Osmanlı Prusya İlişkilerinin Gelişiminde Prusya Elçisi Karl Adolf Von Rexin’in Faaliyetleri (1755-1761)
Abstract
XVIII. yüzyıla önceki yüzyıllardan daha farklı bir dış politikayla giren Osmanlı Devleti, 1699 Karlofça Antlaşması’ndan sonra Avrupa devletleri ile daha dostane ve yakın ilişkiler kurma çabalarına girdi. Bu çerçevede 1701 yılında kendini Prusya kralı ilân eden I. Friedrich’in krallığını kutlamak amacıyla Berlin’e gönderilen ilk Osmanlı heyeti ile birlikte Osmanlı-Prusya ilişkileri başladı. Bu gelişmeleri takiben 1721 ve 1739 tarihlerinde Bâb-ı Âli’ye gönderilen iki elçinin (Jorgowsky ve Johanne de Jatter) ardından, özellikle tahta yeni geçen II. Friedrich döneminde (1740-1786) Prusya’nın Osmanlı Devleti’ne olan ilgisi arttı ve Rusya ve Avusturya’ya karşı bir dostluk antlaşması için çalışmalarda bulunmaya başladı. Sultan I. Mahmud’un saltanatı yıllarında (1730-1754) bu girişimlerinden olumlu bir netice alamayan II. Friedrich 1754 yılında I. Mahmud’un ölümünden sonra, yeni girişimlerde bulunmak üzere İstanbul’a bir temsilci gönderdi. Gönderilen Prusya temsilcisi İstanbul’da 6 yıl kadar kalmış olan Silezya’lı Gottifried Fabian Haude’dir (Karl Adolf Von Rexin). İlki 18 Ocak 1755 ve ikincisi 28 Eylül 1756 tarihlerinde iki kez İstanbul’a gelen elçinin temel amacı Osmanlı Devleti ile biri ticaret diğeri de dostluk olmak üzere iki antlaşma imzalamaktı. Bu çalışmada belirtilen amaçlar doğrultusunda İstanbul’a gönderilen Prusya elçisinin payitahtta kaldığı 1755-1761 yılları arasındaki faaliyetleri ile taraflar arasında 1761 yılında imzalanan ticaret antlaşmasının gerçekleşmesindeki etkileri üzerinde durulmuştur.
Abstract
Beginning the 18th century with a different foreign policy than the previous centuries, Ottoman Empire made
an endeavour to establish more friendly and close relations with European states after The Treaty of Karlowitz.
In this direction, an Ottoman committee was sent to Berlin for the first time in order to congratulate Friedrich I,
who proclaimed himself the king in 1701, and thus Ottoman Empire- Prussia relation has begun. Following these
incidents, two delegates ( Jorgowsky and Joanne de Jatter) were sent to Ottoman Porte in 1721 and 1739 and after
that, particularly during the reign of new king Friedrich II. (1740 - 1786), Prussia’s interest in Ottoman Empire
has increased and had attempts on making peace treaties with Russia and Austria. Friedrich II, who’s attempts
during the reign of Sultan Mahmud I (1730 - 1754) proved inconclusive has sent an other delegate to Istanbul in
1754, after Sultan Mahmud I’s death. The Prussian delegate who stayed in Istanbul for about 6 years was Sliesian
Gottifried Fabian Haude (Karl Adof Von Rexin). Main purpose of the delegate who visited Istanbul twice; first in
January 18, 1755 and secondly in September 28, 1756, was to conclude two treaties, a treaty of trade and a treaty of
peace. This study covers the sent Prussian delegate’s activities during his stay in the capital city between 1755 and
1761 and his effects on the realization of the trade treaty in 1761.
Details
| Other ID | JA45NR82VE |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 29, 2015 |
| Published in Issue | Year 2015 |