Histerektomi Olan ve Olmayan Kadınlarda Post Menopozal Dönemde Cinsel Yaşam Kalitesinin Değerlendirilmesi

Yıl 2023, Cilt: 3 Sayı: 1, 399 - 408, 28.04.2023

Elif Nazlı Didem Adahan Burcu Korkut Sibel Mutlu Habibe İnci Pınar Kalem

Öz

Amaç: Bu araştırmada histerektomi sonucunda cerrahi menopozda olan kadınlarla benzer yaş grubundaki doğal menopozda olan kadınların cinsel yaşam kalitesinin karşılaştırılması amaçlandı. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya Karabük Üniversitesi Tıp Fakültesi Eğitim ve Araştırma Hastanesi Aile Hekimliği ve Kadın Doğum Hastalıkları Polikliniklerine başvuran cerrahi menopozda (vaka grubu) ve doğal menopozda olan 45-65 yaş arasındaki kadınlar dahil edildi. Katılımcılara; yaş, eğitim durumu, eşinin yaşı ve eğitim durumu, menopoza girme yaşı ve şekli ile ilgili sorular içeren sosyodemografik ve klinik sorular ve Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın (CYKÖ-K) anket formu uygulandı. Kanser tanısı ile histerektomi yapılan, kemoterapi ve /veya radyoterapi alan bireyler çalışma dışı bırakıldı. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde iki gruplu karşılaştırmalarda Mann- Whitney U testi, kategorik değişkenler arasındaki ilişkiyi değerlendirmek için Ki-Kare testi uygulandı. Bulgular: Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 53,92±4,80 yıldı. Cerrahi menopoz grubunun yaş ortalaması doğal menopozda grubunun yaş ortalamasından anlamlı olarak daha düşüktü (p=0,009). Doğal menopozda olan kadınlarda cerrahi menopozda olanlara göre üniversite mezunu olma oranı anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,009). Tüm grubun CYKÖ-K puan ortalaması 59,0±18,4, cerrahi menopozda olan kadınların CYKÖ-K puan ortalaması 59,2±18,8, doğal menopozda olan kadınların CYKÖ-K puan ortalaması 58,8±18,1 idi. CYKÖ puanları açısından gruplar arasında anlamlı bir farklılık saptanmadı (p=0,918). Tüm katılımcıların %70,3'ünün görücü usulü ile evlendiği ve kadınların CYKÖ-K puanları değerlendirildiğinde; görücü usulü ile evlenen kadınların tanışarak/anlaşarak evlenen kadınlara göre cinsel yaşam kalitesinin anlamlı olarak düşük olduğu bulundu (p=0,019). Sonuç: Histerektomi veya doğal yolla menopoza giren benzer yaş grubundaki kadınların cinsel yaşam kalitesi ölçek puanlarının benzer şekilde düşük olduğu saptandı. Diğer taraftan CYKÖ-K ölçek puanları karşılaştırıldığında, iki grup arasında fark saptanmadı.

Anahtar Kelimeler

Menopoz, Histerektomi, Kadın, Yaşam kalitesi

Evaluation of Sexual Quality of Life in Post Menopausal Period in Women With and Without Hysterectomy

Öz

Objective: In this study, it was aimed to compare the sexual life quality of women who were in surgical menopause as a result of hysterectomy and women in the same age group who were in natural menopause. Materials and Methods: Women between the ages of 45-65 in surgical menopause (case group) and natural menopause who applied to Karabuk University Faculty of Medicine Education and Research Hospital Family Medicine and Obstetrics Clinics were included in the study. To the participants; Socio-demographic and clinical questions including age, education level, spouse's age and education level, age and type of menopause, and Sexual Life Quality Scale-Female (SQLQ-F) questionnaire form were applied. Individuals who underwent hysterectomy, chemotherapy, and/or radiotherapy with the diagnosis of cancer were excluded from the study. In the statistical analysis of the data obtained, the Mann-Whitney U test was used in comparisons with two groups, and the Chi- Square test was used to evaluate the relationship between categorical variables. Results: The mean age of the women participating in the study was 53.92±4.80 years. The mean age of the surgical menopause group was significantly lower than the mean age of the natural menopause group (p=0.009). The rate of being a university graduate was significantly higher in women with natural menopause than those with surgical menopause (p=0.009). The mean SQLQ-F score of the whole group was 59.0±18.4, the mean SQLQ-F score of the women with surgical menopause was 59.2 ±18.8, and the mean SQLQ-F score of the women with natural menopause was 58.8±18.1. There was no significant difference between the groups in terms of SQLQ-F scores (p=0.918). When 70.3% of all participants were married with an arranged method and the SQLQ-F scores of the women were evaluated; It was found that the quality of sexual life of women who married by the arranged method was significantly lower than women who got married by meeting/agreement (p=0.019). Conclusion: It was determined that the sexual quality of life scale scores of women in the similar age group who underwent hysterectomy or natural menopause were similarly low. On the other hand, there was no difference between the two groups when the SILS-C scale scores were compared.

Anahtar Kelimeler

Menopause, Hysterectomy, Female, Quality of life

Kaynakça

• Aslan, E., Beji, N. K., Güngör, I., Kadıoglu, A. ve Dikencik, B. K. (2008). Prevalence and risk factors for low sexual function in women: A study of 1,009 women in an outpatient clinic of a university hospital in Istanbul. The Journal of Sexual Medicine, 5(9), 2044-2052. https://doi.org/10.1111/j.1743- 6109.2008.00873.x.
• Bıldırcın, F. D., Özdeş, E. K., Karlı, P., Özdemir, A. Z. ve Kökçü, A. (2020). Does type of menopause affect the sex lives of women? Medical Science Monitor: İnternational Medical Journal of Experimental and Clinical Research, 26, e921811-1. https://doi.org/10.12659/MSM.921811.
• Davies, A. & Magos, A. L. (1997). 4 Indications and alternatives to hysterectomy. Baillière's Clinical Obstetrics and Gynaecology, 11(1), 61-75. https://doi.org/10.1016/S0950-3552(97)80050-8.
• Dennerstein, L., Koochaki, P., Barton, I., & Graziottin, A. (2006). Hypoactive sexual desire disorder in menopausal women: A survey of Western European women. The Journal of Sexual Medicine, 3(2), 212-222. https://doi.org/10.1111/j.1743-6109.2006.00215.x.
• Duran, A. D. ve Sinan, Ö. (2020). Doğal ve cerrahi menopoza giren kadınlarda cinsel fonksiyon bozukluklarının ve depresyon durumlarının belirlenmesi. Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(2), 150-156. https://doi.org/10.30934/kusbed.633350.
• Graziottin, A. & Gambini, D. (2015). Anatomy and physiology of genital organs–women. Handbook of Clinical Neurology, 130, 39-60. https://doi.org/10.1016/B978-0-444-63247-0.00004-3.
• Güvel, S, Yaycıoğlu, Ö., Bağış, T., Savaş, N., Bulgan, E. ve Özkardeş, H. (2003). Evli kadınlarda cinsel fonksiyonlara etkin faktörler. Türk Üroloji Dergisi, 29(1), 43-48. Erişim Adres: https://www.turkishjournalofurology.com/content/files/sayilar/54/buyuk/43-481.pdf.
• Jackson, S. E., Firth, J., Veronese, N., Stubbs, B., Koyanagi, A., Yang, L. & Smith, L. (2019). Decline in sexuality and wellbeing in older adults: A population-based study. Journal Of Affective Disorders, 245, 912-917. https://doi.org/10.1016/j.jad.2018.11.091.
• Kızıltepe, A., Tufekci, E., Ocal, A., Batur, O., & Kızıltepe, H. F. U. (2007). Comparison of sexual functioning in women who have history of total hysterectomy with women of similar age without history of hysterectomy. Medıcal Journal of Bakırkoy, 3(1), 23-28. Erişim Adres: https://www.bibliomed.org/?mno=40186.
• Kökçü, A., Kurtoglu, E., Bıldırcın, D., Celik, H., Kaya, A. ve Alper, T. (2015). Does surgical menopause affect sexual performance differently from natural menopause?. The Journal of Sexual Medicine, 12(6), 1407- 1414. https://doi.org/10.1111/jsm.12891.
• Küt, D. (2018). Genç Yetişkin Kadın Bireylerin Bağlanma Stilleri ile Cinsel Yaşam Kalitesi Düzeyleri, Cinsel Özgüven ve Psikolojik Belirtilerinin İncelenmesi. (Doktora tezi). Maltepe Üniversitesi.
• Laumann, E. O., Paik, A., & Rosen, R. C. (1999). Sexual dysfunction in the United States: Prevalence and predictors. JAMA, 281(6), 537-544. https://doi.org/10.1001/jama.281.6.537.
• Moen, M. (2016). Hysterectomy for benign conditions of the uterus: Total abdominal hysterectomy. Obstetrics and Gynecology Clinics, 43(3), 431-440. https://doi.org/10.1016/j.ogc.2016.04.003.
• Özerdoğan, N., Sayıner, F.D., Köşgeroğlu, N. ve Ünsal, A. (2009). 40–65 yaş grubu kadınlarda cinsel fonksiyon aabozukluğu prevalansı, depresyon ve diğer ilişkili faktörler. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 2(2), 45-59. Erişim Adres: http://acikerisim.maltepe.edu.tr/xmlui/bitstream/handle/20.500.12415/3573/Nebahat%20%c3%96zerdo %c4%9fan.pdf?sequence=1&isAllowed=y.
• Sievert, L. L., Murphy, L., Morrison, L. A., Reza, A. M., & Brown, D. E. (2013). Age at menopause and determinants of hysterectomy and menopause in a multi-ethnic community: The Hilo Women's Health Study. Maturitas, 76(4), 334-341. https://doi.org/10.1016/j.maturitas.2013.08.007.
• Symonds, T., Boolell, M., & Quirk, F. (2005). Development of a questionnaire on sexual quality of life in women. Journal of Sex & Marital Therapy, 31(5), 385-397. https://doi.org/10.1080/00926230591006502.
• Şahin, F., Şimşek, D. (2007). Cinsel Yaşam ve Sorunları. İçinde: Cinsel Eğitim Tedavi ve Araştırma Derneği (CETAD) Cinsel Sağlık ve Üreme Sağlığı Alanında Ulusal ve Yerel Medya Yoluyla Savunuculuk Projesi [Internet]. Erişim Tarihi: 12.09.2022, Erişim Adresi: http://www.cetad.org.tr/cetaddata/books/35/pdf- dosyasini-indirmek-icin-tiklayiniz.pdf. P.7.
• Thakar, R., Manyonda, I., Stanton, S. L., Clarkson, P., & Robinson, G. (1997). Bladder, bowel and sexual function after hysterectomy for benign conditions. BJOG: An International Journal of Obstetrics & Gynaecology, 104(9), 983-987. https://doi.org/10.1111/j.1471-0528.1997.tb12053.x.
• Thornton, K., Chervenak, J., & Neal-Perry, G. (2015). Menopause and sexuality. Endocrinology and Metabolism Clinics, 44(3), 649-661. https://doi.org/10.1016/j.ecl.2015.05.009.
• Topatan, S., & Yıldız, H. (2012). Symptoms experienced by women who enter into natural and surgical menopause and their relation to sexual functions. Health Care for Women International, 33(6), 525-539. https://doi.org/10.1080/07399332.2011.646374.
• Tuğut, N. ve Gölbaşı, Z. (2010). Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın Türkçe Versiyonunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması. Cumhuriyet Medical Journal, 32(2): 172-180. Erişim Adres: http://cmj.cumhuriyet.edu.tr/en/download/article-file/47694.
• Tüzmen, H. (2019). Postpartum dönemdeki kadınların cinsel yaşam kalitesi ve ilişkili faktörler. (Yüksek lisans tezi). Necmettin Erbakan Üniversitesi.
• Varma, G. S., Oğuzhanoğlu, N. K., Karadağ, F., Özdel, O. ve Amuk, T. (2005). Doğal ve cerrahi menopozda depresyon ve anksiyete düzeyleri ile cinsel doyum arasındaki ilişki. Klinik Psikiyatri Dergisi, 8(3), 109- 115. Erişim Adres: https://jag.journalagent.com/kpd/pdfs/KPD_8_3_109_115.pdf.
• Wylie, K.R., Wood, A. & McManus, R. (2013). Sexuality and old age. Bundesgesundheitsblatt Gesundheitsforschung Gesundheitsschutz, 56(2), 223-30. https://doi.org/10.1007/s00103-012-1602-4.
• Yermez, E., Gür, E. B., İbrahim, S. E. K. Ü., Kurtulmuş, S., ve Boyacıoğlu, H. (2004). Serviks ve overleri koruyarak yapılan histerektominin seksüel fonksiyonlar üzerindeki etkisi. Ege Tıp Dergisi, 43(1), 33-39. Erişim Adres: http://egetipdergisi.com.tr/en/download/article-file/350066, Erişim Tarih: 12.08.2022.