Brezilya, Aşaği Amazon Bölgesi, Para Eyaletindeki Doğal Arı Kovanlarının Etrafında Yetişen Bitkilerin Çiçeklenme Takvimi

Year 2012, Volume: 12 Issue: 3, 83 - 88, 28.08.2012

Jaílson Santos De Novaıs Emerson Davi Moreira Navarro

Abstract

AMAÇ: Amazon bölgesindeki iğnesiz arıların kullandığı
bitki türleri üzerindeki çalışmaların yetersiz olması ve
Aşağı Amazon Bölgesindeki bölgesel büyüyen
meliponikültüre (iğnesiz arıcılık uygulaması) katkı için bu
çalışma ile Brezilya Para Eyaleti (PA) Belterra belediyesi
bölgesinde ticari amaç için tutulan iğnesiz arı türlerine
yararlı olası bitkilerin çiçeklenme takvimi yapılmaya
çalışılmıştır.
MATERYAL ve METOT: Belterra Meliponikültür Birliği
(AMEMBEL)’nin merkezi yakınlarında kurulan iğnesiz arı
arılığı (meliponari) yakınlarında karşılaşılan bitki türlerini
teşhiş için 2011 mart ve 2012 şubat arasında Belterra,
PA’ya aylık ziyaretler yapılmıştır. Arazi çalışmaları aylık
periyotta gözlenen bitki türlerini teşhis etmek için arılık
etrafında yarıçapı 2 km’lik yeşil alana yapılan
yönlendirmesiz gezileri içermektedir. Çiçeklenme veri
kayıtlarına ek olarak, örnekler toplanmış ve herbaryum
materyalı olarak hazırlanmış ve çiçek budları toplanmış
ve bölgesel doğal arılar tarafından üretilmiş balın
palinolojik çalışmaları için referans örnekler
hazırlanmıştır.
BULGULAR: Çalışma süresi boyunca toplam 46 bitki
türü tanımlanmıştır: 18 ağaç, 2 ağaç-altı, 8 çalı, 13 çalıaltı, 4 otsu ve 1 sarmaşık (Tablo 1). En fazla sayıda çiçek
açan türün bulunduğu aylar Temmuz (30), Ağustos (27)
ve Ocak (25) olmasına rağmen en az sayıda çiçek açan
tür Mart (19), Kasım (19) ve Eylül (20) olarak
bulunmuştur. Alan genellikle verimsiz topraklarda–atık
alanlarında ya da bozuk alanlarda büyüyen (örneğin,
dekoratifler (örneğin Bougainvillea glabra Choisy,
Hibiscus rosa-sinensis L., Ixora sp., Lophanthera
lactescens Ducke ve Tecoma stans (L.) Juss. ex Kunth),
ve yenilebilen türler (örneğin Anacardium occidentale L.,
Astrocaryum aculeatum G. Mey., Bactris gasipaes Kunth,
Bertholletia excelsa Bonpl., Byrsonima sp., Endopleura
uchi (Huber) Cuatrec., Genipa americana L., Spondias
mombin L., Syzygium malaccense (L.) Merr. & L.M. Perry
ve Theobroma grandiflorum (Willd. ex Spreng.) K.
Schum, türler ile kaplıdır. Amazon bölgesindeki iğnesiz
arılardan elde edilen ürünlerde yapılan palinolojik
analizlerde Tapirira guianensis Aubl. (Anacardiaceae) ve
Vismia guianensis (Aubl.) Pers. (Hypericaceae) bitki türü
polenleri belirlenmiştir. Eylül ve Aralık arasındaki
zamanda en fazla türün çiçeklenme gösterdiği (%50)
zamandır ve bu zamanın bölgede bal üretimi için en
temel zamanlara denk gelmesi dikkat çekicidir. Çalışma
alanı içinde 13 farklı iğnesiz arı türü arıcılıkta
kullanılmaktadır. Arıkovanları Anacardium occidentale L.
(Anacardiaceae) ve Inga spp. (Fabaceae) gibi ağaçların
yakınına konulması çok yaygındır.
SONUÇ: Belterra belediyesi çiçeklenmesi bir yıl boyunca
başarılı bir şekilde dağılan çok çeşitli bitki zenginliğine
sahiptir ve bu bir çok doğal arı türünün devamlılığını
sağlanmaktadır. Dekoratif ve verimzsiz topraklarda
büyüyen türler, özellikle yerleşim alanların yakınlarında
bulunan kovanları işgal eden doğal türler arılar için çok
önemlidir ve gelecek melissopalinoplojik (iğnesiz arıcılık
pollen analizler) çalışmaların bu varsayımı
destekleyeceği beklenmektedir.

Keywords

Arı Florası, Meliponikültür, İğnesiz arılar, Arıcılık, Fenoloji

A FLOWERING CALENDAR OF PLANTS GROWING NEAR HIVES OF NATIVE BEES IN THE LOWER AMAZON REGION, PARÁ STATE, BRAZIL

Abstract

We followed the flowering of 46 plant species growing near hives of native bees in the Lower Amazon region in Brazil during a complete year. The months with the largest numbers of flowering species were July, August, December and January. The study area contained many ruderal, ornamental, and edible fruit species, many of them typical of the Amazon region. According to our field observations, local meliponiculturists and palynological literature, species such as Tachigalia sp., Tapirira guianensis Aubl. and Vismia guianensis (s (Aubl.) Pers. are good examples of plants frequently visited by native bees in the Brazilian Amazon.

Keywords

Bee Flora, eliponiculture, Stingless Bee, Beekeeping, Phenology