TÜRKİYE’DE KAMUSAL FİNANSMAN ARACI OLARAK İÇ BORÇLANMA VE EKONOMİK ETKİLERİ

Year 2023, , 76 - 100, 30.06.2023

Cihat Savsar , Ramazan Yener

https://doi.org/10.57085/ufebud.1283032

Abstract

Devletler kamusal finansman ihtiyacını bütçe gelirleri ile karşılayamadıklarında alternatif olarak borçlanma yöntemine başvurmaktadırlar. Borçlanma genel anlamda iç ve dış borçlanma olarak ikiye ayrılmaktadır. Bütçe açıklarının ya da stratejik yatırımların finansmanının dış borçlanma ile karşılanamadığı durumlarda veya dış borçlanma tercihi stratejik açıdan uygun bulunmadığında iç borçlanma tercih edilmektedir. Türkiye'de iç borçlanma yöntemine 1980 ve sonrasından itibaren bütçe açıklarını kapatmak amacı ile başvurulduğu görülmektedir. Türkiye’de kamusal finansman ihtiyacı olarak kullanılan iç borçlanma ekonomik etkileri açısından büyük öneme sahiptir. İç borçlanma; üretim, yatırım, istihdam ve enflasyon gibi makroekonomik göstergeleri doğrudan veya dolaylı olarak etkileyerek ekonomik büyüme noktasında önemli bir işlev yürütmektedir. Sadece borcu borçla kapatmak için yapılan iç borçlanmaların ekonomiye olumlu yönde katkısı çok fazla olmamaktadır. Daha çok üretim veya yatırım odaklı yapılan iç borçlanmalar ekonomik kalkınmaya daha çok katkı sağlayacaktır.

Keywords

Kamu Finansmanı, İç Borçlanma, İç Borçlanma Yöntemleri, Kamu ekonomisi, Borç Yönetimi

References

• Akdoğan, A. (2007). Kamu Maliyesi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Aktaş, T. (2020). 360° Ekonomik Konjonktür. Erişim Adresi: https://www.dunya.com/kose-yazisi/2020-ic-borc-cevirmede-tarihi-rekorlar-yili-oldu/486345.
• Aykut, M. F. (2019). Türkiye’de İç Borçlanma: Borç Yükü ile Vade Yapısı İlişkisinin Ekonometrik Bir Analizi. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Hacettepe Üniversitesi. Ankara.
• Akın, F. (2015). Gelir Dağılımı ve Gelir Dağılımı Müdahale Gereği. İş ve Hayat. 1(1). 9-24.. Bakkal, S. ve Gürdal, T. (2007). İç Borçlanmanın Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkisi. Akademik İncelemeler. 2 (2), 147-173.
• Bülbül, D. (1988). Sosyo Ekonomik Etkiler Açısından Devlet Borçlanması. Maliye Dergisi. (118). Büyükerşen, Y. (1966). Teoride ve Türkiye Uygulamasında İç Devlet Borçlarının Enflasyonist Etkisi. Eskişehir: İktisadi ve Ticari İlimler Akademisi Yayını.
• Büyükdeniz, A. (1996). Türkiye’de İç Borçlanma-Enflasyon İlişkisi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Yayını.
• Demir, M. ve Sever, E. (2008). Kamu İç Borçlanmasının Büyüme, Faiz ve Enflasyon Oranı Üzerindeki Etkileri. Elektronik Sosyal bilimler Dergisi, 7 (25), 170-196).
• Erdem, A. (2021). Türkiye’de 2000 Sonrası İç Borçlanma Politikaları İle Orijinal Günah Arasındaki İlişki, (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Erdem, M. (2006). Devlet Borçları. Bursa: Ekin Yayınları.
• Güneş, H. (1990). Türkiye’de Para Arzını Artıran Nedenler. İTO Dergisi.
• Görgün, S. (1964). Gelişen Bir Ekonomide İhtiyarı İç Devlet Borçlarının Rolü ve İdaresi. Maliye Enstitüsü Konferansı.
• İnce, M. (2001). Devlet Borçları ve Türkiye. Ankara: Gazi Kitabevi.
• K.D.H.U, G. (2018). Impact of Branch Expansion of Banks on Deposit Mobilization in Sri Lanka. 7th International Conference of the Sri Lanka Forum of University Economists (SLFUE).
• Özbilen, S. (1999). Türkiye’de Kamu Borçlanması ve Ekonomik Etkileri. Ankara: Atilla Kitabevi.
• Özkan, Ö. (2008). Türkiye Ekonomisinde Kamu Kesimi Finansmanında İç Borçlanma Yöntemi:1980-2007. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi.
• Saraçoğlu, F. (2002). 1980-2001 Yılları Arasında Türkiye’de İç Borçların Yapısal Gelişimi ve Değerlendirilmesi. Ekonomik Yaklaşım Dergisi. 13(45). 55-81.
• Şahin, H. (2010). Türkiye’deki Kamu Borçlarının Gelişim Süreci ve Ekonomi Üzerindeki Etkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi.
• Şen, H. Yardımcıoğlu, M. ve Kar, M. (2007). Türkiye’de İç Borçların Gelişimi ve Yönetimi, Türkiye Ekonomisi: Makroekonomik Sorunlar ve Çözüm Önerileri. Konya: Çizgi Yayınları.
• Şen, H. ve Sağbaş, İ. (2004). Bütçe Açıkları: Teori ve Türkiye Uygulaması. Ankara: Seçkin Yayınları.
• T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı (2022). Temel Ekonomik Göstergeler. Erişim Adresi: https://www.sbb.gov.tr/temel-ekonomik-gostergeler/#1594 716589132-d3a64e97-2238. Erişim Tarihi: 09.08.2022.
• T.C. Merkez Bankası (2022). Emisyon ve Banknotlar. https://www.tcmb.gov.tr/wps/ wcm/connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Banka+Hakkinda/Sikca+Sorulan+Sorular/Emisyon+ve+Banknotlar/. Erişim Tarihi: 12.08.2022.
• T.C. Merkez Bankası (2022). Hazine İşlemleri. https://www.tcmb.gov.tr/wps/wcm/ connect/TR/TCMB+TR/Main+Menu/Temel+Faaliyetler/Hazine+Islemleri. Erişim Tarihi: 27.05.2022.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2022). Merkezi Yönetim Borç İstatistikleri. https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri. Erişim Tarihi: 03.08.2022.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2022). İstatistikler. https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-istatistikleri. Erişim Tarihi: 28.08.2022.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2022). Raporlar. https://www.hmb.gov.tr/kamu-finansmani-raporlari. Erişim Tarihi: 29 Ağustos 2022.
• T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (2022). Kamu Borç Yönetimi Raporu. Yayın No: 200.
• Türk, İ. (1997). Maliye Politikası, Gözden Geçirilmiş. Ankara: Turhan Kitapevi.
• Uluatam, Ö. (1991). Kamu Maliyesi. Ankara: Savaş Yayınları.
• Ulusoy, A. (2020). Pandemi Süreci İç Borç Göstergelerini de Bozdu. Erişim Adresi: https://www.yenisafak.com/yazarlar/ahmet-ulusoy/pandemi-sureci-ic-borc-gostergelerini-de-bozdu-2056322. Erişim Tarihi: 26.04.2022.
• Yiğit, M. ve Sugözü, İ. H. (2010). Borçlanmanın enflasyona etkisi Üzerine Teorik Yaklaşımların Temel Özellikleri. Maliye Dergisi. 365-373.
• Yörük, U. V. (2006). Türkiye’de Kamu Borçlanması ve IMF Programları. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Marmara Üniversitesi.