Abstract
The Armenian “millet” in the Ottoman Empire were targetted by the missionary schools from the beginning of the 19th century. They’ve re-acted by opening private schools to be able to keep the community in a united form and raise the awareness of national idendity. It was also a great period for the Ottoman modernization, especially Tanzimat era and the first Constitutional period. A lot of major structural changes were realized on the institutions, judical and as well as educational system. It was a great reformation period especially for the non-Muslims and foreigners. Beside Tanzimat and Islahat edicts, a special regulation was created for the Armenian Nation in 1863, which is considered to be the first constitutional text in the Ottoman history. The government was aiming to improve learning system in a modern way, as well as to control the schools accross the country. The Regulations of General Education (Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi) is implemented in this regard in 1869. Russo-Ottoman war of 1877-78, was a great trauma for the Government, due to Armenians in the eastern provinces to cooperate with the Russians.
Abstract
19. yüzyıl başından itibaren misyonerlerin hedef kitlesi olan “Ermeni milleti”, cemaatlerini bir arada tutabilmek ve bir ulusal bilinç oluşturabilmek için eğitim faaliyetlerine büyük ağırlık verirler. Bu yüzyıl, Osmanlı Devlet kurumlarının ve hukuki sisteminin büyük yapısal değişikliklere uğradığı Tanzimat ve I. Meşrutiyet dönemlerini de kapsamaktadır. 1863 Ermeni Milleti Nizamnâmesi Osmanlı milletleri için yapılmış ilk anayasal metin olarak kabul edilir. Eğitim sisteminde pek çok düzenlemeyi bünyesinde barındıran Maarif-i Umûmiye Nizamnâmesi 1869’da yayınlanır. Rusya ile yapılan savaştan büyük bir mağlubiyetle ayrılan Osmanlı devleti için, doğu vilayetlerindeki Ermeniler’in Ruslar’la işbirliği yapması büyük bir travma yaratacaktır. Abdülhamid, 1878 Berlin Anlaşması ile bölgede ıslahat yapmayı kabul etmesine rağmen, bunu hiçbir zaman pratiğe geçirmeye yanaşmaz. Ülkede çapında açılan Ermeni cemaat okullarının da bölücü faaliyetlerin odağı olduğu düşünülmektedir. Başta Ermeni okulları olmak üzere, hızla yayılan Gayrimüslim ve yabancı okullarını denetleyebilmek için 1886’da “Mekâtib-i Gayrimüslime ve Ecnebiyye Müfettişliği İdaresi” kurulur. 1888'de yayınlanan “Mekâtîb-i Gayrimüslime ve Ecnebiye Müfettişliği Nizamnâmesi” ile sözkonusu okulların “muzır” faaliyetlere karşı denetimi için düzenlemeler yapılır. Ayrıca, eğitim sisteminin iyileştirilmesi ve etkin denetimin sağlanması için, aralarında Avlonyalı Ferid Paşa’nın da bulunduğu devlet adamları tarafından çeşitli raporlar hazırlanır. Ancak, Ermeni okullarında Abdülhamid’in arzu ettiği denetim sağlanamadığı gibi, padişahın şahsına ve devlete karşı saldırılar bir artış eğilimi göze çarpar.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Journal Section | Articles |
| Authors | |
| Publication Date | December 1, 2011 |
| Published in Issue | Year 2012 Volume: 2012 Issue: XIII |