The Work Called Risale-i Yafindilik “Veiling Treatise” Written in Chagatai Turkish in The Recent Period (Language Characteristics, Transcription, Transmission to Turkey’s Turkish, Facsimile)
Öz
In this work, the part of the Risale-i Yafındilik "veiling treatise" found in the registered handwritten manuscript called the Cagataiische Sammelhandschrift ""Chagatai collective manuscripts in the Berlin State Library " has been studied. Manuscript is in case of prose. Generally the topics of covering, clothing manufacturing, etc until the period extending starting from Hz. prophet Adam to Hz Muhammad (a.s.) have been discussed. When the language characteristics and the paper type are, the text can be said that it was written at the end of theXVIII. century. The study consists of four sections regarded as important namely language features, transcription, transmission to Turkey’s Turkish and facsimile. In the first section, the word group with the sound of and morphological characteristics that stand out in the text has been analysed, in the second section, the transcript of the text has been made, in the third section, the text has been transferred to Turkey’s Turkish, in the fourth section its facsimile has been carried out. When the writing features of the text are examined, it is seen that many Arabic and Persian words are written differently from the source language. These differences of writing that will not be able to be evaluated (considered) as a simple scribal (prospecting) mistake are also found in today's Uyghur Turkish writing. Arabic and Persian words can be thought that they have taken the present forms in this direction of the writing features by developing as from the XVIII. century.
Anahtar Kelimeler
Risale-i Yafındilik Veiling Treatise Chagatai Turkish Chagatai
Kaynakça
- 1. Bodrogligeti, András J. E. (2001). A Grammar of Chagatay. Muenchen: Lincom Europa, Languages of the World/Materials 155.2. Demir, Necati vd. (2015). Oğuzname. İstanbul: Kesit Yayınları.3. Eckmann, Janos (1988). Çağatayca El Kitabı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.4. Kocaoğlu, Timur (2003). “Tarihi Türk Lehçeleri Metinlerinin Transkripsiyonlanmasında Kapalı é/i Meselesi”. Türk Kültürü, Sayı: 483-484, s. 266-281. 5. Öger Adem; Kılıç Filiz (Ed.) (2016a). Risāle-i Kassāblık (Kasaplık Risalesi). (Yayıma Hazırlayanlar: Recep Tek, Ahmet Turan Türk, Ekber Enveri, Zulhayat Ötkür, Hüseyin Karakaya) Ankara: Gazi Kitabevi.6. Öger Adem; Tek Recep (Ed.) (2016c). Risale-i Aşfezlik ( Aşçılık Risalesi). (Yayıma Hazırlayanlar: Kadri H. Yılmaz, Ahmet Turan Türk, Zulhayat Ötkür) Ankara: Gazi Kitabevi.
SON DÖNEM ÇAĞATAY TÜRKÇESİYLE YAZILMIŞ RİSÂLE-İ YAFINDİLİK “ÖRTÜNME RİSALESİ” ADLI ESER (DİL ÖZELLİKLERİ, ÇEVRİYAZI, TÜRKİYE TÜRKÇESİNE AKTARMA, TIPKIBASIM)
Öz
Bu
çalışmada, Berlin Devlet Kütüphanesinde Cagataiische
Sammelhandschrift “Çağatayca Toplu El Yazmaları” adıyla kayıtlı el yazması
içinde bulunan Risâle-i Yefindelik “Örtünme
Risalesi” parçası ele alınmıştır. Yazma nesir hâlindedir. Genel olarak Hz. Âdem
peygamberden başlayarak Hz. Muhammed (a.s.)’a kadar uzanan dönemdeki örtünme,
kıyafet yapımı vb. konular ele alınmıştır. Dil özelliklerine ve kağıdın türüne
bakılırsa metnin XVIII. yüzyıl sonlarında yazıya geçirildiği söylenebilir. Çalışma,
önemli görülen dil özellikleri, çevriyazı, Türkiye Türkçesine aktarma ve
tıpkıbasım olmak üzere dört bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde metinde öne
çıkan ses ve şekil bilgisi özellikleriyle kelime kadrosu incelenmiş, ikinci
bölümde metnin çevriyazısı yapılmış, üçüncü bölümde metin Türkiye Türkçesine
aktarılmış, dördüncü bölümde tıpkıbasım verilmiştir. Metnin
yazım özellikleri incelendiğinde birçok Arapça ve Farsça kelimenin kaynak
dildekinden farklı bir şekilde yazıldığı görülür. Basit bir müstensih hatası
olarak değerlendirilemeyecek bu yazım farklılıkları bugünkü Uygur Türkçesi
yazımında da olduğu gibi Eski Uygur imla geleneğinin koyulaşmasıyla oluştuğu
söylenebilir. Bugünkü Uygur Türkçesinin yazımında görülen yazım geleneğinin
daha XVIII. yüzyılda bu tür metinlerle geliştiği ve günümüzdeki şeklini aldığı
düşünülebilir.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Bodrogligeti, András J. E. (2001). A Grammar of Chagatay. Muenchen: Lincom Europa, Languages of the World/Materials 155.2. Demir, Necati vd. (2015). Oğuzname. İstanbul: Kesit Yayınları.3. Eckmann, Janos (1988). Çağatayca El Kitabı. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Yayınları.4. Kocaoğlu, Timur (2003). “Tarihi Türk Lehçeleri Metinlerinin Transkripsiyonlanmasında Kapalı é/i Meselesi”. Türk Kültürü, Sayı: 483-484, s. 266-281. 5. Öger Adem; Kılıç Filiz (Ed.) (2016a). Risāle-i Kassāblık (Kasaplık Risalesi). (Yayıma Hazırlayanlar: Recep Tek, Ahmet Turan Türk, Ekber Enveri, Zulhayat Ötkür, Hüseyin Karakaya) Ankara: Gazi Kitabevi.6. Öger Adem; Tek Recep (Ed.) (2016c). Risale-i Aşfezlik ( Aşçılık Risalesi). (Yayıma Hazırlayanlar: Kadri H. Yılmaz, Ahmet Turan Türk, Zulhayat Ötkür) Ankara: Gazi Kitabevi.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Dilbilim |
| Bölüm | Araştırma Makaleleri |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 28 Haziran 2018 |
| Gönderilme Tarihi | 2 Şubat 2018 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2018 Sayı: 11 |
Kaynak Göster
- Makale Dosyaları