The Central Asian Policy Of The Russia And China In The Context Of The Dichotomy Of Conflict And Cooperation

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 10, 26 - 46, 29.12.2020

Zehra Aksu

Öz

The Central Asian Policy Of The Russia And China In The Context Of The Dichotomy Of Conflict And Cooperation

Öz

Soğuk Savaş sonrasında bağımsızlıklarına kavuşan Orta Asya ülkeleri, diğer büyük güçler gibi, komşuları olan Çin ve Rusya’nın da ilgisini çekmişlerdir. Orta Asya bölgesi jeopolitik konumu ve zengin doğal kaynakları nedeniyle yeni bir paylaşım alanı olarak görülmüş, ABD’nin etki kurma çabaları Çin ve Rusya’yı rahatsız etmiş ve iki ülke ABD karşıtlığı üzerinden Orta Asya’ya yönelik politikalarında işbirliği alanları geliştirmişlerdir. Ancak; Çin’in Rusya’yı devre dışı bırakarak Orta Asya enerji kaynaklarına talip olması başta olmak üzere iki ülke arasında Orta Asya temelli önemli çatışma alanları da ortaya çıkmıştır. Bu durum iki ülkenin bölgeye yönelik politikalarında dikotomi oluşturmaktadır. Bu bağlamda hazırlanan çalışmanın temel amacı; Rusya ve Çin’in Orta Asya temelli işbirliği ve çatışma alanlarının açıklanarak iki ülkenin bölgeye yönelik politikalarında işbirliğinin devam edip edemeyeceği sorunsalının tartışılmasıdır.

Anahtar Kelimeler

Orta Asya, Rusya, Çin, Çatışma, İşbirliği

Kaynakça

• AĞIR, Osman and AĞIR, Ömer, (2017), “Avrupa Birliği ve Avrasya Ekonomik Birliği Kuruluş Süreçlerinin Karşılaştırılması”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, ss. 104-128.
• AHRARİ, Mohammed E., (2011), The Great Powers Versus The Hegemon, Palgrave Macmillan, London.
• ANDICAN, Ahat, (2006), “Çin Satrancında Orta Asya”, Avrasya Dosyası, Volt.1, No:12, ss.7-36.
• BLANK, Stephen, (2005), “Kazakhıstan”s Foreign Policy in a Time of Turmoil”, EurasaiNet.
• CURTİS, Glenn E., (1996), “Kazakstan, Kyrgyzstan, Tajikistan, Turkmenistan, and Uzbekistan Country Studies”, Federal Research Division Library of Congress, Washington.
• DANNREUTHER, Rubin, (1994), Creating New States in Central Asia, Adelphi Paper 288, Oxford
• DWYER, Arienne M., (2005), “The Xinjiang Conflict: Uyghur Identity, Language Policy, and Political Discourse”, httpscholarspace.manoa.hawaii.eduhandle101253504.
• DYATLOV, Vladimir I., (2001), “Sibirya’ya Çinli Göçü ve Yeni Bir Diaspora Oluşumunun Başlangıcı”, Avrasya Dosyası, Volt.6, No:4, ss.322-355.
• FORD, Harold P., (2004), “The CIA and Doublem Demonology: Calling The Sino-Soviet Split”, Shard S. Chauhan, İnside C.I.A.: Lessons in Intelligence, APH Publishing Corporation, New Delhi.
• GABDULLIN, Eldar, (2011), “Central Asıa: Geopolıtıcs, Securıty and Development Scenarıos”, Central Asıa and The Caucasus, Volt.12, Sayı:1, ss. 22-35.
• GOLDEN, Peter B., (2014), Dünya Tarihinde Orta Asya, (Çev. Y. K. Taştan), Ötüken Yayınları, Ankara.
• GUANG, Pan, (2013), "The Spirit of the Silk Road-The SCO and China's Relations with Central Asia", The Shanghai Cooperation Organization and Eurasian Geopolitics: New Directions, Perspectives and Challenges, (Ed. Michael Fredholm), NIAS Press, Copenhagen. http://eng.sectsco.org/about_sco/, About SCO, Date of Access (02.11.2018).
• JAMIL, Nur S., (2011), “Chına’s Xinjıang Polıcy: an Analysıs Based on The Theory of Relatıve Deprıvatıon”,http://journalarticle.ukm.my/2378/1/Nur_Shahadah_Jamil_38_%281%29_2011.pdf.
• KARİBAYEVA, Dina, (2006), "Kazakistan'ın Piyasa Ekonomisine Geçiş Sürecinde Dış Ticaretinde Meydana Gelen Gelişmeler", Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
• KHALİD Adeeb, (2007), Islam After Communism: Religion and Politics in Central Asia, Universty of California Press, London.
• KLEVEMAN, Lutz, (2004), Yeni Büyük Oyun: Orta Asya'da Kan ve Petrol 2004, Everest Yayınları, İstanbul. KUCHINS, Andrew, (1997), "The Emerging Sino-Russian Strategic Partnership and Eurasian Security", PONARS Policy Memo, No:11.
• KULNAZAROV, Rustem, (2015), “New Geopolitical Role of Central Asia within Foreign Policy Interests of World Powers”, Asian Social Science, Volt.11, Sayı:12.
• LARUELLE, Marlene and PEYROUSE, Sebastien, (2013), ''Friendship With Moderation: The Central Asian Oint of Wiev on The SCO'', The Shangai Cooperation and Eurasian Geopolitics: New Directions, Perspectives and Challenges, (Ed. Michael Fredholm), Nordic Institute of Asian Studies, Copenhagen.
• LARUELLE, Marlene, (2015), “Eurasia, Eurasianism, Eurasian Union Termınologıcal Gaps and Overlaps”, George Washington University’s Elliott School of International Affairs, PONARS Eurasia Policy Memo No:366. LEWİS, Robert A., (1992), Geographic Perspectives on Soviet Central Asia, Routledge, London and New York, eBook Published ISBN 9781134903399, London.
• LUKIN, Alexander, (2002), "Russian Perceptions of the China Threat", The China Threat: Perceptions, Myths and Reality, (Eds. E. H. Yee, and I. Storey), Routledge Curzon, New York.
• MAMMADOV, Halit, (2014), Rus Dış Politikasında Stratejik-Zihinsel Süreklilik ve Putin'in Dış Politika Doktrini, Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi, Ankara.
• MARKETOS, Thrassy, N., (2009), China's Energy Geopolitics: The Shangai Cooperation Organization and Central Asia, Routledge Contemporary China Series, New York.
• MEARSHEİMER, John J., (2001), The Future of The American Pacifier, Foreign Affairs, Volt.80, Sayı:5.
• MIKHEEV, Vasilii, (2011), "Russia-China ‘Reloading’ The Relationship", Russian Politics and Law, Vol.49, Sayı:6.
• MUZALEVSKY, Roman, (2009), “Russia's Strategy in Central Asia: An Analysis of Key Trends”, Yale Journal of International Affairs, Volt.4, No:1, ss. 26-42.
• NOGAYEVA, Ainur, (2011), Orta Asya'da ABD, Rusya ve Çin: Stratejik Denge Arayışları, Usak Yayınları, Ankara.
• RİNK, Anselm and SHARMA, Kunaal, (2016), “The Determinants of Religious Radicalization: Evidence from Kenya”, Journal of Conflict Resolution, https://doi.org/10.1177/0022002716678986.
• SARSEKEEV, Masat, (2014), ''Russia in Central Asia: Geopolitical Models Of Strategy and Foreign Policy'', Central Asia and Caucasus Journal, No:3, http://www.cac.org/online/2014/journal_eng/cac-04/03.shtml. TRENIN, Dimtri, (2001), “Üçüncü Kuşak: 21. Yüzyıla Girerken Rus-Amerikan İlişkileri”, Avrasya Dosyası, Rusya Özel, Volt.6, No:4, ss. 283-296.
• TUTENBAYEV, Ruslan E., (2012), "Kazakistan ve Çin likilerinin Tarihi ve Bugünü", Bölgesel ve University Press for the IIS, London.
• TÜFEKÇİ, Özgür, (2016), “Yükselen Güçler ve Dış Politika Aracı Olarak Dış Yardımlar”, (Ed. Erman Akıllı), Türkiye’de ve Dünyada Dış Yardımlar, Nobel Yayıncılık, Ankara, ss.101-119.
• WASSERSTROM, Jeffrey, (2015), 21. Yüzyılda Çin, (Ed. Hür Güldü), İletişim Yayınları, İstanbul.
• WEITZ, Richard, (2012), "Superpower Symbiosis The Russia-China Axis", World Affairs Journal.