Taekwondocularda Vücut Kompozisyonu ve Performans İle İlgili Bazı Fiziksel Uygunluk Değişkenlerinin İncelenmesi

Yıl 2024, Cilt: 5 Sayı: 3, 272 - 285, 23.12.2024

Hümeyra Dilci Ali Özkan

Öz

Bu çalışmanın amacı taekwondocuların vücut kompozisyonu ve performans ile ilişkili bazı fiziksel uygunluk değişkenlerini incelemesidir. Bu çalışmaya, Yozgat ilinde amatör taekwando ile ilgilenen, yaşları 15-17 arasında değişen toplam 17 erkek taekwondocu gönüllü olarak katılmıştır. Çalışmaya katılan deneklerin vücut kompozisyonları için tanita ölçümleri yapılmıştır. Bacak, sırt ve pençe belirlemesinde izometrik kuvveti dinamometresi kullanılmıştır. Esnekliğin belirlenmesinde otur-uzan testi, dengenin belirlenmesinde flamingo testi kullanılırken anaerobik performansın belirlenmesinde dikey sıçrama testi kullanılmıştır. Vücut kompozisyonu ile performansla ilgili bazı fiziksel uygunluk değişkenlerinden elde edilen değerler ile arasındaki
ilişkinin belirlenmesi amacıyla Pearson Product Moment Korelasyon Katsayısı yöntemi kullanılmıştır Taekwondoculardan elde edilen verilere göre vücut ağırlığı ile anaerobik güç ve denge arasında, yağ yüzdesi ile anaerobik güç ve denge arasında, yağsız vücut kütlesi ile sağ el kuvveti, sol el kuvveti, anaerobik güç, denge arasında, sağ bacak kuvvet ile denge arasında, sol bacak kuvvet ile denge arasında pozitif yönlü bir ilişki bulunmuştur. Bu bulgular, taekwandocularda vücut kompozisyonu değişkenlerinin performans ile ilgili bazı fiziksel uygunluk belirlenmesinde önemli role sahip olduğu bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Taekwondo, Vücut Kompozisyonu, Fiziksel Uygunluk

Kaynakça

• Akınoğlu, B., Kocahan, T., Ünüvar, E., Eroğlu, İ., ve Hasanoğlu, A. (2020). Sporcularda gövde kas kuvveti ile otur-uzan esnekliği arasındaki ilişkinin incelenmesi. Turkiye Klinikleri Spor Bilimleri, 12(1).
• Aracı, A., ve Aslan, UB (2024). Hareketsiz kadınlarda nöromüsküler bütünleştirici aktivite ile pilatesin fiziksel ve psikolojik etkileri. Vücut Çalışması ve Hareket Terapileri Dergisi, 40, 1423-1432.
• Bouhlel, E., Jouini, A., Gmada, N., Nefzi, A., Abdallah, KB, ve Tabka, Z. (2006). Tekvando eğitimi ve müsabakası sırasında kalp hızı ve kan laktat tepkileri. Bilim ve Spor, 21(5), 285-290.
• Bridge, C. A., Ferreira da Silva Santos, J., Chaabene, H., Pieter, W., ve Franchini, E. (2014). Physical and physiological profiles of taekwondo athletes. Sports Medicine, 44, 713-733.
• Bompa TO, Haff GG. Periodization: Theory and Methodology of Training. Human Kinetics; Champaign: 2009.
• Burak, Y., ve Girgin, İ. Investigation of News about the Success of Individuals with Special Needs in Türkiye’s News Agencies. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 1-20.
• Büke, M., Ünver, F., ve Gür Kabul, E. (2019). Sağlıklı bireylerde üst ekstremite kuvvet, esneklik ve saha testlerinin ilişkileri. Spor Hekimliği Dergisi, 54(2), 117-123.
• Cankurtaran, N. (2022). Statik ve dinamik core antrenmanlarının kadın taekwondo sporcularının performans cevapları üzerine etkisinin incelenmesi (Yayın no:720186) [Yüksek Lisans Tezi, Aksaray Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Cevahircioğlu, B., Karakuş, K., & Şenel, E. (2023). Sporcularda zihinsel antrenman ile müsabaka ruminasyonu arasındaki ilişki. Kilis 7 Aralık Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 292-305.
• Chan K, Pieter W, Moloney K. Kinathropometric profile of recreational taekwondo athletes. Biol Sport. 2003;20:17
• Chang, G., Peng, H., Tang, W., and Chen, J., (2001). The anthropometric Profile of Taiwanese male Taekwondo players Journal of Biomechanics, Volume 40, Issue null, Pages S641-S641
• Çakır, Z., ve Erbaş, Ü. (2021). Taekwondo, Karate ve judocuların mücadele sporlarına yönelik tutum düzeylerinin belirlenmesi. The Online Journal of Recreation and Sports, 10(4), 23-31.
• Çilekçi, M. H. (2023). Sporcular tarafından kullanılan ergojenik destek ürünlerinin kafein ve c vitamini içeriklerinin belirlenmesi (Yayın no:799365) [Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Cumbur, C. (2024). Taekwondo sporunda farklı yük ve hareket paternlerindeki kas aktivasyonu sonrası potansiyelin vuruş performansına etkisinin incelenmesi (Yayın no:852167) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Doruk, M. (2019). Sabah akşam yapılan yo-yo aralıklı toparlanma testinin (seviye-1) metabolik hormonlar ve biyokimyasal etki üzerine akut etkisi (Yayın no:538894) [Yüksek Lisans tezi, Pamukkale Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Güler, K. (2024). Adölesan dönem sporcu ve sedanter bireylerde somototip yapı ve bazı fiziksel ve fizyolojik parametrelerin karşılaştırılması(Yayın no:853703) [Yüksek Lisans Tezi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Hotaman, F., Özgür, B., ve Coşan, F. (17). 17 Yaş Grubu Milli Badmintoncuların Müsabaka Sırasında Yaptıkları Basit Hatalar İle Fiziksel Performansları Arasındaki İlişki. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(1), 73-84.
• Kale, R. (2022). Güreşçilerde vücut kompozisyonu, alt ekstremite kuvveti, denge ve fonksiyonel hareketlilik arasındaki ilişkinin değerlendirilmesi (Yayın no: 730455) [Yüksek Lisans Tezi, Alanya Alaaddin Keykubat Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Kang, YH ve Kim, CS (2021). Lise erkek tekvando sporcuları için 10 haftalık vücut dengesi egzersiz programından sonra görsel tepki hızı, fonksiyonel hareket, vücut dengesi ve akciğer kapasitesindeki değişikliklerin etkisi. Kore Bütünsel Tıp Derneği Dergisi, 9 (3), 111-124.
• Kanbir, F. (2022). Milli sporcuların batıl inanç eğilimlerinin sosyolojik açıdan değerlendirilmesi. Kesit Akademi Dergisi, 8 (31), 52-70.
• Kaplan A, Usgu S, ve Yakut Y. Adölesan tekvando sporcularında pliometrik eğitimin denge üzerine etkisi. Zeugma Health Res. 2020;2(3):130-135. Effect of pliometric training on balance in adolescent taekwondo athletes.
• Kazemi, M., Chudolinski, A., Turgeon, M., Simon, A., Ho, E., ve Coombe, L. (2009). Tekvando yaralanmalarının dokuz yıllık uzunlamasına retrospektif çalışması. Kanada Kayropraktik Derneği Dergisi, 53 (4), 272.
• Koca, F. ve İmamoğlu, O. (2018). Tekvando ve Karatecilerde Kilo Düşme Davranışları. Türk Araştırmaları , 13(18).
• Koruç, Z., ve Bayar, P. (1992). Hentbolcu, voleybolcu, atlet ve taekwondocuların kişilik örüntüleri üzerine bir araştırma. Spor Bilimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri, 355-367.
• Moenig, U. ve Kim, M. (2020). Tekvando için bir gelenek arayışında. Routledge Asya'da Spor El Kitabı'nda (s. 83-95). Routledge. Mumcu, HE, ve Özgül, SA (2018). Beceri gerektiren açık ve kapalı sporlar sporcuların kişilik tiplerinin yönetici dalları. Uluslararası Rekreasyon ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(1), 19-29.
• Nikolaidis, P.T., Buśko, K., Clemente, F.M., Tasiopoulos, I., & Knechtle, B. (2016). Age-and sex-related differences in the anthropometry and neuromuscular fitness of competitive taekwondo athletes. Open Access Journal of Sports Medicine, 7, 177.
• Ölmez, G., ve Kılıç, A. Ş. (2021). Boks ve kafes dövüşü müsabakalarında gerçekleştirilen spor kurallarına uygun davranışların suç teorisi bakımından değerlendirilmesi. Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 25(2), 669-710.
• Örs, B.S. ve Turşak, C. (2020). The Relationship between passive lower limb flexibility and kinematic determinants of split leap performance in rhythmic gymnastics. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(1), 76-82.
• Özkan, Z., Şehribanoğlu, S., Adar, E., Demir, R., ve Aygün, E. (2022). Farklı spor branşlarında uğraşan sporcuların motor becerilerini etkileyen değişkenlerin karar ağacı ile belirlenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(4), 471-481.
• Özkan, A. (2011). Anaerobik performans ve ızokinetik kuvvet değerlendirilmesinde bacak hacmi ve kütlesinin rolü (Doctoral dissertation, Ankara Universitesi (Turkey).
• Özmet, T. D. (2023). Adölesanlarda sağlıklı seçimler programı’nın beslenme, fiziksel aktivite ve vücut kitle İndeksine etkisi (Yayın no:847455) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Özer, S. B. (2019). Kick boksta performansa etki eden enerji kaynaklarının katılım oranları (Yayın no:577127) [Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Pakyardım, C., ve Karademir, T. Taekwondo hakemlerinin atletik zihinsel enerji ve bilişsel imgeleme düzeylerinin incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 20(3), 1158-1171.
• Rivera M, Rivera-Brown A, ve Frontera W. Health related physical fitness characteristics of elite Puerto Rican athletes. J Strength Cond Res. 1998;12:199–203.
• Santos VG, Franchini E, ve Lima-Silva AE. Relationship between attack and skipping in Taekwondo contests. J Strength Cond Res. 2011;25:1743–51.
• Sarıkaya, M. (2022). 12-14 yaş kadın taekwondocularda bosu egzersizlerinin biyomotor özelliklere etkisi. Efe Akademi Yayınları.
• Sevinç Yılmaz, D. (2021). Core egzersizlerinin sporsal performansa etkisi: tekvando örneği mini derleme. Turkiye Klinikleri Journal of Sports Sciences, 13(1).
• Şahin, S. (2006). Sosyal değişme sürecinde Türkiye’de güreş sporunun toplumsal dinamikleri (Yayın no:193596) [Doktora Tezi, Marmara Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Tel, M. (2008). Bir spor dalı olarak taekwondo. Sport Sciences, 3(4), 194-202.
• Var, S. M. (2018). Tekvandoda fiziksel ve motorik özellikler. Iğdır Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 1-15.
• Yıldız, H. (2020). Tekvando sporcularının psikolojik beceri düzeylerini incelenmesi (Yayın no:619037) [Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi]. Yüksek Öğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezi.
• Yılmaz, D. S. (2021). The effect of different flexibility studies on performance of taekwondo. Turkish Journal of Sport and Exercise, 23(3), 339-344.
• Yoon J. (2002). Physiological profiles of elite senior wrestlers. Sports Med. 32:225–33
• Toskovic, NN., Blessing, D. ve Willford, HN. (2004). Physiologic profile of recreation male and famele novice and experienced tae kwon do ptactitioners. Sports Med Phys. Fitness, 44(2),164-172.