Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği ve Gürcistan’ın Bu Birliğin Üyesi Olmasındaki Yeri

Yıl 2020, Sayı: 15, 158 - 168, 23.06.2020

Yunus Ekici

https://doi.org/10.46400/uygur.732972

Öz

Bu makalede SSCB’nin kurulması ve Gürcistan’ın bu birlik içine dâhil olması irdelenmiştir. Ayrıca Sovyet Rusya’nın Slavlaştırma politikası çerçevesinde irili ufaklı birçok cumhuriyeti kendi birliği içine alması üzerinde de değerlendirmeler yapılmıştır. Çarlık Rusya’sının himayesindeki Kafkas halkları, 1917’de gerçekleşen Şubat İhtilali’ni büyük sevinçle karşılamışlar ve önlerinde ümit dolu bir çağın açıldığı kanaatiyle eski Romanov izleri üzerinde tırmanacak yeni Rus devletinin federatif ve demokratik kimliğinin ilkeler arasındaki bütünlüğü ve barışı elde edeceğine inanmışlardır. 1917 sonrası birçok cumhuriyet bağımsızlığını ilan etmiş ancak bu bağımsızlık süreci fazla uzun sürmemiştir. Rusya’nın birlik faaliyetleri 1920’de çeşitli boyutlarda başlar ve bu süreç 30 Aralık 1922’de Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliğinin (SSCB) kurulmasıyla noktalanır. 21 Şubat 1921’de General Anatoliy Gekker idaresindeki 11. Kızıl Ordu Tiflis’e girerek Gürcistan’da Sovyet egemenliği ilan edilmiştir. Tiflis’te ise Bolşevik idaresi kurularak Gürcistan 1922 tarihinde Transkafkasya Sosyalist Federe Sovyet Cumhuriyeti’ne dâhil edilmiştir. Gürcistan gibi Güney Kafkasya Cumhuriyetleri içerisinde yer alan Azerbaycan ve Ermenistan da birlik içerisinde yerlerini almıştır.

Anahtar Kelimeler

SSCB, Lenin, Bolşevikler, Transkafkasya, Gürcistan

The Union of Soviet Socialist Republics and Georgia's Place as a Member of This Union

Öz

This article examines the establishment of the USSR and the inclusion of Georgia in this union. In addition, evaluations were made on the integration of several republics, large and small, within the framework of Soviet Russia's Slavicization policy. The Caucasian peoples under the auspices of Tsarist Russia welcomed the February Revolution in 1917 with great joy and believed that the Federative and democratic identity of the new Russian state, which would climb on the traces of the old Romanov, would achieve the integrity and peace between the principles, considering that a hopeful era had opened up before them. After 1917, many republics declared independence, but this independence process did not last long. Russia's unity activities begin in 1920 in various dimensions, and this process ends with the establishment of the Union of Soviet Socialist Republics (USSR) on December 30, 1922. On February 21, 1921, the 11th under the direction of General Anatoliy Gekker. The Red Army entered Tbilisi and declared Soviet sovereignty in Georgia. In Tbilisi, the Bolshevik administration was established and Georgia was incorporated into the Transcaucasian Socialist Federated Soviet republic in 1922. Azerbaijan and Armenia, which are included in the South Caucasus republics such as Georgia, have also taken their place in the Union.

Anahtar Kelimeler

USSR, Lenin, Bolsheviks, Transcaucasia, Georgia

Kaynakça

• KAYNAKÇA ATAK, Sadık. (1964). Rusya Siyaseti ve Rusların Yayılma Siyaseti, Ankara. BARUT, Evren – ODACIOĞLU, Mehmet Cem – KÖKTÜRK, Şaban. (2016). ‘‘Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nde (SSCB) Düşünce Hareketlerinin Edebi Eserler Üzerinde Etkisi: SSCB’de Çeviri Sansürü’’, Tarih Okulu Dergisi, Yıl:9, Sayı: xxvı, İzmir, Haziran, ss. 459-479. BAŞ, Ersan. (2003). “Millî Mücadele Dönemindeki Doğu Cephesi Muharebelerinin Türk-Kafkas İlişkileri İçerisinde İncelenmesi ve İstiklâl Savaşındaki Yeri ve Önemi”, Sekizinci Askeri Tarih Semineri Bildirileri ll. (Sunulmayan Bildiriler),XlX. ve XX. Yüzyıllarda Türkiye ve Kafkaslar (24-26 Ekim 2001-İstanbul), Ankara. BEYDİLLİ, Kemal. (2008). “Rusya Maddesi” İslâm Ansiklopedisi, Cilt 35, İstanbul. BİLGE, Suat. (1992). Güç Komşuluk, Türkiye-Sovyetler Birliği İlişkileri 1920-1964, Ankara. BOCUTOĞLU, Ersan ve ÇELİK, Kenan. (1998). Orta Asya ve Kafkasya’daki Durum ve Avrupa Güvenliği, Trabzon. ÇALIK, Ramazan. (2004). Alman Basınında Millî Mücadele ve Mustafa Kemal Paşa (1919, 1923), Ankara. ÇAM, Esat. (1987). Devlet Sistemleri, İstanbul. ÇİLOĞLU, Fahrettin. (1998). Rusya Federasyonu’nda ve Transkafkasya da Etnik Çatışmalar, İstanbul. ELMA, Fikret. (2009). “Küreselleşme Süresince Güney Kafkasya Demokrasi, Güvenlik ve İşbirliği Sorunu”, Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, Cilt 1, Sayı 6, Ordu, ss.195-206. GÖNLÜBOL, Mehmet ve SAR, Cem. (1982). Olaylarla Türk Dış Politikası Cilt: 1. (1919-1973), Ankara. GUNİAVA, Gela. (2007). Türk-Rus İlişkileri ve Gürcistan XX. Yüzyılın İlk Çeyreğinde (Ankara üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. GÜRKAN, Ülker. (1964). “S.S.C.B. Siyasi Rejiminin Ana Hatları” Ankara üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 21, Sayı 1, Ankara, ss.155-198. GÜRÜN, Kamuran. (1991). Türk Sovyet İlişkileri (1920-1954), Ankara. GÜZEL, Hasan Celal ve BİRİNCİ, Ali (Editör). (2002). Genel Türk Tarihi Ansiklopedisi, Cilt 10, Ankara. KARABAYRAM, Fırat. (2007). Rusya Federasyonu’nun Güney Kafkasya Politikası, (Atılım üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), Ankara. KAVRELİŞVİLİ, Roin. (2010). “Türkiye-Gürcistan İlişkileri (1921 Sonrası Tarihi Süreç)”,ODÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, Cilt 1, Sayı 1, Ordu, ss.93-100. KILIÇ, Selami. (1986). “1917-1918’de Kafkasya’daki Bazı Siyasi ve Askeri Gelişmelerin Işığı Altında, Bağımsızlık, Yolundaki Gürcistan ve Berlin Gücü Komitesi’nin Bu konudaki Çalışmaları”, Atatürk Üniversitesi Türkiye Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, Sayı 4, Erzurum, ss.19-51. KILIÇ, Selami. (1997). “Ermeni Propagandaları ve Alman İmparatorluğu’nun Ermeni Politikası, Alman Arşiv Belgeleri Açısından 1917-1918”, TİTE Atatürk Yolu Dergisi, Cilt 5, Sayı 19, Ankara, ss.265-291. KIRZIOĞLU, M. Fahrettin. (1999). Kars ili çevresinde Ermeni Mezalimi (1918-1920) Ankara. KURAT, Akdes Nimet. (1987). Rusya Tarihi Başlangıçtan 1917’ye kadar, Ankara. LİNDEMAN, Mark. (1990). The United States and The Soiıet Union, Choices For The 21 St Century, Gailford. MERT, Okan. (2004). Türkiye’nin Kafkasya Politikası ve Gürcistan, İstanbul. ÖZKAN, Ahmet (Melaşvili). (1968). Gürcistan (Tarih, Edebiyat, Sanat, Folklor), İstanbul. RAFFASS, Tania. (2012). The Soviet Union: Federation or Empire? Monash University, Australia. RAUCH, Georg von. (1957). A Hıstory Of Soviet Russia, Newyork. SARAY, Mehmet. (2006). Türkiye ve Yakın Komşuları. SELVİ, Haluk. (2004). “Türkiye-Azerbaycan-Gürcistan İlişkilerinde Ermenistan Faktörü, Dünyada Yeni Oluşumlar Açısından Türk Dünyası”, Azerbaycan ve Türkiye Uluslararası Sempozyumu, Azerbaycan Devlet iktisat Üniversitesi, Türk Dünyası İşletme Fakültesi, Bakü, Azerbaycan, 24-26 Mayıs. YALÇINKAYA, Alâeddin. (1999). Yetmiş Yıllık Kriz: Sovyetler Birliğinde Moskova-Türkler ilişkileri, İstanbul. YILDIZ, Halit. (1999). Sultan Galiyev ve Reel Sosyalizm, İstanbul.