Abstract
Tumar means “binding, paper roll, vertical hanging writing” in Arabic. From our point of view, tumar, which is expressed as an amulet in Türkiye Turkish, is an ornamentthat protects people from evil spirits, evil eyes and gossip, and provides people with health, security, luck, faith and success. Kaşgarlı Mahmut states in Divan-ı Lugati't-Türk that the Uyghurs believed in amulets, that they kept the amulet with them to protect them from the evil eye, and that they called the amulet “bitik”. The Uyghur people have continued the tradition of wearing amulets from the time of Shamanism in the distant primitive society until today. It is well known that the Uyghurs, who built and enriched the culture of East Turkestan, have lived peacefully with nature and developed themselves for centuries. Thus, the belief system that developed depending on the perspectives on nature and life revealed a cultural line from simplicity to diversity. As in other societies, Uyghurs have preserved thoughts such as fear, surprise, curiosity and belief in nature and celestial events within their cultural structure for centuries.
References
- Hebibulla, Abdurehim (1993). Uyğur Etnoğrafiyesi. Ürümçi: Şincang Halk Neşriyati.
- Hoca, Abdukeyyum vd. (1983). Kedimki Uyğur Yazma Yadikarlıklarıdın Tallanma. Urumçi: Şincang Halk Neşriyati.
- Malinowski, Bronislaw (1989). İptidai İnsanlarning Cinsi Turmuşi. Urumçi: İttifak Neşriyati.
Abstract
Tumar, Arapça “cilt, kâğıt rulo, dik asma yazı” anlamına gelir. Türkiye Türkçesinde muska olarak ifade edilen tumar, bizim bakış açımıza göre insanları kötü ruhlardan, nazar ve dedikodulardan koruyan, insanlara sağlık, güvenlik, şans, inanç, başarı sağlayan bir takıdır. Kaşgarlı Mahmut Divan-ı Lugati’t- Türk’te Uygurların muskaya inandığını, onları nazardan korumak için muskayı yanından ayırmadıklarını ve muskaya bitik adını verdiklerini ifade eder. Uygurlar, en eski dönemdeki geleneksel Türk dini ve Şamanizm inancından günümüze kadar muska takma geleneğini devam ettirmektedir. Malumdur ki Doğu Türkistan kültürünü inşa eden ve zenginleştiren Uygurlar, asırlardır doğa ile barışçıl bir şekilde yaşam sürmüşler ve kendilerini geliştirmişlerdir. Böylelikle doğa ve yaşama bakış açılarına bağlı olarak gelişen inanç sistemi, basitlikten çeşitliliğe doğru bir kültür çizgisi ortaya koymuştur. Diğer toplumlarda olduğu gibi Uygurlar da doğa ve gök olaylarına karşı korku, şaşırma, merak etme ve onlara inanma gibi düşünceleri yüzyıllardır kültürel yapıları içinde korudular. Doğa kültü, atalar kültü, totem gibi bu tür ilkel inançlardan kaynaklı olayları, gizemli bir şekle getirerek kendi isteklerini doğadaki bazı somut nesnelere bağlı olarak gördüler. Bu tür çok katmanlı ilkel bakışların günümüzdeki ifade etme şekillerinde biri de tumar (muska)dır
Keywords
References
- Hebibulla, Abdurehim (1993). Uyğur Etnoğrafiyesi. Ürümçi: Şincang Halk Neşriyati.
- Hoca, Abdukeyyum vd. (1983). Kedimki Uyğur Yazma Yadikarlıklarıdın Tallanma. Urumçi: Şincang Halk Neşriyati.
- Malinowski, Bronislaw (1989). İptidai İnsanlarning Cinsi Turmuşi. Urumçi: İttifak Neşriyati.
Details
| Primary Language | Turkish |
|---|---|
| Subjects | Modern Turkic Languages and Literatures (Other) |
| Journal Section | Çeviri-Aktarma |
| Translators | |
| Early Pub Date | June 11, 2024 |
| Publication Date | June 11, 2024 |
| Submission Date | January 19, 2024 |
| Acceptance Date | May 27, 2024 |
| Published in Issue | Year 2024 |