The Perception of Cinema in Early Modern Turkey in the Context of Journal of Perde ve Sahne (1941-1945)

Year 2012, Volume: 2012 Issue: XIII, - , 01.12.2011

A. Kıvanç Esen

Abstract

The subject of this study is the perception of cinema in Early Republican Period of Turkey and ‘Perde ve Sahne’ which is one of the most important cinema and theatre reviews of 1940’s. And our main problematic is in which direction and to what extent the review was influenced by the common cinema perception of the period. In our study, first of all, we made an overall research of literature to determine the different dimensions of the mainstream approaches to cinema in 1940’s, and then, examined all the available copies of the review in this historical context. Perde ve Sahne, first of all, is the review of Muhsin Ertuğrul, the most important name in the field of theatre and cinema of that time. Even though Ertuğrul wasn’t a permanent writers of the review, his presence was always felt and he was always considered as an ‘elder brother’ in the review. On the other hand, as an editor-in-chief of a review of cinema and theatre, Ertugrul never interested with cinema but strove for theatre, specifically, for the development of theatre as an art in Turkey. For Ertuğrul the real art was theatre. It is also possible to observe the same approach to cinema in the dominant modernist paradigm of the period. Within this paradigm, compared to theatre and/or other ‘elite’ arts, cinema is perceived as ‘a popular art’, or just a kind of ‘popular entertainment’. Perde ve Sahne, which is the subject of our study was a reflection and at the same time a reproducer of this perception.

Keywords

Perde ve Sahne, Early Republican Period, cinema

PERDE VE SAHNE DERGİSİ ÇERÇEVESİNDE (1941-1945) ERKEN CUMHURİYET DÖNEMİ TÜRKİYESİ’NDE SİNEMA ALGISI

Abstract

Bu çalışmanın konusu 1940’ların en önemli sinema ve tiyatro dergilerinden biri olan Perde ve Sahne dergisi ve Erken Cumhuriyet dönemi Türkiyesi’ndeki sinema algısıdır. Çalışmanın temel sorunsalı ise, derginin dönemin hakim sinema algısından ne ölçüde ve hangi yönde etkilenmiş olduğudur. Bu çerçevede ilk olarak kapsamlı bir literatür taraması yapılıp dönemin hakim sinema algısının boyutları saptanmış, daha sonra derginin bulunabilen bütün nüshaları bu algı bağlamında taranarak değerlendirilmeye çalışılmıştır. Buna göre Perde ve Sahne her şeyden önce dönemin en önemli tiyatro ve sinema insanı olan Muhsin Ertuğrul’un dergisidir. Ertuğrul, sürekli yazarlar arasında yer almasa da dergide ağırlığı hep hissedilmiş ve derginin her daim bir tür ?büyük abi?si konumunda kalmıştır. Fakat bir sinema ve tiyatro dergisi olan Perde ve Sahne’nin baş yazarı olarak Ertuğrul sinemayla hiç ilgilenmemiş, bütün ilgisini tiyatroya ve Türkiye’de tiyatro sanatının gelişmesine vermiştir. Ertuğrul için gerçek sanat tiyatrodur. Döneme hakim modernist paradigmada da aynı durum gözlenebilmektedir. Bu paradigmada sinema, tiyatronun ve/veya diğer ?yüksek? sanatların yanında bir ?halk sanatı? bazen de sadece bir tür ?halk eğlencesi? olarak algılanmıştır. İnceleme konumuz olan Perde ve Sahne dergisi de bu algının bir yansıması ve yeniden üreticisi konumundadır.

Keywords

Perde ve Sahne, Erken Cumhuriyet dönemi, sinema