Derleme
BibTex RIS Kaynak Göster

Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı

Yıl 2018, Cilt: 37 Sayı: 2, 143 - 150, 15.10.2018

Hıdır Demir Özkan Elmaz , Harun Cerit

https://doi.org/10.30782/uluvfd.415214
Cited By: 1

Öz

Günümüzde değişen
iklim koşullarına uyum sağlayan en önemli çiftlik hayvanlarından birisi keçi
türüdür. Keçi yetiştiriciliğinde döl, süt ve et verimi önem taşır.  Dölverimi tüm diğer verimlerin temeli olup et
verimini doğrudan etkilemektedir. Üreme organlarının gelişmesi ile genç
hayvanlarda üreme faaliyetlerinin başladıgı döneme puberta denir. Bu dönemde
genç erkeklerin ejakulatında ilk spermatozoid, genç dişilerde ilk ovulasyon
meydana gelir fakat hayvanlar cinsel olgunluğa tam ulaşmış değildir. Cinsel faliyetlerin
optimum düzeye çıktığı döneme ise cinsel olgunluk çağı denir  ve aynı zamanda bu döneme “damızlıkta ilk
kullanma çağı” anlamınada gelir. Keçilerde
yaşam boyu verim performansının belirlenmesinde önemli faktörlerden birisi
puberta yaşıdır. Besleme, canlı ağırlık, ırk, doğum
mevsimi ve büyüme oranı gibi birçok faktörün puberta yaşını etkilediği
bilinmektedir. Bu derleme; dünyanın farklı bölgelerinde farklı ırklara ait
erkek ve dişi keçilerde puberta yaşını etkileyen faktörler ile puperta yaşının
ıslah çalışmaları açısından önemi hakkında detaylı bilgilerin verilmesi
amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Keçi Puberta Cinsel olgunluk

Kaynakça

  • Abebe G. Reproduction in Sheep and Goats . In: Yami A. And Merkel R.C. (eds) Sheep and Goat Production Handbook for Ethiopia, Chapter 5, pp: 60-79, 2008.
  • Abi Saab S, Sleiman FT, Nassar KH, Chemaly I, El-Skaff R. Implications of high and low protein levels on puberty and sexual maturity of growing male goat kids. Small Ruminant Research 25: 17-22, 1997.
  • Agga GE, Udala U, Regassa F, Wudie A. Body measurements of bucks of three goat breeds in Ethiopia and their correlation to breed, age and testicular measurements. Small Ruminant Research 95: 133–138, 2011.
  • Ahmad N and Noakes DE. Sexuel maturity in Brititish breeds of goat kids. Bt vet.f.152,93-103, 1996.
  • Akçapınar, H. Koyun Yetiştiriciliği. İsmat Matbaacılık Ltd. Şti. Ankara. sf; 45, 2000.
  • Akçapınar, H. ve Özbeyaz, C. Hayvan Yetiştiriciliği Temel Bilgileri. Kariyer matbaacılık Ltd. Şti., Ankara. sf; 70-71, 1999, Al-Hozab A and Basiouni G. Onset of Puberty in Hebsi and Zomri Goats as Monitored by Plasma Progesterone Concentrations. J. Appl. Anim. Res. 15: 69-74,1999.
  • Aritonang SN. The Effect of forage energy level on production and reproduction performances of Kosta female goat. Pakistan Journal of Nutrition 8 (3): 251-255, 2009.
  • Arıtürk, E. ve Yalçın, B.C. Hayvan Yetiştirmede Seleksiyon. Ankara Üniv. Veteriner Fak. Yayınları, 194. Ankara. sf: 28-83, 1966.
  • Atta M, Adam AAG and Abuzaid ABIA. Using some seminal characteristics to determine the age at sexual maturity in Sudan Nilotic kids. Animal Science Journal, 2(1): 07-11, 2011.
  • Bezerra FQG, Aguiar Filho CR, Freitas Neto LM, Santos Junior ER, Chaves RM, Azevedo EMP, Santos MHB, Lima PF and Oliveira MAL. Body weight, scrotal circumference and testosterone concentration in young Boer goat males born during the dry or rainy seasons. South African Journal of Animal Science, 39 (4): 301-306, 2009.
  • Bongso TA, Jainudeen MR, Zahrah AS. Relationship of scrotal circumference to age, body weight and onset of spermatogenesis in goats. Theriogenology, 18(5): 513-24, 1982.
  • Chakraborty PK, Stuart LD, Brown JL. Puberty in the male Nubian goat serum concentrations of lh fsh and testosterone from birth through puberty and semen characteristics at sexual maturity. Animal Reproduction Science, 20(2): 91- 102, 1989.
  • Chentouf M, Bister JL, Boulanouar B. Reproduction characteristics of North Moroccan indigenous goats. Small Ruminant Research 98: 185–188, 2011.
  • Delgadillo J, De Santiago-Miramontes M, & Carrillo E. Season of birth modifies puberty in female and male goats raised under subtropical conditions. Animal, 1(6):858-864, 2007. doi:10.1017/S1751731107000080,2007.
  • Dellal G, Cedden F. Koyun ve Keçide Üremenin Mevsime Bağlılığı ve Üreme ve Fotoperiyot İlişkileri. Hayvansal Üretim 43(1): 64-73, 2002.
  • El Hag MG, Azam AH and Al Habsi RS. Comparative Performance of Damascus Goats and Chios Ewes in Oman. AJAS 8(5): 419-425,1995.
  • Elhammali NSA, Alqurashi AM, Ibrahim MT, Elsheikh AD. Puberty of crossbred male goat kids. Journal of American Science, 9(4): 95-99, 2013.
  • Elmaz Ö (2003). Kıvırcık Erkek Kuzuların Damızlıkta Erken Kullanılma Yaşının Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bil. Enst. Veteriner Fak. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), İstanbul, 80s
  • Foster DL, Ebling FJ.P, Claypool LE. Timing of puberty by photoperiod. Reproduction Nutrition Développement, 28 (2B): 349-364, 1988.
  • Greyling J. Applied Reproductive Physiology. In; Sandra G. Solaiman. Goat science and production. Blackwell Publishing, Pp: 139-156, 2010.
  • Greyling JPC. Reproduction traits in the Boer goat doe. Small Ruminant Research 36 :171-177, 2000.
  • Hassan MR, Talukder MAI and Sultana S. Evaluation of the production characteristics of the Jamunapari goat and its adaptability to farm conditions in Bangladesh. The Bangladesh Veterinarian 27(1): 26 – 35, 2010.
  • Hui W, Tang J, Zhu D, Ban Q and Chen S. mRNA Expression of Genes Associated with Puberty Onset in the Adipose and Hypothalamic Tissues of Anhui White Goat. Pakistan J. Zool., 49(4): 1483-1490, 2017. DOI: http://dx.doi.org/10.17582/journal.pjz/2017.49.4.1483.1490
  • Karaca O. Koyun keçi islahı ve açık çekirdek yetiştirme sistemi. Koyun-Keçi Genetik Islah Çalıştayı, 11-13 Haziran 2014, Uşak, sayfa: 13-51
  • Kaymakçı M ve Aşkın Y. Keçilerde üreme. In: Kaymakçı M. (eds) Keçi Yetiştiriciliği. İzmir İli Damızlık Koyun-Keçi Yetiştiricileri Birliği Yayınları No: 2, Bornova, İzmir, Sy: 41, 2006.
  • Kaymakçı M, Sarıcan C. ve Karaca O. Acıpayam erkek kuzularında testis özellikleri üzerinde araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Der. 25 (2): 109-123. 1988.
  • Keith L, Okere C, Solaiman S and Tiller O. Accuracy of Predicting Body Weights from Body Conformation and Testicular Morphormetry in Pubertal Boer Goats.Resarch. Animal Science 3(2):26-31,2009.
  • Khanum AS, Hussain M, Ali M, Kausar R and Cheema AM. Age at Puberty İn Female Dwarf Goat Kids and Estrous Cycle Length On The Basis Of Hormones. Pakistan Vet.J.,20(2):71-76, 2000.
  • Khalifa EI, Ahmed ME, Hafez YH, El-Zolaky OA, Bahera KM, Abido AA. Age at puberty and fertility of Rahmani sheep fed on biological inoculated corn silage. Annals of Agricultural. Science 58(2), 163–172, 2013.
  • Kunbhar HK, Memon AA, Bhutto AL, Rajput ZI, Suthar V, Memon A and Leghari RA. Study on female reproductive performance of Kamohri goat managed under traditional management conditions in district Hyderabad, Sindh, Pakistan. Int. J. Adv. Res. Biol. Sci. 3(3): 251-260, 2016.
  • Lacuesta L, Orihuela A, Ungerfeld R. Reproductive development of male goat kids reared with or without permanent contact with adult females until 10 months of age. Theriogenology 83: 139–143, 2015.
  • Louw DFJ and Joubert DM. Puberty in the male Dorper sheep and Boer goat. S African J Agr Sci 7(3): 509-520, 1964.
  • Nishimura S, Okano K, Yasukouchi K, Gotoh T, Tabata S, Iwamoto H. Testis developments and puberty in the male Tokara (Japanese native) goat. Animal Reproduction Science 64:127–131, 2000.
  • Pacheco A, Madella Oliveira AF, Quirino CR, Landım AV. Seminal Characteristic of Rams Of Santa Ines Breed In Pre-Puberty, Puberty And Post-Puberty. ARS VETERINARIA ,Jaboticabal,SP 25(2): 090-099, 2009.
  • Prlomkarn W, Sahithanoo S, Ngampongsai W, Suwanrut C, Milton JTB. Growth and Puberty Traits of Thai Native(TN) and TN x Anglo-Nubion Does. AJAS 9(5): 591-595,1996.
  • Ramukhithi FV, Nephawe KA, Chokoe TC, Matabane MB, Mphaphathi ML, Lehloenya KC, Nedambale TL. Attainment of puberty in South African unimproved indigenous bucks. Small Ruminant Research 153: 57–61, 2017.
  • Shelton M and Groff J. Reproductive efficiency in Angora goats, Bulletin 1136, College Station : Texas Agricultural Experiment Station, 1974.
  • Simlicio AA, De Figueiredo EAP, Riera GS and Foote WC. Puberty in four genotypes of female goats in Northeast Brazil. Pcsq.agropcc. bras., Brasflia, 25(3):455-459,1990.
  • Souza LEB, Cruz JF, Neto MRT, Nunes RCS, Cruz MHC. Puberty and sexual maturity in Anglo-Nubian male goats raised in semiintensive system. R. Bras. Zootec., 40(7):1533-1539, 2011.
  • Szatkowska I, Jedrzejczak-Silicka M, Dybus A, Wiszniewska B, Udala J, Zaborski D, Wojcik J, Stankiewicz T, ProskuraW.S. Expression profile of the SOX9 gene in the testes of sexually immature and mature male goats (Capra hircus), and its potential influence on postnatal testis development. Veterinarni Medicina, 62(05): 253–260, 2017.
  • Tabbaa MJ, Alnimer MA, Amasheh MG and Barakeh F. Age, Body Weight and Growth Rates to the Onset of Puberty of Mountain Black, Damascus Doe Kids and Crossbreds as Affected by Season of Birth and Birth Type. Dirasat, Agricultural Sciences, 32(3): 296-303, 2005.
  • Tüfekci H and Olfaz M. Saanen x Kıl Keçi melezi (G1) çebiçlerin erken (7-8 aylık) yaşta damızlıkta kullanılabilme imkanları. Anadolu Tarım Bilimleri Derg. /Anadolu J Agr Sci, 31: 301-3017, 2016.
  • Zarazaga LA, Guzma´n JL, Domı´nguez C, Pe´rez MC, Prieto R and Sa´nchez J. Nutrition level and season of birth do not modify puberty of Payoya goat kids. Animal 3:1,79–86, 2009.
  • Zeshmarani S, Dhara KC, Samanta AK, Samanta R and Majumder SC. Reproductive performance of goats in Eastern and North-eastern India. Livestock Research for Rural Development, 19(8): 1-5, 2007. http://www.lrrd.org/lrrd19/8/zesh19114.htm
  • Waldron DF, Willingham TD, Thompson PV, Eckhoff RG, May BJ. Age at first estrus, ovulation rate, and age at anestrus in puberal Boer_Spanish and Spanish does. Small Ruminant Research 31: 173-176,1999.
Toplam 45 adet kaynakça vardır.

Ayrıntılar

Birincil Dil Türkçe
Bölüm Derleme
Yazarlar

Hıdır Demir Bu kişi benim

Özkan Elmaz

Harun Cerit

Yayımlanma Tarihi 15 Ekim 2018
Kabul Tarihi 13 Haziran 2018
Yayımlandığı Sayı Yıl 2018 Cilt: 37 Sayı: 2

Kaynak Göster

APA Demir, H., Elmaz, Ö., & Cerit, H. (2018). Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 37(2), 143-150. https://doi.org/10.30782/uluvfd.415214
AMA Demir H, Elmaz Ö, Cerit H. Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. Ekim 2018;37(2):143-150. doi:10.30782/uluvfd.415214
Chicago Demir, Hıdır, Özkan Elmaz, ve Harun Cerit. “Keçilerde Puberta Ve eşeysel Olgunluk yaşı”. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37, sy. 2 (Ekim 2018): 143-50. https://doi.org/10.30782/uluvfd.415214.
EndNote Demir H, Elmaz Ö, Cerit H (01 Ekim 2018) Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37 2 143–150.
IEEE H. Demir, Ö. Elmaz, ve H. Cerit, “Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı”, Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, c. 37, sy. 2, ss. 143–150, 2018, doi: 10.30782/uluvfd.415214.
ISNAD Demir, Hıdır vd. “Keçilerde Puberta Ve eşeysel Olgunluk yaşı”. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi 37/2 (Ekim 2018), 143-150. https://doi.org/10.30782/uluvfd.415214.
JAMA Demir H, Elmaz Ö, Cerit H. Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2018;37:143–150.
MLA Demir, Hıdır vd. “Keçilerde Puberta Ve eşeysel Olgunluk yaşı”. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, c. 37, sy. 2, 2018, ss. 143-50, doi:10.30782/uluvfd.415214.
Vancouver Demir H, Elmaz Ö, Cerit H. Keçilerde puberta ve eşeysel olgunluk yaşı. Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 2018;37(2):143-50.

Cited By

The Main Aspects of Andrological Evaluation of Bucks
Lalahan Hayvancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi
Mehmet Borga TIRPAN
https://doi.org/10.46897/livestockstudies.846420