Teachers’ Awareness and Knowledge Levels about Specific Learning Disabilities

Yıl 2024, Cilt: 4 Sayı: 1, 81 - 105, 31.05.2024

Özge Nur Şahin , Fatih Koca

Öz

Specific learning difficulty is a developmental disorder that particularly affects academic areas such as reading, writing, and mathematics, and continues throughout life. The difficulties experienced negatively affect students' academic achievement. Observation of learning disabilities in academic processes increases the frequency of appearence in schools. Therefore, early diagnosis and implementation of appropriate intervention programs are important in learning difficulties. Teachers play a significant role in identifying and providing support for students with specific learning difficulties. Intervention programs which are performed in the early period enable the learning process to be able to progress faster in individuals. In this context, it is a great importance to recognize specific learning difficulties at an early stage. Inadequacy in knowledge level of families and educators about specific learning disabilities extends the process and causes delays in the implementation of early intervention programs. In the research, 32 studies implemented at home and abroad were examined. The studies examined were conducted between 2000 and 2023. It was concluded that 20 of the studies were conducted using quantitative research, 6 of them were qualitative research, and the remaining 6 studies were conducted using combined methods. The aim of this study is to examine research that reveals teachers' awareness and knowledge levels on learning difficulties from various perspectives. This study aims to guide educators by compiling research conducted in our country and worldwide. In the studies examined, the researcher, the purpose of the research, the country which the research was conducted, the journal in which the research was published, the research method, the characteristics of the research participants, and the findings of the research were presented in detail in tables. According to the research results, it is observed that the percentage of studies indicating that teachers have insufficient awareness and knowledge levels about specific learning difficulties is high. The need for education and resources to increase awareness and knowledge levels about specific learning difficulties is emphasized. In the light of literature scans; It seems that the conducted studies remain limited. It is concluded that there are still deficiencies in increasing teachers' knowledge and awareness of specific learning disabilities and in planning the necessary steps to solve this problem.

Anahtar Kelimeler

Specific Learning Disabilities, Early Diagnosis, Teacher, Awareness, Knowledge Level

Öğretmenlerin Öğrenme Güçlüğü Hakkındaki Farkındalık ve Bilgi Düzeyleri

Öz

Özgül öğrenme güçlüğü; özellikle okuma, yazma ve matematik gibi akademik alanlarda güçlükler yaşatan ve yaşam boyu devam eden gelişimsel bir bozukluktur. Yaşanan güçlükler öğrencilerin akademik başarısını olumsuz etkilemektedir. Öğrenme güçlüğünün akademik süreçlerde gözlemlenmesi okullarda görülme sıklığını artırmaktadır. Bu nedenle öğrenme güçlüğünde erken tanı ve uygun müdahale programlarının uygulanması önemlidir. Öğretmenler, özgül öğrenme güçlüğü yaşayan öğrencileri tanıma ve destek sağlama konusunda önemli rol oynarlar. Erken dönemde uygulanan müdahale programları bireylerde öğrenme sürecinin daha hızlı ilerleyebilmesini sağlamaktadır. Bu bağlamda özgül öğrenme güçlüğünün erken dönemde fark edilmesi büyük önem taşımaktadır. Ailelerin ve eğitimcilerin özgül öğrenme güçlüğüne dair bilgi düzeylerindeki yetersizlikler süreci uzatarak erken müdahale programlarının uygulanmasında gecikmeler yaşanmasına neden olmaktadır. Araştırmada yurt içinde ve yurt dışında uygulanan 32 çalışma incelenmiştir. İncelenen çalışmalar 2000- 2023 yıllarında yapılmıştır. Çalışmaların 20’inin nicel araştırma, 6’inin nitel araştırma ve kalan 6 araştırmanın ise karma yöntem kullanılarak yapıldığı sonucuna ulaşılmıştır. Bu çalışmanın amacı, öğretmenlerin öğrenme güçlüğü hakkındaki farkındalık ve bilgi düzeylerini ortaya koyan araştırmaları çeşitli yönlerden incelemektir. Bu çalışmada, ülkemizde ve dünyada yapılan araştırmaları derleyerek eğitimcilere yol göstermek hedeflenmiştir. İncelenen çalışmalarda; araştırmacı, araştırmanın amacı, araştırmanın gerçekleştirildiği ülke, araştırmanın yayınlandığı dergi, araştırma yöntemi, araştırma katılımcılarının özellikleri, araştırmanın bulguları ayrıntılı olarak tablolar şeklinde gösterilmiştir. Araştırma sonuçlarına göre; öğretmenlerin özgül öğrenme güçlüğü hakkındaki farkındalık ve bilgi düzeylerinin yetersiz düzeyde olduğu çalışmaların oranının yüksek olduğu görülmüştür. Özgül öğrenme güçlüğüne ilişkin farkındalık ve bilgi düzeyini artırmaya yönelik eğitim ve kaynaklara ihtiyaç duyulduğu vurgulanmaktadır. Literatür taramaları sonucunda; yapılan araştırmaların sınırlı kaldığı görülmektedir. Öğretmenlerin özgül öğrenme güçlüğüne dair bilgi ve farkındalık düzeylerini artırmak ve bu sorunu çözmek için gerekli aşamaların planlanması konusunda eksikliklerin devam ettiği sonucu ortaya çıkmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Özgül Öğrenme Güçlüğü, Erken Tanı, Öğretmen, Farkındalık, Bilgi Düzeyi

Kaynakça

• Asfuroğlu, B. & Fidan, S. (2016). Özgül öğrenme güçlüğü. Osmangazi Tıp Dergisi, 38(1).
• Aslan, K. (2015). Özgül öğrenme güçlüğünün erken dönem belirtileri ve erken müdahale uygulamalarına dair derleme. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.
• Akçay, D. (2014). İlkokul 1-4. sınıf öğretmenlerinin disleksi ile ilgili farkındalık düzeylerinin incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 381736)
• Akdemir, Y. (2018). Öğrenme güçlüğü: yeni mezun okul öncesi öğretmenlerinin görüşlerinin incelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi) Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
• Akın, A., & Sezer, S. (2010) Diskalkuli: Matematik öğrenme bozukluğu. Bilim ve Aklın Aydınlığında Eğitim, 126- 127, ss. 41-48.
• Aksoy, Ş. G. (2019). Yaşam boyu özgül öğrenme güçlüğü. İKSSTD, 11, 34-39.
• Alahmadi, N. A. & El Keshky, M. E. S. (2019). Assessing Primary School Teachers’s Knowledge of Specific Learning Disabilities in the Kingdom of Saudi Arabia. Journal of Educational and Developmental Psychology, 9(1).
• Altarac, M., & Saroha, E. (2007). Lifetime prevalence of learning disability among US children. Paediatrics, 119 (1), 77– 83. https://doi.org/10.1542/peds.2006-2089L
• Amerikan Psikiyatri Birliği (2013). Ruhsal Bozuklukların Tanımsal ve Sayımsal Elkitabı, Beşinci Baskı (DSM-5) Tanı Ölçütleri Başvuru El kitabı, çev.Köroğlu,E. Hekimler Yayın Birliği, Ankara.
• Apak, Ö. (2022). Okul öncesi öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğü hakkında farkındalıkları. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 765024)
• Arabacı, Ö. (2018). Sınıf öğretmeni adaylarının özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeylerinin ve yeterlilikleri hakkındaki düşüncelerinin incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 503852)
• Balıkçı, Ö. S. (2016). Erken çocukluk döneminde öğrenme güçlüğü belirtileri. M.A. Melekoğlu ve O. Çakıroğlu (Ed.), Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar içinde (s.75- 97). Ankara: Vize Yayıncılık.
• Başar, M., & Göncü, A. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğüyle ilgili kavram yanılgılarının giderilmesi ve öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33(1), 185-206.
• Bingöl, A. (2003). Ankara'daki ilkokul 2. ve 4. sınıf öğrencilerinde gelişimsel disleksi oranı. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası, 56 (02),67-82.
• Brook, U., Watemberg, N., & Geva, D. (2000). Attitude and knowledge of attention deficit hyperactivity disorder and learning disability among high school teachers. Patient education and Counseling, 40(3), 247-252.
• Catts, H. W. (1989). Defining dyslexia as a developmental language disorder. Annals of Dyslexia, 39, 50-64 .
• Cornoldi, C., Capodieci, A., Colomer Diago, C., Miranda, A. & Shepherd, K. G. (2018). Attitudes of primary school teachers in three western countries toward learning disabilities. Journal of learning disabilities, 51(1), 43-54.
• Cortiella, C., & Horowitz, S. H. (2014). The state of learning disabilities: Facts, trends and emerging issues. New York: National Center for Learning Disabilities.
• Çakmak, Z. (2017). Rehberlik ve araştırma merkezi personelinin öğrenme güçlüğü olan bireylerin değerlendirilme süreçlerine ilişkin görüşleri. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 463469)
• Çoğaltay, N., & Çetin, İ. (2020). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin yeterlilikleri: Nitel bir araştırma. Academia Eğitim Araştırmaları Dergisi, 5(1), 126-140.
• Dadandı, İ., & Dadandı, P. U. (2015). Özgül öğrenme güçlüğü olan öğrencilerin bulunduğu sınıflarda derse giren Türkçe öğretmenlerinin yaşadıkları sorunlara ilişkin görüşleri. Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 5(5), 509-532.
• Doğan, H. (2012). Özel öğrenme güçlüğü riski taşıyan 5-6 yaş çocukları için uygulanan erken müdahale eğitim programının etkisinin incelenmesi. (Yayımlanmış doktora tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Doğan, B. (2013). Türkçe ve sınıf öğretmenlerinin okuma güçlüğüne ilişkin bilgileri ve okuma güçlüğü olan öğrencileri belirleyebilme düzeyleri. Okuma Yazma Eğitimi Araştırmaları, 1(1), 20-33.
• Dymock, S., & Nicholson, T. (2023). Dyslexia Seen Through the Eyes of Teachers: An Exploratory Survey. Reading Research Quarterly, 58(2), 333-344.
• Ertaş, H. C. (2022). Okul öncesi öğretmenlerin öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeylerinin belirlenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 726142)
• Essa, H. A. E. E., & El-Zeftawy, A. (2015). Teachers’ Knowledge, Attitudes and Reported Strategies to Assess and Support the Students with Learning Difficulties. Journal of Nursing and Health Science, 4(2), 79-92.
• Ghimire, S. (2017). Knowledge of primary school teacher regarding learning disabilities in school children. Journal of Nobel Medical College, 6(1), 29-35.
• Kaçar, E. (2017). Meslek Lisesi Öğretmenlerinin Öğrenme Güçlüğü Hakkındaki Bilgi Düzeylerinin Çeşitli Değişkenler Açısından İncelenmesi (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Anadolu Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eskişehir.
• Kaçar, H. (2018). İlkokul öğrencilerinin matematik öğrenme güçlüğünün sınıf öğretmenlerinin gözlem ve deneyimlerine göre incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 493092)
• Kakabaraee, K., Arjmandnia, A. A., & Afrooz, G. A. (2012). The study of awareness and capability of primary school teachers in identifying students with learning disability in the province of Kermanshah. Procedia-Social and behavioral sciences, 46, 2615-2619.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım.
• Karataş Duygu, K. (2021). Sınıf Öğretmenlerinin Öğrenme Güçlüğü Olan Öğrencilerin Eğitimi Hakkındaki Görüşlerinin İncelenmesi. (Yüksek Lisans Tezi, Sosyal Bilimler Enstitüsü)
• Karadeniz, M. H. (2013). Diskalkuli yaşayan öğrencilere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Education Sciences, 8(2), 193-208.
• Kılıç, G., & Yangın, S. (2020). Sınıf Öğretmenlerinin Öğrenme Güçlüğü ve Yaygın Gelişimsel Bozukluk Türlerine İlişkin Farkındalıklarının İncelenmesi. Education Sciences, 15(2), 11-33.
• Kocsis, J. (2016). Prımary Teachers' Knowledge About Learnıng Dısabılıtıes (Doctoral dissertation, Nipissing University, Faculty of Education)
• Konuk Er, R., Arslantas, S., & Kurnaz, A. (2023). Examination of Pre-School Teachers' Knowledge Levels of the Symptoms of Learning Disability According to Different Variables. International Journal of Educational Methodology, 9(1), 215-226.
• Korkmazlar, U. (1999). Özel ögrenme bozuklugu (ögrenme güçlükleri): Ben hasta degilim, çocuk sağlığı hastalıklarının psikososyal yönü.
• Korkmazlar, Ü. (2008). Özel öğrenme güçlüğü Konferansı. İstanbul.
• Makgato, M. M., Leseyane-Kgari, M., Cekiso, M., Mandende, I. P., & Masha, R. (2022). Evaluating the awareness and knowledge of dyslexia among primary school teachers in Tshwane District, South Africa. African Journal of Disability, 11, 807.
• Melekoğlu, M. A. (2017). Özel öğrenme güçlüğüne giriş. Özel öğrenme güçlüğü olan çocuklar, 15-47.
• Mert, Z. C. (2019). Özgül öğrenme güçlüğü tanısı almış hastalarda duygusal zekâ düzeyleri, depresyon ve çoklu zekâ profillerinin ilişkisi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 583744)
• Öztürk, Ş. (2019). Sınıf Öğretmenlerinin Öğrenme Güçlüğü Yaşayan Öğrencilere Yönelik Uygulama Yeterliliklerinin İncelenmesi (Afyonkarahisar Örneği). YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 560819)
• Pop, C. F., & Ciascai, L. (2013). What do Romanian teachers know about learning difficulties. Acta Didactica Napocensia, 6(3), 11
• Sağır, Ş. U., & Bozgün, K. (2018). Sınıf öğretmenlerinin öğrenme güçlüğü olan öğrencilere yönelik yeterliklerinin farklı değişkenler açısından değerlendirilmesi. In 2nd International Symposium on Innovative Approaches in Scientific Studies, ISAS2018-winter, Samsun, Türkiye.
• Sakız, H., Sart, Z. H., & Ekinci, A. (2016). Öğrenme güçlüğünde yaşanan zorlukların eğitsel çerçevede incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1(40).
• Salman, U., Özdemir, S., Salman, A. B., & Özdemir, F. (2016). Özel öğrenme güçlüğü “Disleksi”. İstanbul Bilim Üniversitesi Florence Nightingale Tıp Dergisi, 2(2), 170-176.
• Saraç, S. (2014). Okuma güçlükleri ve disleksi. Psikoloji Çalışmaları Dergisi, 34(1), 71-77.
• Sawhney, N., & Bansal, S. (2014). Study of awareness of learning disabilities among elementary school teachers. In Conference: International Education Confer'Education as a Right across the Levels: Challenges, Opportunities and Strategies, New Delhi.
• Shetty, A., & Rai, B. S. (2014). Awareness and knowledge of dyslexia among elementary school teachers in India. Journal of Medical Science and Clinical Research, 2(5), 1135-1143.
• Shores, C. & Bender, W. N. (2007). Response to intervention: A practical guide for every teacher. London: Corwin.
• Shukla, P., & Agrawal, G. (2015). Awareness of learning disabilities among teachers of primary schools. Online Journal of Multidisciplinary Research, 1(1), 33-38.
• Sivrikaya, O. (2023). Okul öncesi öğretmenlerinin özgül öğrenme güçlüğü hakkındaki bilgi ve öz yeterliklerinin incelenmesi. YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından elde edildi. (Tez No: 784755)
• Tunalı, S. B., Gözü, Ö., & Özen, G. (2016). Nitel ve nicel araştırma yöntemlerinin bir arada kullanılması “Karma Araştırma Yöntemi”. Kurgu, 24(2), 106-112.
• Uçgun, A. G. D. (2003). Türkçe öğretimi açısından özel öğrenme güçlüğü. Türklük Bilimi Araştırmaları, (13), 203.
• Ültay, E., Akyurt, H., & Ültay, N. (2021). Sosyal bilimlerde betimsel içerik analizi. IBAD Sosyal Bilimler Dergisi, (10), 188-201.
• Yangın, S., Yangın, N., Önder, V., & Şavlığ, A. (2016). Sınıf öğretmeni adaylarının ve öğretim elemanlarının çeşitli öğrenme güçlüklerine yönelik farkındalıkları. Education Sciences, 11(4), 243-266.
• Yiğiter, S. (2005). Sınıf öğretmenlerinin özel öğrenme güçlüğüne ilişkin bilgi düzeyleri ile özel öğrenme güçlüğü olan çocukların kaynaştırılmasına yönelik tutumları arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi, İstanbul.
• Yıldız, M. (2013). Yazma güçlüğü (disgrafi) olan bir ilkokul 2. sınıf öğrencisinin el yazısı okunaklılığının geliştirilmesi: Eylem araştırması. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6(4).
• Washburn, E. K., Binks‐Cantrell, E. S., & Joshi, R. M. (2014). What do preservice teachers from the USA and the UK know about dyslexia?. Dyslexia, 20(1), 1-18.
• Washburn, E. K., Joshi, R. M., & Binks‐Cantrell, E. S. (2011). Teacher knowledge of basic language concepts and dyslexia. Dyslexia, 17(2), 165-183.