Eleştirel Gerçekçilik: Uluslararası İlişkiler Kuramında Post-Pozitivizm Sonrası Aşama

Year 2009, Volume: 6 Issue: 24, 3 - 32, 01.12.2009

Faruk Yalvaç

Abstract

Eleştirel gerçekçilik Uluslararası İlişkiler kuramının gündemine artan bir şekilde yerleşen bir bilim felsefesidir. Uluslararası İlişkiler kuramı açısından en önemli özelliği uluslarası ilişkilerin incelenmesinde odak noktasını epistemolojiden ontolojiye kaydırmasıdır. Eleştirel gerçekçiliğin materyalist ontolojisine göre kişilerin gözlem ve duyumlarından bağımsız bir gerçek vardır. Bu, gerçeği gözlemlenebilen olgularla sınırlayan pozitivist bilim anlayışına olduğu kadar gerçeğin dilsel ya da söylemsel olduğunu ileri süren post-pozitivist yaklaşımlara da alternatif bir bilim felsefesidir. Eleştirel gerçekçilik uluslararası ilişkileri farklı ontolojik derinliği olan bir toplumsal ilişkiler bütününün parçası olarak görmekte, uluslararası yapıları toplumsal ilişkiler açısından tanımlamakta, yapı ile yapıyı oluşturan birimler arasındaki ilişkiyi dönüşümsel bir toplumsal eylem modeli etrafında geliştirerek hem iradeciliğin hem de yeni-gerçekçi yapısalcılığın tek yanlı determinizmine alternatif bir yaklaşımın ilkelerini sunmaktadır.

Keywords

Uluslararası İlişkiler Kuramı, Eleştirel (Bilimsel) Gerçekçilik, Pozitivizm, Yapı/Yapan İlişkisi, Dönüşümsel Toplumsal Eylem Modeli

Critical Realism: Post-Positivist Stage in International Relations Theory

Abstract

Critical realism is a philosophy of science that is increasingly occupying the center of discussion in the theory of International Relations. The most important aspect of critical realism is that it shifts the focus of controversy in international relations from epistemology to ontology. According to the materialist ontology of critical realism there exists a reality independent of our observations and experiences. This is an alternative to the dominant positivist as well as post-positivist conceptions of science which associate reality either with what can be observed or with what can be said and thought in discourse. Critical realism provides an understanding of science that overcomes the diffi culties of both and explains international relations as part of a totality of social relations with varying ontological depths. By defining structures in terms of social relations, critical realism presents a structural analysis of international relations different from the structuralism of neorealism and develops a transformational model of social activity which tries to avoid both the voluntarism of individualist/unit based analyses and the determinism of structuralist analyses

Keywords

Positivism, Structure/ Agent Problem, Transformational Model of Social Activity, International Relations Theory

References

• .....