TOPLUMSAL GELİŞMENİN VE İLERLEMENİN ÖNÜNDEKİ ENGEL: ATALAR KÜLTÜ VEYA PATERNALİZM

Year 2017, Volume: 2 Issue: 3, 198 - 206, 30.09.2017

Musa Turşak

Abstract

İnsanın
hayatında en çok hissettiği temel olgulardan birisi de değişim ve gelişimdir.
Bu durum bireysel hayatta olduğu gibi toplumsal hayatta daha çok müşahede edilmektedir.
Bu bağlamda klasik ifadeyle “değişmeyen tek şey
değişimdir” diyebiliriz. Ama insanların değişime karşı çoğu zaman direnç
gösterdiğini görmekteyiz. Bu durum, yeni olmayıp insanlık tarihi kadar eski bir
olgudur. Çünkü değişimin doğasında her zaman için bir stres, kaygı ve
belirsizlik vardır. Değişince hayatından bazı şeylerin yok olacağını düşünen
insanlar olabildiğince değişime direnirler. Değişince zarar edeceğini düşünen,
zarardan kaçınma eğilimi yüksek olanlar; gelecekte olabilecek sorunlar, belirsizlik
korkusu ve yabancısı olduğu şeyden korkma gibi kötümser endişeler değişimi
engelleyen temel faktörlerdir. Biz bu çalışmada değişimin bir ihtiyaç olduğunu
vurgularken çeşitli endişelerle değişime kendisini kapatan ve direnen insanların
zihinsel arka planını ve temel özelliklerini İslami bakış açısıyla irdelemeye
çalışacağız.

Keywords

Değişim, Kült, Ata, Taklit, Gelenek, Gelenekçilik, Özeleştiri

References

• Akalın, Şükrü vd. Türkçe Sözlük, TDK Yay., Ankara 2011.
• Armağan, Mustafa, Gelenek, Ağaç Yayıncılık, İstanbul, 1992.
• Bakırcıoğlu, Rasim, Eğitim ve Psikoloji Sözlüğü, Anı Yay., Ankara 2016.
• Celaleyn, Celaleddin el Mahalli, Celaleddin es’s-Suyuti, Tefsiru’l-Celaleyn, Dar İbn Kesir, Beyrut 2014.
• Çelebi, Halis, İslami Hareket ve Özeleştiri Üzerine, Rey Yay., (çev. Metin Parıldı), Kayseri ts.
• Çelik, Celalettin, Din Sosyolojisi, Palet Yay., Konya 2013.
• Çoban, Mehmet, Otokritik, Çağlayan Yay., İzmir 2007.
• Guenon, Rene, Egemenliğin Ve Çağın Alametleri, (çev. M. Kanık), İz Yay., İstanbul, 1990.
• İzutsu, Toshihiko, Kur’an’da Allah ve İnsan, (Trc. Süleyman Ateş),Yeni Ufuklar Neşriyat, İstanbul, ts.
• İbn-i Hacer, Ebu'l Fazl Şihabuddin Ahmed b. Ali bin Muhammed el-Askalanî, el-İsabe fi Temyizi’s-Sahabe, Müellif; Ahmed b. Ali, (Tah., Ali Muhammed el Bücavi), Darülcil Yayn., Beyrut, h.1412 (1991).
• Kasapoğlu, Abdurrahman, Kur’an’da İman Psikolojisi, Yalnızkurt Yayınları, İstanbul, 1997.
• Karagöz, İsmail vd., Dini terimler Sözlüğü, DİB Yay., Ankara 2010.
• Mutahhari, Murtaza, İnsan-ı Kamil, (çev. İsmail Bendiderya), Kevser Yay., İstanbul 1999.
• Şimşek, İsmail, Felsefeden Tasavvufa Ruh Anlayışı, Ekev Akademi Dergisi, Yıl: 19, Say:62; Bahar 2015, s. 549
• Şimşek, İsmail, Düşünce Tarihinde Tanrını Özgürlüğü Sorunu, Elis Yay., Ankara 2017.
• Siret-i İbn-i Hişam, (Trc., Hasan Ege), Kahraman Yay., İstanbul 1994.
• Tarhan, Nevzat, Değerler psikolojisi ve insan, Timaş Yay., İstanbul 2015.
• Yazır, M. Hamdi, Hak Dini Kur’an Dili, Akçağ Yay., Ankara 2013.
• Yerlikaya, Ünal vd., İslam İbadet Esasları, Grafiker Yay., Ankara 2014.