Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışlarının Mutluluk ile İlişkisi: Üniversite Öğrencileri Örneği

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 182 - 193, 23.12.2024

Fatih Korkulu

Öz

Sağlıklı yaşam biçimi davranışları (SYBD), bireylerin fiziksel ve psikolojik iyi oluşunu artıran önemli bir etkendir. SYBD, düzenli egzersiz, dengeli beslenme, stres yönetimi ve sosyal destek gibi unsurları içerir. Bu davranışlar yalnızca fiziksel sağlığı değil, aynı zamanda psikolojik iyilik ve mutluluğu da artırır. Üniversite dönemi, bireylerin sağlıklı alışkanlıklar kazandığı kritik bir süreçtir ve bu dönemde SYBD'nin desteklenmesi, yaşam tatmini ve mutluluğu artırabilir. Literatürde, SYBD ile mutluluk arasında pozitif ilişki bulunmuştur. Bu çalışmada, üniversite öğrencilerinin SYBD ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki incelenmiştir. Türkiye'deki farklı üniversitelerden 384 öğrencinin katıldığı araştırma, çevrim içi anketler kullanılarak yürütülmüştür. Katılımcıların yaşları 18-25 arasında olup, %51,6'sı kadın, %48,4'ü erkektir. Veriler, SPSS 25.0 ile analiz edilmiş ve Pearson Korelasyon Analizi uygulanmıştır. Fisher's Z testi ile kadın ve erkekler arasındaki farklar
değerlendirilmiştir. p < 0.05 anlamlılık düzeyi kabul edilmiştir. Bulgular, kadın ve erkekler arasında SYBD ve mutluluk arasında pozitif bir ilişki olduğunu göstermiştir. Kadınlarda, kendini gerçekleştirme (r = 0.460) ve stres yönetimi (r = 0.320) ile mutluluk arasındaki ilişki erkeklerden daha güçlüdür. Erkeklerde bu ilişkiler r = 0.390 ve r = 0.280 olarak kaydedilmiştir. Her iki cinsiyette de sağlık sorumluluğu ve egzersiz ile mutluluk arasında zayıf pozitif ilişkiler tespit edilmiştir. Fisher's Z testine göre, kadınlarda kendini gerçekleştirme ve stres yönetiminin mutlulukla ilişkisi erkeklere göre daha kuvvetlidir. Üniversitelerde rehberlik hizmetleri, stres yönetimi atölyeleri,
spor etkinlikleri ve farkındalık seminerleri ile öğrencilerin mutluluğu artırılabilir. Özellikle kadınlar için kendini gerçekleştirme ve stres yönetimi eğitimlerinin yaygınlaştırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Sağlıklı Yaşam Biçimi, Mutluluk, Öğrenci, Cinsiyet

Kaynakça

• Abbasi, S., Kamali, K., & Sepehrinia, M. (2020). The relationship between self-efficacy and health-promoting lifestyle in students. Journal of Holistic Nursing and Midwifery, 10(10), 1–10.
• Açıkgöz, S., & Beşer, A. (2022). Hastanede çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarına yönelik algıladıkları engeller. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi.
• Ahmadi, A., & Roosta, F. (2015). Health knowledge and health-promoting lifestyle among women of childbearing age in Shiraz. Women's Health Bulletin, 2(1), 1–8.
• Akbulut, T. (2020). Sağlıkla ilişkili bölümlerde okuyan öğrencilerin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Turkish Studies, 15(4), 1–20.
• Bahar, Z., Beşer, A., Gördes, N., Ersin, F., & Kıssal, A. (2008). Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeği II’nin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12(1), 1-12.
• Biber, D. D., & Ellis, R. (2017). The effect of self-compassion on the self-regulation of health behaviors: A systematic review. Journal of Health Psychology, 22(1), 1–15.
• Demirci, İ. & Ekşi. H. (2018). Keep calm and be happy: A mixed method study from character strengths to well-being. Educational Sciences: Theory & Practice 18(29), 303–354. http://dx.doi.org/10.12738/estp.2018.2.0799
• George, D., & Mallery, P. (2010). SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference, 17.0 Update (10th Edition). Boston: Pearson.
• Kelly, N. M., Soroka, O., & Onyebeke, C. (2021). Association of healthy lifestyle and all cause mortality according to medication burden. Journal of the American Geriatrics Society, 69(4), 1–10.
• Kris-Etherton, P. M., Petersen, K., Després, J.-P., & et al. (2021). Special considerations for healthy lifestyle promotion across the life span in clinical settings: A science advisory from the American Heart Association. Circulation, 144(1), 1–20.
• Maniaci, G., La Cascia, C., & Giammanco, A. (2021). The impact of healthy lifestyles on academic achievement among Italian adolescents. Current Psychology, 40(3), 1–15.
• Ryu, S. Y., Park, J., & Choi, S. W. (2014). Associations between socio-demographic characteristics and healthy lifestyles in Korean adults: The result of the 2010 Community Health Survey. Journal of Preventive Medicine and Public Health, 47(4), 1–12.
• Trisnadewi, N. W., Supinganto, A., & Pardosi, J. F. (2022). Healthy living patterns towards diabetes mellitus: A literature review. Sistem Jurnal Ilmu Kesehatan (sjik), 4(2), 112.
• Usta, Z. B. (2023). The relationship between prospective teachers’ nutritional literacy and healthy lifestyle behaviors. Scientific Insights in Education Frontiers, 6(1), 1–18.
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., & Pender, N. J. (1987). The health-promoting lifestyle profile: Development and psychometric characteristics. Nursing Research, 36(2), 76-81.
• Walker, S. N., Sechrist, K. R., & Pender, N. J. (1996). Health promoting lifestyle profile II (HPLP-II): Revision and psychometric testing. American Journal of Health Promotion, 10(6), 443-452.