ÇİN’İN DIŞ TİCARET POLİTİKASI VE EKONOMİK BÜYÜME ÜZERİNDEKİ ETKİSİ (1978-2022)

Year 2024, Issue: 23, 48 - 62, 11.06.2024

Adil Azizoğlu

https://doi.org/10.46400/uygur.1466564

Abstract

Ülkelerin uyguladığı politikalar dış ticaretlerini yönlendirerek kendi ekonomilerini olumlu etkilemeye elverişlidir. Sosyalist düzende bu tür dış ticaret politikalarının rolü daha da belirgindir. Fakat ülkelerin ekonomik dinamiklerinin farklılığından dolayı dış ticaretin ülke ekonomisi üzerindeki etkisi de farklı olabilmektedir. Gelişmiş veya büyük ekonomilerin dış ticarete bağımlılığı nispeten azken, gelişmekte olan veya küçük ekonomiler daha fazla dış ticarete bağlı kalabilmektedir. Buradan yola çıkarak bu çalışmada Çin dış ticaret politikasının özellikleri ele alınmış ve dış ticaret politikalarının yönlendirmesiyle ortaya çıkan dış ticaret rakamlarının Çin'in ekonomisi üzerinde etkisinin olup olmadığı tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada öncelikle Çin'in kat ettiği ve mevcut düzenin temelini oluşturan geçmişine özet bakılmıştır. Ardından literatüre bağlı kalarak Çin'in dış ticaret politikasının endüstriyel gelişim, bölgesel kalkınma ve uluslararası ekonomik ve ticari kurallardaki değişikliklere uyum sağlama konusundaki özellikleri detaylıca aydınlatılmıştır. Daha sonra bu politikalar sonrası ortaya çıkan ithalat ve ihracat rakamlarının Çin ekonomisi üzerindeki etkisini araştırmak için yapılan çok değişkenli regresyon analizinde, istatistiksel olarak, Çin'in dış ticaret hacmindeki bir birim artışın Çin ekonomisinde 0,45 birim artışa yol açabileceği, ithalattaki bir birim değişim Çin ekonomisi üzerinde 0,27 birim aynı yöndeki değişimi ortaya çıkarabileceği, fakat ihracatın tek başına Çin ekonomisi üzerinde etkiye sahip olmadığı tespit edilmiştir. Granger nedensellik testinde ise istatistiksel olarak Çin'in GSYİH’sı, ihracat ve ithalatı arasında nedensellik ilişkisinin olmadığı gözlemlenmiştir. Bu sonuç literatürde geçen büyük ekonomilerin dış ticarete bağımlılığının azalacağı yönündeki fikri destekleme niteliğinde olup, büyük ekonomilerin değişimini değerlendirirken daha geniş çapta diğer makro ekonomik faktörleri de beraber değerlendirmek gerektiği şeklinde yorumlanmıştır.

Keywords

Çin Reformu, Çin Dış Ticaret Politikası, İthalat, İhracat, Ekonomik Büyüme

CHINA'S FOREIGN TRADE POLICY AND ITS IMPACT ON ECONOMIC GROWTH (1978-2022)

Abstract

The policies implemented by countries are suitable for positively affecting their economies by directing their foreign trade. The role of such foreign trade policies is even more evident in the socialist systems. However, due to the differences in the economic dynamics of the countries, the impact of foreign trade on the country's economy may also be different. While developed or large economies have relatively little dependence on foreign trade, developing or small economies may depend more on foreign trade. Based on this, in this study, the characteristics of China's foreign trade policy were discussed and it was tried to determine whether the foreign trade figures that emerged under the guidance of foreign trade policies had an impact on China's economy. In the study, first of all, China's past, which formed the basis of the current order, was briefly examined. Then, adhering to the literature, the characteristics of China's foreign trade policy regarding industrial development, regional development and adaptation to changes in international economic and trade rules are elucidated in detail. Later, in the multivariate regression analysis conducted to investigate the impact of the import and export figures that emerged after these policies on the Chinese economy, it was found that statistically, one unit increase in China's foreign trade volume could lead to a 0.45 unit increase in the Chinese economy, and one unit change in imports to China. It has been determined that exports alone may have a 0.27 unit change in the same direction on the Chinese economy, but exports alone do not have an effect on the Chinese economy. In the Granger causality test, it was observed that there was no statistical causality relationship between China's GDP, exports and imports.
This result supports the idea in the literature that the dependence of large economies on foreign trade will decrease, and is interpreted as a necessity to evaluate other broader macroeconomic factors together when evaluating the change of large economies.

Keywords

China, China, Import, Export, Economic Growth

References

• Anderson, David vd. (2020). Essentials of Statistics for Business and Economics. Boston: Cengage Learning Inc.
• Aytekin, İbrahim ve Doyar, Bayram Veli (2019). “Türkiye'de Döviz Kuru Dalgalanmalarının Sanayi Üretimi ve Türketici Güveni Üzerindeki Etkisi (2008-2019)”. Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Bilimsel Araştırmalar Kongresi, (s. 913-923). Adıyaman.
• Azizoğlu, Adil ve Uluyol, Burhan (2023). “Economic Determinants in Industrial Development and the Role of Islamic Finance in Turkey”. Conference: 6 th International African conference on Current Studies of Science, Technology & Social Sciences. Tripoli.
• Bulut, Mehmet (2013). “Türkiye’nin Dünya Ekonomisindeki Yeri ve Geleceği”. Adam Akademisi Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2): 53-62.
• Erkan, Birol ve Bozduman, Elif Tuğçe (2021). “Çin ve Japonya’nın Ürün Bazında İhracat Yoğunlaşmalarının Analizi”. Assam Uluslararası Hakemli Dergi, 8-19.
• Frankel, Jeffrey ve Romer, David (1999). Does Trade Cause Growth, American Economic Review.
• Gerçeker, Mustafa (2021). “Sanayi Sektöründe İhracatın İstihdama Etkisi: Türkiye İçin Asimetrik Nedensellik Testi”. Sakarya Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 13(3): 127-136.
• Gujarati, Damodar (2004). Basic Econometrics. New York: The McGraw-Hill Companies.
• Jiang, Xiong (2009). DTÖ'ye Üyelik Sonrası Çin'in Dış Ticaret Teorisi ve Politikasının İnşası. Journal of Business and Economy, (3): 24-25.
• Karaca, Ragıp Kutay (2004). Çin Dünyadaki Yeni Güç (Tek Kutuptan Çift Kutuba). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Karaca, Ragıp Kutay (2008). Güç Olma Stratejisi Çin (Soğuk Savaş Sonrası Türkiye-Çin İlişkileri). İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Kaya, Melek (2019). “ABD-Çin Ticaret Savaşları ve Türkiye”. Türkiye Mesleki ve Sosyal Bilimler Dergisi, (2): 18-30.
• Kissinger, Henry (2015). Çin. (çev.: N. I. Çeper). İstanbul: Kaknüs Yayınları.
• Kurt, Betül ve Zengin, Hilmi (2016). “İthalatın Ekonomik Büyüme Üzerindeki Doğrudan ve Dolaylı Etkileri: Feder-Ram Modeli”. Uluslararsı Ekonomik Araştırmalar Dergisi, (4), 67-86.
• Li, Haihai (2001). “DTÖ'nün Çin'in Dış Ticaret Politikası Üzerindeki Etkisi”. Journal of Jiangsu Foreign Trade Platform, 35-38.
• Liu, Bin ve Pan, Tong (2021). “Analysis of the Current Situation, New Trend and Policy Recommendations of China's Foreign Trade under the Background of COVID-19 Pandemic”. China Academic Journal Electronic Publishing, (7): 29-35.
• Liu, Yu ve Xiao, Chunlai (2018). “The Relationship between the Total Import and Export Trade and GDP of Different Economic Development Levels”. Journal of Statistics and Appication, 7(5): 557-568.
• Maddison, Angus (2001). The World Economy: A Millenial Perspective. Paris: Development Centre of OECD.
• Özekicioğlu, Halil vd. (2014). “Çin'de Yapısal Değişim ve Çin Ekonomisinin Küresel Pazarda Rekabet Edebilirliği”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(1): 56-66.
• Özsoy, Ceyda Erden ve Tosunoğlu, Tuğberk (2017). “GSYİH'nin Ötesi: Ekonomik Gelişmenin Ölçümünde Alternatif Metrikler”. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 26(1): 285-301.
• Qin, Chenglin vd. (2020). “Doğu Bölgesinin Öncü Kalkınma Stratejisi: Değişiklikler, Etkiler ve Yeni Fikirler”. Journal of Beijing University of Technology, 20(4): 58-71.
• Saatçi, Mustafa ve Aslan, Alper (2007). “Türkiye İmalat Sanayinde İthalatın Piyasa Disipline Etme Hipotezinin Testi: Panel Veri Yaklaşımı”. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (29): 1-15.
• Sar, İlknur ve Demirkıran, Özlem (2023). “Güney Çin Denizi’nde Çin-ABD Güç Mücadelesi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (45): 413-439.
• Sha, Huju ve Chen, Gang (2018). Endüstriyel Yükselmede Banka Desteği. Beijing: Çin Sosyal Bilimler Akademik Yayınları.
• Türker, Haşim (2019). Yeni Soğuk Savaşa Doğru: Yükselen Çin, ABD ve NATO. İstanbul: Cinius Yayınları.
• Uçan, Okay ve Koçak, Esra (2014). “Türkiye'de Dış Ticaret ve Ekonomik Büyüme Arasındaki İlişki”. Niğde Üniversitesi İİBF Dergisi, 7(2): 51-60.
• Uysal, Özgür (2020). “Reel Döviz Kurları ile Dış Ticaret Arsındaki İlişki: Çin Örneği”. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(1): 243-250.
• Wu, Ling (1985). “Yerel Koşullara Uyarlanan Önlemlerle Sıralı İlerleme - Huarong İlçesindeki Kırsal Endüstriyel Yapının Ayarlanması Üzerine Araştırma”. Journal of Agrotechnical Economics, (3): 2-15.
• Xiang, Guocheng ve Chen, Tingying (2019). “Ağır Sanayinin Öncelikli Gelişim Stratejisinin Yeniden Anlaşılması”. China University Academic Abstracts, 173-174.
• Yu, Chen (2018). “Teknolojik İlerleme, Ticaret Haddi Endeksi ve Ticaret Dengesinin Toplam Faktör Verimliliği Üzerindeki Etkileri”. Journal of Liaoning University, (4): 37-45.
• Zhao, Shuogang (2019). “Uluslararası Ekonomik ve Ticari Kuralların Değişen Trendinin Çin Üzerindeki Etkisi ve Karşı Önlemleri”. Journal of Overseas Investment & Export Credits, (92): 30-35.
• İnternet Kaynakları:
• URL-1: “International Monetary Fund” https://www.data.imf.org (Erişim: 29.09.2022).
• URL-2: “The World Bank” https://data.worldbank.org/indicator (Erişim: 12.10.2022).