Yetişkinlerin Diyabet Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi

Yıl 2025, Cilt: 5 Sayı: 2, 173 - 182, 28.08.2025

Fatime Şahin , Duygu Kes , Nurhayat Ozkan Sevencan

Öz

Amaç: Bu çalışma Yetişkin bireylerin diyabetle ilgili bilgi düzeylerinin değerlendirilmesi amacı ile yapılmıştır. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı tipte 205 birey ile yapılan bu çalışmada Yetişkinler İçin Diyabet Bilgi Ölçeği kullanılmıştır. Gruplar arası karşılaştırmalarda ise Student t testi kullanılmıştır. Tüm analizlerde anlamlılık düzeyi olarak p<0,05 esas alınmıştır. Bulgular: Diyabeti olan (Ort±SS=19,5±4,6) bireylerin olmayan bireylere (Ort±SS=16,8±5,3) göre diyabet bilgi düzeyi ölçeği toplam puanı istatistiksel anlamlı olarak yüksek bulunmuştur (t: 3,805; p<0,05). Ölçeğin alt boyutları incelendiğinde, diyabet genel bilgi ve diyabet risk faktörleri puanı açısından her iki grup arasında anlamlı bir fark yok iken (p˃0,05); diyabet belirtileri, diyabet komplikasyonları, kan şekeri ölçümü ve değerleri puanı açısından her iki grup arasında istatistiksel anlamlı bir fark bulunmuştur (p<0,05). Sonuç: Bu bulgular ışığında çalışma sonuçları diyabet tanısı olan bireylerin bilgi ve farkındalık düzeylerinin bazı alt boyutlarda yetersiz olduğunu göstermektedir. Özellikle semptomlar, kan şekeri yönetimi ve komplikasyonlar konusundaki eksiklikler, bu bireyler için hastalık yönetiminin etkinliğini sınırlayabilir. Bu nedenle, hem bireysel düzeyde bilgi artırıcı eğitim programları hem de toplumsal farkındalık kampanyalarının daha kapsamlı ve sürdürülebilir bir şekilde planlanması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Diyabet , Diyabet Eğitimi , Diyabet Bilgi Düzeyi

Evaluation Of Adult Diabetes Knowledge Levels

Öz

Objective: This study was conducted to evaluate the level of knowledge of adult individuals about diabetes. Methods: In this descriptive study conducted with 205 individuals, the Diabetes Knowledge Scale for adults was used. Student t test was used for intergroup comparisons. In all analyses, p<0.05 was taken as the significance level. Results: The total score of the diabetes knowledge level scale was found to be statistically significantly higher in individuals with diabetes (mean±SD=19.5±4.6) than in individuals without diabetes (mean±SD=16.8±5.3) (t= 3.805; p<0.05). When the sub-dimensions of the scale were examined, there was no significant difference between the two groups in terms of diabetes general knowledge and diabetes risk factors score (p˃0.05), while a statistically significant difference was found between the two groups in terms of diabetes symptoms, diabetes complications, blood glucose measurement and values score (p<0.05). Conclusion: In the light of these findings, the results of the study show that the knowledge and awareness levels of individuals diagnosed with diabetes are inadequate in some sub-dimensions. In particular, deficiencies in symptoms, blood glucose management and complications may limit the effectiveness of disease management for these individuals. Therefore, both individual-level knowledge-enhancing education programs and public awareness campaigns should be planned in a more comprehensive and sustainable manner.

Anahtar Kelimeler

Diabetes , Diabetes Education , Diabetes Knowledge Level

Kaynakça

• American Diabetes Association Professional Practice Committee. Introduction and Methodology: Standards of Care in Diabetes-2025. Diabetes Care. 2025 Jan 1, 48(1 Suppl 1): S1-S5. https://doi.org/10.2337/dc2 SINT
• Centers for Disease Control and Prevention (CDC). (2022). National Diabetes Statistics Report, 2022. U.S. Department of Health and Human Services. https://www.cdc.gov/diabetes/data/statistics report/index.html
• Diabetes Mellitus ve Komplikasyonlarının Tanı, Tedavi ve İzlem Kılavuzu-2024. Türkiye Endokrinoloji ve Metabolizma Derneği -2024, https://temd.org.tr/yayinlar/kilavuzlar
• International Diabetes Federation. (2025). IDF Diabetes Atlas 11th edition. Brussels: International Diabetes Federation. https://diabetesatlas.org/resources/idf-diabetes-atlas-2025/
• Galindo, R. J., Trujillo, J. M., Low Wang, C. C., & McCoy, R. G. (2023). Advances in The Management of Type 2 Diabetes in Adults. BMJ Medicine, 2(1), e000372. https://doi.org/10.1136/bmjmed-2022-000372
• George, D. & Mallery, P. (2010) SPSS for Windows Step by Step: A Simple Guide and Reference 17.0 Update. 10th Edition, Pearson, Boston.
• Hariri, S., Rahimi, Z., Hashemi-Madani, N., Mard, S. A., … Poustchi, H. (2021). Prevalence and Determinants of Diabetes and Prediabetes in Southwestern Iran: The Khuzestan Comprehensive Health Study (KCHS). BMC Endocrine Disorders, 21(1), 135. https://doi.org/10.1186/s12902-021-00790-x
• Sacks, D. B., Arnold, M., Bakris, G. L., Bruns, D. E., … Kirkman, M. S. (2023). Guidelines and Recommendations for Laboratory Analysis in the Diagnosis and Management of Diabetes Mellitus. Diabetes Care, 46(10), e151–e199. https://doi.org/10.2337/dci23-0036
• Tomic, D., Shaw, J.E., Magliano, D.J. (2022). The Burden and Risks of Emerging Complications of Diabetes Mellitus. Nat Rev Endocrinol, Sep;18(9), 525-539. https://doi: 10.1038/s41574-022-00690-7.
• Weinger, K., Beverly, E. A., & Smaldone, A. (2014). Diabetes Self-Care and the Older Adult. Western journal of nursing research, 36(9), 1272–1298. https://doi.org/10.1177/0193945914521696
• Yavuz, K., & Erol, S. (2022). Developing a Diabetes Knowledge Scale for Adults and its Psychometric Properties. Clinical and Experimental Health Sciences, 12(3), 711-718. https://doi.org/10.33808/clinexphealthsci.1014888
• Yu, X., Chau, J. P. C., Huo, L., Li, X., Wang, D., Wu, H., & Zhang, Y. (2022). The Effects Of A Nurse-Led İntegrative Medicine-Based Structured Education Program On Self-Management Behaviors Among İndividuals With Newly Diagnosed Type 2 Diabetes: A Randomized Controlled Trial. BMC Nursing, 21(1), 217 https://doi.org/10.1186/s12912-022-00970-7
• Zhang, Y. L., Wu, B. J., Chen, P., & Wen, H. H. (2022). The Prevalence, Awareness, Management and Influencing Factors of Diabetes in Middle-Aged and Elderly in China, Evidence from the CHARLS İn 2015. Medicine, 101(50), e32348. https://doi.org/10.1097/MD.0000000000032348