‘I Would Prefer Not To’ - On the Virtues of Abjection in Contemporary European Cinema and Society

Year 2022, , 55 - 70, 27.04.2022

Jeremi Szaniawski

https://doi.org/10.32739/etkilesim.2022.5.9.155

Abstract

Shortly before his sudden and untimely passing, film scholar Thomas Elsaesser focused his attention on the concept of abjection, noting a pronounced shift away from liberal democracy in Western Europe, and calling for a new paradigm but also new attitudes to address increasingly invasive and controlling societal models. In the two years since, one of the most important contemporary thinkers on matters of states of exception, Giorgio Agamben, has also pointed to these new developments, and made very pronounced attempts in civil society to alert his fellow citizens to these developments and what he perceives as their disquieting implications. In this article, I take stock with the legacy of Elsaesser and with Agamben's recent remarks, and look at a film which eminently fits in a corpus of films dealing with abjection and states of exception, Border (2018). Through it, I reflect on the fates of the millions of Europeans who, in recent months, and for various reasons, have decided to refuse changes to the way civil society's freedom and functioning have been conceived hitherto--even as their progressive erosion has been undeniable at least over the course of the last twenty years or so. In so doing, these people who refuse the newly decreed (and ever modulating) social norms and prescriptions have literally entered a process of (self) abjectifying, which in many cases may have been latent to begin with. Ultimately, the fate of the two protagonists of Border suggests two of the various ways in which these new 'abjects' can continue to live and operate in society or relegate themselves to its fringe--all the while remaining fully sentient and emoting beings worthy of our compassion and consideration.

Keywords

abjection, civil society, Border, film studies, Thomas Elsaesser., Giorgio Agamben

‘Yapmamayı Tercih Ederim’ - Çağdaş Avrupa Sineması ve Toplumunda Alçalmanın Erdemleri Üzerine

Abstract

Film kuramcısı Thomas Elsaesser, ani ve zamansız vefatından kısa bir süre önce, “abjection” (alçalma, iğrençlik) kavramına odaklanarak, Batı Avrupa'da liberal demokrasiden belirgin bir şekilde uzaklaşıldığını vurgulamış, yeni bir paradigma oluşturmanın yanı sıra, artan istilacı ve kontrol edici toplumsal modellere yönelik yeni tutumlar geliştirmek çağrısında bulunmuştur. Aradan geçen iki yıl içinde, istisna hali konusunda en önemli çağdaş düşünürlerden biri olan Giorgio Agamben de bu yeni gelişmelere işaret etmiş ve vatandaşları bu gelişmelere ve bunların rahatsız edici sonuçları olarak algıladığı fenomenlere karşı uyarmak için sivil toplumda önemli girişimlerde bulunmuştur. Bu makalede, Elsaesser'in mirası ve Agamben'in yakın zamandaki görüşlerinden faydalanarak, “abjection” ve istisna hali kavramları ile uğraşan filmlerden biri olan Border (2018) filmi incelenmektedir. Bu vesileyle, sivil toplumun özgürlük anlayışı ve işleyişine dair günümüze değin var olan değişikliklerin- son yirmi yıl içindeki ilerici erozyonlar yadsınamaz olsa dahi- son aylarda çeşitli nedenlerle milyonlarca Avrupalı tarafından nasıl reddedildiği ve bu durumun onları nasıl etkileyebileceği tartışılmaktadır. Bu doğrultuda, yeni atanmış (ve sürekli değişen) sosyal normları ve reçeteleri reddeden kimi insanlar, kelimenin tam anlamıyla kendini “abjectleştirme” denebilecek ve çoğu durumda başlangıçta saklı kalmış olması muhtemel olan bir sürece girmektedir. Nihayetinde, Border filminde izleyicinin şefkat ve ilgisini hak eden ve bütünüyle duyarlı ve duygusal varlıklar olarak gördüğü iki kahramanın kaderi, gidilebilecek çeşitli yollar arasından, yeni “abjectler” olarak toplumda yaşamaya ve faaliyet göstermeye devam edebilecekleri veya kendilerini onun çeperinde sürgüne gönderdikleri iki yolu göstermektedir.

Keywords

igrençlik, sivil toplum, Border, film çalışmaları, Thomas Elsaesser, giorgio agamben

References

• Agamben, G. (7 October 2021). Quodlibet. Giorgio Agamben intervento al senato del 7 ottobre 2021. https://www.quodlibet.it/giorgio-agamben-intervento-al-senato-del-7-ottobre-2021?fbclid=IwAR1AG3hu420rpJ-4baLWQ7lHfSRzFXa0wKCFxR9W_mA_wr5cQ8I5csXg8kI. 20 February 2022.
• Elsaesser, T. (2018a). ‘A cinema of abjection?’ and ‘Europe: A thought experiment’ in European cinema and continental philosophy: Film as thought experiment. London: Bloomsbury.
• Elsaesser, T. (2018b). ‘Contingency, causality, complexity: distributed agency in the mind-game film’. New Review of Film and Television Studies. 16:1. 1-39.
• Elsaesser, T. (2018c). ‘European cinema into the twenty-first century: Enlarging the context?’ in European cinema and continental philosophy: Film as thought experiment. London: Bloomsbury.