Ortaokul Öğrencilerinin Fen Bilimleri Derslerinde Açık Havada Öğrenmeye Yönelik Tutumları: Ölçek Geliştirme Çalışması

Year 2020, Volume: 3 Issue: 2, 119 - 134, 25.12.2020

Mustafa Enes Tepe Elif Sarı İjlal Ocak

https://doi.org/10.47477/ubed.824089

Abstract

Bu çalışmanın amacı, ortaokul öğrencilerinin fen bilimleri derslerinde açık havada öğrenme yaklaşımının kullanımına yönelik tutumlarını belirlemeye ilişkin bir ölçek geliştirmektir. Ölçeğin geliştirilme sürecinde literatürde yer alan çalışmalar incelenmiştir. Daha sonra açık uçlu sorulardan oluşan görüşme formlarından elde edilen nitel veriler (n=100) sonucu ön deneme formu oluşturulmuştur. Bu ön deneme formu uzman görüşüne sunulmuştur. Uzman önerileri doğrultusunda gerekli değişiklikler yapıldıktan sonra 65 maddeden oluşan deneme formu Ege Bölgesinde bir ilde öğrenim gören toplam 330 ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Ölçme aracının yapı geçerliğini test etmek amacıyla açımlayıcı faktör analizi yapılmıştır. Bu analizler sonucunda 4 faktörlü (ilgi, değerlendirme, kazanım ve kaçınma) toplam varyansın %54,59’unu açıklayan 22 maddeden oluşan ölçek elde edilmiştir. Maddelere ait faktör yükleri ,808 ile ,501 aralığında yer almaktadır. Ölçeğin madde analizi çalışmalarında madde-toplam korelasyonlarına ve ayırt ediciliklerine bakılırken, güvenirlik çalışmalarında Cronbach Alpha katsayısı ve doğrulayıcı faktör analizi sonucu elde edilen uyum değerlerine bakılmıştır. Ölçeğin geneline ait Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,839 olarak hesaplanmıştır. Çalışmanın son bölümünde doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına yer verilmiştir. Elde edilen sonuçlar ölçeğin geçerli ve güvenilir olduğunu kanıtlar niteliktedir.

Keywords

fen bilimleri, açık havda öğrenme, ortaokul öğrencileri, tutum

References

• Ajiboye, j. O. & Olatundun, S. A. (2010). Impact of some environmental education outdoor activities on Nigerian primary school pupils’ environmental knowledge. Applied Environmental Education & Communication, 9(3), 149-158.
• Aynal Öztürk, Ş. (2013). Haydi çocuklar doğaya ve bahçelere açılıyoruz: Mekan dışı eğitim İsveç’ten örnekler. International Journal of Social Science, 6(1), 371-384.
• Atmaca, S. (2012). Derslik dışı fen etkinlikleri ve bu etkinliklere dayalı öğretimin öğretmen adayları üzerindeki etkileri (Yayınlanmamış Doktora tezi). Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
• Bağcı Kılıç, G. (2006). İlköğretim bilim öğretimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
• Balkan-Kıyıcı, F. & Topaloğlu, M. Y. (2016). A scale development study for the teachers on out of school learning environments. Malaysian Online Journal of Educational Sciences, 4, 1-13.
• Başakçı G. (2018). Gezici planetaryumların ortaokul 7. sınıf öğrencilerinin bazı astronomi konularını öğrenimine ve astronomiye yönelik tutumlarına etkisinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Adana
• Bilton, H. (2004). Playing outside: Activities, ideas and inspiration for the early years. London: David Fulton Publishers.
• Bozdoğan, A. E. (2008). Fen bilgisi öğretmen adaylarının bilim merkezlerini fen öğretimi açısından değerlendirilmesi: Feza Gürsoy Bilim Merkezi örneği. Uludağ Eğitim Fakültesi Dergisi, 21 (1). 19-41.
• Bozdoğan, A. E. & Yalçın, N. (2006). Bilim merkezlerinin ilköğretim öğrencilerinin fene karşı ilgi düzeylerinin değişmesine ve akademik başarısına etkisi: Enerji parkı. Ege Eğitim Dergisi, 2 (7). 95-114.
• Brookes, A. (2004). Can outdoor education be dispensed with? A critical review of some common rationales for outdoor education. Paper presented at Connections and Disconnections: Examining the reality and rhetoric. International perspectives on outdoor education theory and practice, La Trobe University Bendigo, Australia.
• Brown, T. A. (2006). Confirmatory factor analysis for applied research. New Jersey: Guilford Publications.
• Browne, M. W. & Cudeck, R. (1993). Alternative ways of assessing model fit. In Bollen, K. A. & Long, J. S. [Eds.] Testing structural equation models. Newbury Park, CA: Sage, 136–162.
• Büyüköztürk, Ş. (2009). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• Can, A. (2017). SPSS ile bilimsel araştırma sürecinde nicel veri analizi (5.Baskı). Ankara: Pegem Akademi.
• Cork, C. (1996). Community-managed ecotourism: A feasibility survey in phnom baset, Cambodia. Unpublished Masters Thesis, University of Calgary.
• Creswell, J. W. & Plano Clark, V. L. (2011). Designing and conducting mixed methods research. Thousand Oaks, CA: Sage.
• Elliott, S. & Davis, J. (2009). Exploring the resistance: An Australian perspective on educating for sustainability in early childhood. International Journal of Early Childhood, 41 (2), pp 65-77.
• Ertaş Kılıç, H. & Şen, A. İ. (2014). Okul dışı öğrenme etkinliklerine ve eleştirel düşünmeye dayalı fizik öğretiminin öğrenci tutumlarına etkisi. Eğitim ve Bilim Dergisi, 39 (176), 13-30.
• Erten, Z. & Taşçı, G. (2016). Fen bilgisi dersine yönelik okul dışı öğrenme ortamları etkinliklerinin geliştirilmesi ve öğrencilerin bilimsel süreç becerilerine etkisinin değerlendirilmesi. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18 (2).
• Fraenkel, J. R., Wallen, N. E. & Hyun, H. H. (2011). How to design and evaluate research in education. New York: McGraw-Hill Humanities/Social Sciences/Languages.
• Ford, P. (1986). Outdoor education: Definition and philosophy. ERIC Clearinghouse on Rural Education and Small Schools Digest, Las Cruces,
• Green, B. S. & Salkind, J. N. (2005). Using SPSS for windows and understanding data (Fourth Edition). New Jersey: Pearson Education.
• Gustafsson, P. E., Szczepanski, A., Nelson, N. ve Gustafsson, P. A. (2012). Effects of an outdoor education intervention on the mental health of schoolchildren. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 12 (1), 63-79.
• Hakverdi, C. M. (2013). İlköğretim öğrencilerinin bilim merkezindeki deney setleri hakkındaki görüşleri ve öğrenme. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, (1), 219-229.
• Hammerman, D. R. ve Hammerman, W. M. (1973). Teaching in the outdoors. Minnesota: Burgess Publishing Company.
• Hooper, D., Coughlan, J. & Mullen, M. (2008). Structural equation modelling: guidelines for determining model fit. Electronic Journal of Business Research Methods, 6(1), 53-60.
• İnceoğlu, M. (2010). Tutum algı iletişim. Beykent Üniversitesi Yayınları, İstanbul
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1993). Lisrel 8: Structural equation modeling with the simplis command language. Lincolnwood, IL: Scientific Software International.
• Kalaycı, Ş. (2006). SPSS uygulamalı çok değişkenli istatistik teknikleri. (2.Baskı). Ankara: Asil Yayın.
• Kline, P. (1994). An easy guide to factor analysis. New York: Routledge.
• Kline, R. B. (2011). Principles and practice of structural equation modeling. New York, NY: Guilford Press.
• Koyuncu, İ. & Kılıç, A. F. (2019). The use of exploratory and confirmatory factor analyses: A document Analysis. Education and Science, 44(198), 361-388
• Lovett S., Zeiss A. M., Heinemann G. D. (2002). Assessment and development: Now and in the future. In: Heinemann G. D., Zeiss A. M. (eds) Team performance in health care. Issues in the practice of psychology. Springer, Boston, MA.
• MEB, (2017). Fen bilimleri dersi öğretim programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Miles, M. B. & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis: An expanded sourcebook. Sage Publications, Inc.
• Miller, D. L. (2007). The seeds of learning: Young children develop important skills through their gardening activities at a midwestern early education program. Applied Environmental Education & Communication. 6(1), 49-66.
• Miller, M. (1994). Preaching to the Converted? Enironmental education and ecoturizm in North Queensland. Unpublished master’s thesis, James Cook University of North Queensland.
• Orams, M. (1995). Managing interaction between wild dolphins and tourists at a dolphin feeding program, tangalooma, Australia: The development and application of an education program for tourists, and an assessment of ‘pushy’ dolphin behaviour. Unpublished Doctoral Dissertation, University of Queensland.
• Öztürk, N. & Bozkurt, E. (2014). Bir okul dışı öğrenme ortamı: Sinop Çocuk Üniversitesi. Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi (IJHE), 5 (10). S. 370 – 381.
• Priest, S. (1986). Redefining outdoor education: A matter of many relationships. Journal of Environmental Education. 17 (3), 13-15.
• Ramey-Gassert, L. (1997). Learning science beyond the classroom. The Elementary School Journal, 4, 433-450.
• Reid, A. (1980). The essence of environmental education, Australian Association for Environmental Education Newsletter, 1, April, 3–6.
• Safran, M. & Ata, B. (2006). Okul dışı tarih öğretimi. Tarih Eğitimi Makale ve Bildiriler. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Schumann, S. & Sibthorp, J. (2013). The development and scaling of the teaching outdoor education self-efficacy scale. Journal of Outdoor Recreation Education and Leadership. 5(2):161-164.
• Shanely, S. D. (2006). Towards an understanding of an outdoor education program: Listening to participants’ stories. PhD Thesis, University of Florida, USA.
• Strom, A. A. (1980). The development of environmental education. Australian Association for Environmental Education Newsletter, 2, July 4–5.
• Tabachnick, B. G. & Fidell, L. S. (2001). Using multi¬variate statistics. Pearson, Boston.
• Tatar, N. ve Bağrıyanık, K. E. (2012). Fen ve teknoloji dersi öğretmenlerinin okul dışı eğitime yönelik görüşleri. İlköğretim Online. 11 (4), 883-896.
• Tavşancıl, E. (2006). Tutumların ölçülmesi ve SPSS ile veri analizi. Ankara: Nobel Yayın.
• Tekindal, S. (2009). Duyuşsal özelliklerin ölçülmesi için araç oluşturma. Ankara: Pegem Akademi.
• Tezbaşaran, A. A. (1996). Likert tipi ölçek geliştirme kılavuzu. Ankara: TPD Yayınları.
• Tsai, J. T. (2006). The identification of the components for an outdoor education curriculum in Taiwan. PhD Thesis, Indiana University, USA.
• Ulrich, H. F. & Lehrmann, E. P. (2008). Telecommunications research trends. New York, NY, USA: Nova Science Publishers Inc.
• Watson, G. P. L. (2004). Place as educator, concepts of nature: Children, summer camp and environmental education. A major paper submitted to the Faculty of Environmental Studies in partial fulfilment of the requirements for the degree of Master in Environmental Studies, York University, North York, Ontario, Canada
• Wheeler, K. (1975) The genesis of environmental education. G. C. Martin & K. Wheeler (Ed). Insights into environmental education. Edinburgh: Oliver Boyd
• Yavuz Topaloğlu, M. (2016). Sosyobilimsel konulara dayalı okul dışı öğrenme ortamlarının öğrencilerin kavramsal anlamalarına ve karar verme becerilerine etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
• Yılmaz, S. & Bulut, Z. (2002). Kentsel mekanlarda çocuk oyun alanları planlama ve tasarım ilkeleri. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 33(3), 345-351.
• Zwick, T. T. & Miller, K. W. (1996). A comparison of integrated outdoor education activities and traditional science learning with American Indian students. Journal of American Indian Education, 35 (2).
• Yılmaz, E. (2018). Öğrencilerin uzaya ilişkin ilgi ve kavramlarını geliştirmeye yönelik okul dışı ortamlarla desteklenen bir eylem araştırması (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Sakarya Üniversitesi, Sakarya.