income and Its Individual Components under IFRS”, HHL-Arbeitspapier, HHL Working Paper No. 95, İnternet Adresi: http://www.hhl.de/fileadmin/texte/publikationen/arbeitspapiere/hhlap0095.pdf, (Erişim Tarihi: 22.02.2013).