Türkçe Ders Kitaplarındaki Erdemler Teması Metinlerinde Yer Alan Kalıp Sözler

Year 2022, Volume: 7 Issue: 2, 15 - 34, 31.12.2022

Derviş Yılmaz

Abstract

Bu çalışmada dilimizin söz varlığı içinde önemli bir yeri olan kalıp sözlerin Türkçe ders kitaplarındaki metinlerde görünümleri incelenmiştir. Alan yazında kalıp sözler konusunda yapılan çalışmalara bakıldığında adlandırma, tanımlama ve sınıflandırma açısından bir görüş birliği olmadığı saptanmıştır. Betimsel bir çalışma olan bu araştırmada doküman analizi yöntemi kullanılmış ve amaçlı örnekleme yöntemi ile 2022-2023 eğitim-öğretim yılında okutulan Türkçe ders kitaplarının Erdemler teması metinlerinde tespit edilen kalıp sözler, bu konuda en kapsamlı çalışmayı yapan Gökdayı’nın sınıflandırması ölçüt alınarak tasnif edilmiştir. Çalışma sonunda Erdemler temaları incelendiğinde beşinci sınıf ders kitabında üç, altıncı sınıf ders kitabında sekiz, yedinci sınıf ders kitabında dört ve sekizinci sınıf ders kitabında on üç kalıp söze yer verildiği görülmüştür.

Keywords

Kalıp sözler, Türkçe ders kitapları, erdemler teması

References

• Aksan, D. (2015). Türkçenin Söz Varlığı. İstanbul: Bilgi Yayınevi.
• Başar, S. (2018). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kalıp Sözlerin Kullanım Düzeylerinin Tespiti ve Değerlendirilmesi. Turkophone , Cilt: 5 Sayı: 3 , 56-72 .
• Bulut, S. (2012). Anadolu Ağızlarında Kullanılan Kalıp Sözler ve Bu Sözlerin Kullanım Özellikleri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 7/4, Ankara-Turkey , 1117-1155.
• Canbulat, M., & Dilekçi, A. (2013). Türkçe Ders Kitaplarındaki Kalıp Sözler ve Öğrencilerin Kalıp Sözleri Kullanma Düzeyleri. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 7/8, Ankara-Turkey , 217-232.
• Demir, M., & Uzdu Yıldız, F. (2016). Yabancı Dil Olarak Türkçede Bildirişim Konularına Göre Kalıp Sözler. Dil Eğitimi ve Araştırmaları Dergisi, 2(2) , 1-28.
• Eğilmez, N. İ. (2017). Türkçe Öğretmeni Adaylarının Günlük Yaşamlarında Kullandıkları “Kalıp Sözler”. International Online Journal of Educational Sciences, 9 (3) , 784 - 805.
• Eğilmez, N. İ. (2018). Türkçe öğretmeni adaylarının “özel durumlarda” kullandıkları kalıp sözler. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 6(3), , 840-858.
• Erol, Ç. (2007). Türkiye Türkçesinde Kalıp Sözler Üzerine Bir İnceleme. İtanbul: Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.
• Gökdayı, H. (2008). Türkçede Kalıp Sözler. Bilig, Kış, 44 , 89-110. Gökdayı, H. (2015). Türkçede Kalıp Sözler. İstanbul: Kriter Yayınları.
• Kara, M. & Memiş, M. R. (2015). Yabancı dil olarak Türkçe öğrenenlerin kalıp ifadeleri kullanmadaki yeterlilik düzeyleri. International Journal of Languages’ Education and Teaching, UDES 2015 özel sayısı, 1670-1681.
• Kumar, R. (2011). Araştırma Yöntemleri. Ankara: Edge Akademi.
• MEB (2019). İlköğretim Türkçe Dersi (1-8. Sınıflar) Öğretim Programı. Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı
• Uçgun, D. (2015), Türkçe ve Türk Kültürü Ders ve Çalışma Kitaplarının Kalıp Sözler Açısından İncelenmesi. International Journal of Languages’ Education and Teaching ISSN: 2198 – 4999, Mannheim – GERMANY UDES 2015 p. 514-533
• Ünsal, G. (2013). Dil Öğretiminde Kalıp Sözler ve Çevirisi. International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/8 Summer, Ankara-Turkey , 1383-1394.
• Yazıcı Okuyan, H. (2012). İlköğretim Türkçe ders kitaplarında bir kültür aktarımı aracı olarak kalıp sözlerin kullanımı üzerine bir inceleme. Burdur: Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi, TSA/YIL 16 S:2 Ağustos 2012
• Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2013). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. Yılmaz, F. ve Çetinkaya, E. (2019). Yabancılara Türkçe Öğretimi Ders Kitaplarında Kalıp Sözler: Yedi İklim Türkçe Örneği. International Journal of Language Academy. p. 169-185