Edebiyat sanatı, içinde var olduğu toplumsal yapının hayatından derin izler taşır. Özellikle şiir, tarih biliminin geçmişle ilgili eksik bıraktığı insani detaylara dizelerinde yer verir. Bunu bazen doğrudan yapar; fakat çokça söylemek istediklerine uygun bir vesile arar. Toplumların hayatında birçok şiire konu olan zor zamanlar yaşanır. Seller, göçler, savaşlar ve depremler şairin insan ve zamanla ilgili söylemek istedikleri için uygun bir vesiledir.
Türkistan coğrafyasında 1910 yılında yaşanan deprem vesilesiyle yazılan ‘zelzele’ temalı şiirler, yazıldıkları dönemin toplumsal hayatına ilişkin çok önemli detaylar paylaşır. Şiirin vesilesi bir felaket olduğu için şairler özellikle bu felakete giden süreçte sorumluluk sahibi olanların üzerinde durur. Zelzele her ne kadar doğal bir afet olsa da yaşanan zelzele kadar ağır sonuçları olan zulümler ve cehalet bu metafor üzerinden anlatılır. Zelzele şaire; zayıf, çaresiz ve korku içerisindeki halka yöneticilerin, din adamlarının, zenginlerin yaptıklarına karşı Allah’ı hakem yapma fırsatı verir. Şairler böylelikle kendisini halkın karşısında unvanı, ilmi ya da parası sebebiyle güçlü gören; kendisinde vehmettiği bu güce dayanarak kişisel çıkarları için onlara zulmedenlere ilahi adaleti hatırlatır.
Bu çalışmada Moldo Kılıç, Kalık Akıyev ve Isak Şaybekov’un ‘zelzele’ temalı şiirlerine yansıyan toplumsal eleştiri unsurları üzerinde duruldu. Şairlerin toplumsal sorunlara karşı duyarlı kişiler olduğu gerçeğinden hareketle şiirlerde toplumun bu felaketine karşı gösterdikleri tepki araştırıldı.
Kırgız Edebiyatı, Moldo Kılıç, İsak Şaybekov, Kalık Akıyev, Zelzele, şiir, eleştiri
Primary Language | Turkish |
---|---|
Subjects | Literature |
Journal Section | Research Article |
Authors | |
Publication Date | June 29, 2019 |
Application Date | March 21, 2019 |
Acceptance Date | May 20, 2019 |
Published in Issue | Year 2019, Volume , Issue 13 |
Bibtex | @research article { uygur543142, journal = {Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi}, eissn = {2458-827X}, address = {Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümü, Merkez/Nevşehir, Türkiye}, publisher = {Adem ÖGER}, year = {2019}, number = {13}, pages = {115 - 129}, title = {Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri}, key = {cite}, author = {Kundakcı, Mustafa} } |
APA | Kundakcı, M. (2019). Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri . Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi , (13) , 115-129 . Retrieved from https://dergipark.org.tr/en/pub/uygur/issue/46541/543142 |
MLA | Kundakcı, M. "Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri" . Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (2019 ): 115-129 <https://dergipark.org.tr/en/pub/uygur/issue/46541/543142> |
Chicago | Kundakcı, M. "Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi (2019 ): 115-129 |
RIS | TY - JOUR T1 - Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri AU - Mustafa Kundakcı Y1 - 2019 PY - 2019 N1 - DO - T2 - Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi JF - Journal JO - JOR SP - 115 EP - 129 VL - IS - 13 SN - -2458-827X M3 - UR - Y2 - 2019 ER - |
EndNote | %0 Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri %A Mustafa Kundakcı %T Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri %D 2019 %J Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi %P -2458-827X %V %N 13 %R %U |
ISNAD | Kundakcı, Mustafa . "Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri". Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi / 13 (June 2019): 115-129 . |
AMA | Kundakcı M. Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi. 2019; (13): 115-129. |
Vancouver | Kundakcı M. Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri. Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi. 2019; (13): 115-129. |
IEEE | M. Kundakcı , "Moldo Kılıç, Isak Şaybekov ve Kalık Akıyev’in “Zelzele” Temalı Şiirlerinde Toplumsal Eleştiri", Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, no. 13, pp. 115-129, Jun. 2019 |