Qisqiçe Uyğur Örp-Adetliri Qamusu

Yıl 2020, Sayı: 15, 221 - 224, 23.06.2020

Murat Orhun

https://doi.org/10.46400/uygur.722091

Cited By: 1

Öz

Uygurlar, Türk boyları içinde en erken yerleşik hayata geçen ve medeniyet üreten bir toplumdur. Bundan dolayı sadece Türk kültürüne değil tüm insanlığın gelişimine de önemli katkılar yapmıştır. Çünkü medeniyet ilk önce yerleşik hayatta ortaya çıkar, gelişir ve sonraki kuşaklara miras olarak aktarılır. Şimdiye kadar Uygur kültürü ve örf adetleri hakkında birçok araştırma yapılmış ve akademik makaleler yayınlanmıştır. Ayrıca yapılan bu bilimsel çalışmalara dayanarak bazı görsel ve sesli dokümanlar da oluşturulmuştur.
Günümüzde Uygurlar Çin’in
siyasi sınırları kapsamında
Uygur Özerk Bölgesi olarak
adlandırdığı bölgede
yaşamaktadır. Bunun dışında,
Kazakistan, Özbekistan,
Kırgızistan, Türkmenistan,
Afganistan, Avustralya, Avrupa
ve Amerika gibi ülke ve
bölgelere de farklı dönemlerde
göç eden Uygurlar da
bulunmaktadır. Genel olarak 2000’li yıllara kadar Uygur kültürü ve gelenek görenekleri ile ilgili yapılan çalışmalar, kısıtlı imkânlara rağmen büyük oranda Uygur Özerk Bölgesi’nde gerçekleştirilmiştir. Ancak günümüzde Türkiye başta olmak üzere farklı ülke ve bölgelerde yaşayan Uygur araştırıcı ve bilim insanları tarafından Uygurların kültürüne, tarihine, diline ve sanatına ilişkin çalışmalar dikkat çekmektedir. Bu çalışmalardan biri de Kaşgar’da dünyaya gelen ve yıllardır Londra’da yaşayan Uygur dilbilimci Memettursun Zunun Oqya tarafından hazırlanan ve Uygur Türkçesi ile Qisqiçe Uyghur Örp – Adetliri Qamusi (Kısaca Uygur Örf ve Adetleri Kamusu) adıyla 2019 yılında Londra Uygur Dili Araştırmaları Merkezi tarafından yayınlanan 2 ciltlik eserdir.

Anahtar Kelimeler

Uyghur, Culture, Language

Kaynakça

• Zunun, Muhemmettursun, Kısaca İngilizce Grameri, Ürümçi, Xinjang Xelq neşryati, 1995.
• Oqya, Z. Memettursun, Kütadgü Bilig İndeksi, Londra, Üygür Araştırmaları, 2012.
• Oqya, Z. Memettursun, Üygür Yilnamesi, Londra, Üygür Araştırmaları, 2017.
• Oqya, Z. Memettursun, Çağdaş Uygur Örf ve Adetleri Kısa Ansiklopedisi, Uygur Araştırmaları, 2019, Londra