Araştırma Makalesi
BibTex RIS Kaynak Göster

TÜRKİYE’DE IMF İSTİKRAR POLİTİKALARININ ETKİLERİ: 1987-2023 DÖNEMİNE İLİŞKİN AMPİRİK İNCELEME

Yıl 2024, Cilt: 6 Sayı: 2, 1 - 20, 23.12.2024

Hande Aksöz Yılmaz , Onur Gürler , Alişan Özdemir

Öz

Ekonomide istikrarın sağlanmasında pek çok makro iktisadi değişkenin etkisi söz konusudur. Türkiye ekonomisinde bu ekonomik istikrar çoğunlukla fiyat istikrarı, istihdam ve dış ödemeler dengesinin istikrarı olarak şekillenmektedir. Türkiye ekonomisinin enflasyon ve ödemeler dengesi krizi gibi nedenlerle IMF ile olan yakın ilişkileri ve yapılan pek çok anlaşmanın olması bu çalışmanın temel konusudur. Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de IMF istikrar politikalarının 1987-2023 dönemindeki etkilerini incelemektir. “Türkiye’de 1987-2023 döneminde IMF istikrar politikalarının fiyat istikrarı ve ekonomik büyüme üzerindeki etkileri ne olmuştur” sorusunun yanıtı için ARDL yaklaşımından faydalanılmıştır. ARDL modelinden elde edilen bulgulara göre, faiz oranı ekonomik büyümeyi ve fiyat istikrarını negatif yönde etkilemektedir. Reel döviz kurunun ekonomik büyüme üzerindeki etkisi pozitif iken, fiyat istikrarı üzerindeki etkisi negatiftir. Yurtiçi toplam kredilerin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi negatif iken, fiyat istikrarı üzerindeki etkisi pozitif yöndedir. Kamu Kesimi Borçlanma Gereği (KKBG)’nin ekonomik büyüme üzerindeki etkisi negatif olurken, fiyat istikrarı üzerindeki etkisi pozitiftir.

Anahtar Kelimeler

IMF İstikrar Politikaları Türkiye'de İstikrar Politikaları

Etik Beyan

Etik beyan gerekmemektedir

Kaynakça

  • Akalın, G. ve Uçak, A. (2014). IMF Politikaları Üzerine Bir Kritik. Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 22(1), 27-36.
  • Alexander, S. S. (1952). Effects of a Devaluation on a Trade Balance. IMF Staff Papers, Retrieved from https://doi.org/10.5089/9781451949391.024.A003
  • Alam, I. ve R. Quazi (2003). Determinants of Capital Flight: an econometric case study of Bangladesh, International Review of Applied Economics, 17(1), 85-103.
  • Alptekin, V. (2009). IMF İstikrar Politikalarının Türkiye Ekonomisi Üzerine Etkileri (1980-2004), Sosyal Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 9(17), 468-490.
  • Bahçeci, S. (1997), Ortodoks ve Heterodoks İstikrar Programları: Seçilmiş Ülke Örnekleri ve 1994 Türkiye Deneyimi, Devlet Planlama Teşkilatı Ekonomik Modeller ve Araştırmalar Genel Müdürlüğü, Ankara.
  • Bahmani-Oskooee, M. ve Goswami, G. G. (2003). Smuggling and the Black Market Premium. Scientific Journal of Administrative Development, 1, 95-111
  • Bahmani-Oskooee, M., ve Fariditavana, H. (2015). Nonlinear ARDL Approach, Asymmetric Effects and The J-curve, Journal of Economic Studies, 42(3), 519-530.
  • Bayraktutan, Y., ve Özkaya, M. H. (2002). IMF İstikrar Politikalarının Doğu Asya’da Ekonomik Performans Sonuçları, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, (3), 1-18.
  • BDDK (2024)https://www.bddk.org.tr/bultenaylik), Çevrimiçi Erişim, 24.03.2024.
  • Beckerman, P. (1992). Recent “Heterodox” Stabilization Experience: Argentina, Israel and Brazil, 1985–9, 9, 152-181, Palgrave Macmillan.
  • Crockett, A. (1981). Stabilization Policies in Developing Countries: Some Policy Considerations. IMF Staff Papers, https://doi.org/10.5089/9781451956573.024.A002.
  • Doğan, S., ve Özekicioğlu, H. (2005). Güney Kore ve Türkiye’de Uygulanan IMF Politikaları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(1), 147-176.
  • Donovan, Dona1 J. (1981). Real Responses Associated with Exchange Rate Action in Selected Upper Credit Tranche Stabilization Programs, IMF Staff Papers, December ,698-727.
  • Doroodian, K. (1994). IMF Stabilization Policies in Developing Countries: A Disaggregated Quantitative Analysis, International Economic Journal, 8(4), 41–55. https://doi.org/10.1080/10168739400000044
  • Edwards, S. (1983). The Short Run Relation between Inflation and Growth in Latin America: A Comment, American Economic Review, 447-482.
  • Enders, W. (2015). Applied Econometric Time Series. Wiley, United State of America.
  • Erdinç, Z. (2015). Uluslararası Para Fonu - Türkiye İlişkilerinin Gelişimi 19. Stand-By Anlaşması. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (18).
  • Engle, R. ve C. Granger. (1987). Cointegration and Error Correction: Representation, Estimation and Testing, Econometrica, 55, 25-76.
  • Eroğlu, N., ve Eroğlu, İ. (2009). IMF-Türkiye ilişkileri ve 20. Stand-By Müzakereleri Üzerine bir Değerlendirme, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2009(2), 124-146.
  • Fry, M. J. (1982). Models of Financially Repressed Developing Economies, World Development, 10(9), 731-750, https://doi.org/10.1016/0305-750X(82)90026-2.
  • Gonzales, O. C. (2007). Ownership and Conditionally in IMF-supported programs: Backto Per Jacobsson’s time, The Review of International Organisation, 2(4), 329-343.
  • Gujarati, D.N. ve Porter, D.C. (2009). Basic Econometrics, McGraw-Hill/Irwin, New York.
  • Hafer, R.W. ve Jansen, D.W. (1991). The Demand for Money in the US : Evidence from Cointegration Test. Journal of Money Credit and Banking, 23(2), 155-168.
  • IMF. IFS, https://data.imf.org/?sk=4c514d48-b6ba-49ed-8ab9-52b0c1a0179b&sid=1390030341854
  • IMF, CPI, https://data.imf.org/?sk=4FFB52B23653409AB471D47B46D904B5&sId=1485878855236
  • İnan, M. (2019). IMF İstikrar Politikaları ve Stand-By Anlaşmalarını Gerekli Kılan Nedenler Açısından Türkiye IMF İlişkileri. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (32), 591-640.
  • Johansen, S. ve Juselius, K. (1990). Maximum Likelihood Estimation and Inference on Cointegration with Application to the Demand for Money. Oxford Bulletin of Economics and Statistics, 52, 169-210.
  • Johansen, S. (1988). Statistical Analysis of Cointegration Vectors. Journal of Economic Dynamic and Control, 12, 231-254.
  • Johansen, S. (1995). Likelihood-Based Interference in Coinregrated Vector Autoregressive Models. Oxford University Press.
  • Karabıyık, İ., ve Uçar, M. (2010). Türkiye'de 1980 sonrası uygulanan IMF destekli istikrar programlarının ekonomik açıdan değerlendirilmesi. Akademik İncelemeler Dergisi, 5(2), 37-58.
  • Karluk, R. (1997). Türkiye Ekonomisi: Tarihsel Gelişim, Yapısal ve Sosyal Değişim, 5.bs., Beta Basım Yayım Dağıtım, İstanbul.
  • Kelly, M. (1999). The Socioeconomic Impacts of Structural Adjustment, International Studies Quarterly, 43(3), 533–52.
  • Kepenek, Y. ve Yentürk, N. (2000). Türkiye Ekonomisi, 11.bs., Remzi Kitabevi, İstanbul.
  • Kennedy, P. (1992). A Guide to Econometrics. UK, Blackwell.
  • Khan, M. S. ve Knight, M. D. (1981). Stabilization Programs in Developing Countries: A Formal Framework, IMF StaffPapers, 1-53.
  • Leiderman, L. (1984). On the Monetary-Macro Dynamics of Colombia and Mexico, Journal of Development Economics, 14, 183–201.
  • Memiş, H. (2005). Türkiyede uygulanan Uluslararası Para Fonu (IMF) Destekli İstikrar Programlarının Tarım Sektörüne Etkileri, Yayınlanmış Doktora Tezi.
  • Miller, S. M. (1991). Money Dynamics: An Application of Cointegration and Error-Correction Modeling. Journal of Money, Credit and Banking, 23, 1-139.
  • Narayan, P. N. (2005). The Saving and İnvestment Nexus for China: Evidence From Cointegration Tests, Applied Economics, 37(17), 1979-1990, DOI: 10.1080/00036840500278103
  • Nashashibi, K. (1980). A Supply Framework for Exchange Reform in Developing Countries: The Experience of Sudan, Staff Papers, 27, 24-79.
  • Pesaran, M. H. ve Pesaran, B. (1997), Working with Microfit 4.0: Interactive Econometric Analysis, http://www. oup.com/Oxford University Press.
  • Pesaran, M. H., Shin, Y. ve Smith, R. J. (2001). Bounds Testing Approaches to the Analysis of Level Relationships, Journal of Applied Econometrics, 16 (3), 289-326.
  • Raymond, W. ve Goldsmith (1969). Financial Structure and Development , Yale University Press.
  • Sancar, C. (2010). Finansal Serbestleşme Sonrasında Latin Amerika, Meksika, Güneydoğu Asya ve Türkiye’de Yaşanan Krizler, Nedenleri ve Uygulanan IMF Tipi İstikrar Programlarının Sonuçları. Nobel Yayıncılık.
  • Thomas, R.L. (1997). Modern Econometrics an Introduction. Addison Wesley Longman.
  • Topallı, N. (2006). Kriz Sonrası Uygulanan IMF Tipi İstikrar Programları ve Ekonomik Etkileri: Güneydoğu Asya ve Türkiye Örneği. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2006(2), 143-156.
  • Üçgöz, S. (2005). IMF İstikrar Programları ve Ekonomik Etkileri: Latin Amerika ve Türkiye Uygulamalarının Karşılaştırılması, (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü).
  • Vreeland, J. R. (2006). IMF Program Compliance: Aggregate Index versus Policy Spesific Research Strategies, The Review of International Organisation, 1(4), 359-378.
  • Yılancı, V. ve Özcan, B. (2010), Yapısal Kırılmalar Altında Türkiye için Savunma Harcamaları ile GSMH Arasındaki İlişkinin Analizi, C.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 11(1), 21-33.
Toplam 49 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Konular Makro İktisat (Diğer)
Bölüm Cilt: 6 Sayı: 2
Yazarlar

Hande Aksöz Yılmaz 0000-0002-1115-7535

Onur Gürler 0009-0003-5588-9361

Alişan Özdemir 0009-0002-3457-4654

Yayımlanma Tarihi 23 Aralık 2024
Gönderilme Tarihi 20 Ağustos 2024
Kabul Tarihi 17 Ekim 2024
Yayımlandığı Sayı Yıl 2024 Cilt: 6 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Aksöz Yılmaz, H., Gürler, O., & Özdemir, A. (2024). TÜRKİYE’DE IMF İSTİKRAR POLİTİKALARININ ETKİLERİ: 1987-2023 DÖNEMİNE İLİŞKİN AMPİRİK İNCELEME. Ünye İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 1-20.

Publication Principles
1. Manuscripts submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences must not have been published anywhere before and should not have been submitted for publication.
2. Articles written in either Turkish or English languages are published in the journal. The scientific and linguistic responsibility of the studies published in the journal belongs to the author(s).
3. In our journal, not only studies coming from academicians but also studies coming from researchers will be evaluated.
4. Studies that had been presented at conferences before and have not been published in full text, only had been published abstracts, can be accepted into the publication evaluation process provided that it is stated in the study.
5. Articles should be submitted to our journal electronically. To submissions of articles online through the website and follow the stage of the article in the referee evaluation process, it is necessary to be a member and log in to the Journal. The personal information entered on the journal's website will only be used for the stated purposes of the journal and will not be accessible for any other purpose or to any party.
6. The authors are informed about the refereeing process of the articles submitted to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences through the system and the evaluation reports can be easily followed by them via the system.
7. When applying, an article file without author information will be uploaded to the system.
8. The journal is based on the blind peer-review process. In the articles to be sent to the referee, the confidentiality of the information regarding the author's identity is ensured.
9. The articles submitted to the journal are sent to at least two referees after the preliminary examination in terms of form and content. Manuscripts that receive positive feedback from the referees are included in the publication process. If one positive and one negative report is received from the referees, the study is sent to a third referee by the Journal Editor.
10. It is aimed that the articles submitted to the journal will complete the referee process within two months. However, the authors of the articles for which corrections are requested must make the relevant corrections within one month and send them to the editorial board.
11. In line with the reports from the referees, it is decided to publish the article, to request revisions, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish it, and this decision is announced to the authors through the system. The authors are answerable for making all changes requested by the referees. Studies will not be published without constructing the desired changes.
12. The articles whose evaluation process is completed are queued by the journal editorial office and published in the relevant issue of the journal.
13. Manuscripts that do not comply with the journal's subject, spelling or grammar rules are returned to the authors after the preliminary review without being sent to the referees. All kinds of changes in form and content may be requested from the authors of the manuscripts received for preliminary evaluation.
14. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
15. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
16. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the corresponding authors.
17. In line with the reports received from the referees, it is decided to publish the article, to request corrections, additional information and abbreviations from the authors within the framework of the report, or not to publish the article, and this decision is notified to the authors via the system. Authors are obliged to make all changes requested by the referees. The manuscripts are not published until the requested changes are made.
18. All publication rights of the articles accepted and published in the journal in written and electronic media belong to The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences.
19. No royalties are paid to the authors for the works published in the journal and the author does not have any claim rights.
20. The opinions in the articles published in the journal are subject to the responsibility of the relevant authors.
21. Articles accepted for publication cannot be reproduced and published in any way without the written permission of The Journal of Ünye Faculty of Economics and Administrative Sciences. However, it can be quoted provided that the source is cited.
22. If a research study has been supported by any institution or produced from the thesis, this should be indicated as a footnote on the same page by placing (*) on the last word of the title of the work.