HOW DID SPACE PRODUCE PERSONS SYSTEMATICALLY?

Yıl 2024, Cilt: 9 Sayı: 17, 21 - 33, 30.06.2024

Burçak İsmet

https://doi.org/10.54831/vanyyuiibfd.1427498

Öz

Abstract
This study aims to seek an answer to the question of what kind of production space is a part of and how space produces humans, based on "space and human", with a cause and effect relationship. Space, as a product, has continued its effort to dominate by participating directly in production, production relations and productive forces throughout the development process of societies. The modes of production in Marxist theory and Lefebvre's production of space overlap in historical development. This overlap; a. Primitive-Neolithic society (Hunter and gatherer, agricultural and animal husbandry tribal society) / Absolute and Sacred place (Natural origin and divine), b. Slave society (Eastern despotism, Greek city-states, Empires) / Sacred and Historical space, c. Feudal society/Sacred and Historical place, d. It can be done by comparing capitalist society/Abstract and Contradictory space. In the context of the functioning of space systematically producing people, today, in parallel with production relations, human communities are used as abstract and contradictory space under the domination of global hegemony and, in a way, attempts are made to turn them into a modern slave society.
Keywords: Henri Lefebvre, Human, Marxist theory, Space, The Production of Space.

Anahtar Kelimeler

Henri Lefebvre, Human, Marxist theory, Space, The Production of Space.

SİSTEMATİK OLARAK MEKÂN İNSANI NASIL ÜRETTİ?

Öz

Öz
Bu çalışma, “mekân ve insan” temelinde mekânın nasıl bir üretimin parçası olduğunu ve mekânın insanı nasıl ürettiği konusunda, neden ve sonuç ilişkisiyle bir yanıt aramayı amaçlamıştır. Bu yapılırken ana çerçeve, H. Lefebvre’in “Mekânın Üretimi” adlı yapıtı üzerinden kurulmuştur. Lefebvre’in mekân kuramının çerçevesinde mekânın zaman içindeki değişimi; algı, tasarım ve yaşam ilişkisi içinde irdelenmiştir. Mekânın üretiminin; toplumların doğa ile ilişkisi bütününde, yeryüzünü oluşturan maddelerin ve onların dönüştüğü enerji kaynaklarıyla olan etkileşimleri sonucunda ortaya çıktığı görüşü kabul edilmektedir. Bir ürün olarak mekân, toplumların gelişim süreci içinde doğrudan üretime, üretim ilişkilerine ve üretici güçlere katılarak egemen olma çabasını sürdürmüştür. Bu devinimi içinde mekân kavramı; Lefebvre’in vurgusuyla, ürün-üretici olan ekonomik ve toplumsal ilişkilerin dayanağı durumuyla bütünleşerek diyalektikleşmiştir. Toplumların eski çağlardan günümüze geçirdikleri değişim-dönüşüm içinde; her üretim tarzında oluşturdukları “mutlak, kutsal, tarihsel, soyut ve çelişkili mekân” belirlemesi kapsamında mekânın tarihsel gelişimi ortaya konulmuştur. Marksist teorideki üretim tarzları ile Lefebvre’in mekân üretimi, tarihsel gelişim içinde örtüşür niteliktedir. Bu örtüşme; a. İlkel-Neolitik toplum (Avcı ve toplayıcı, tarım ve hayvancılık kabile toplumu) / Mutlak ve Kutsal mekân (Doğa kökenli ve tanrısal), b. Köleci toplum (Doğu despotizmi, Yunan şehir devletleri, İmparatorluklar) / Kutsal ve Tarihsel mekân, c. Feodal toplum/Kutsal ve Tarihsel mekân, d. Kapitalist toplum/Soyut ve Çelişkili mekân deneştirmesiyle yapılabilir. Mekânın sistematik olarak insanı üretmesiyle şekillenen işleyiş bağlamında, günümüzde üretim ilişkilerine koşut olarak insan toplulukları, küresel hegemonyanın egemenliği altında Soyut ve Çelişkili mekâna kul edilmekte ve bir bakıma çağdaş köleci topluma dönüştürülmeye çalışılmaktadır.
Anahtar Kelimeler: Henri Lefebvre, İnsan, Mekân, Marksist Teori, Mekân Üretimi.

Anahtar Kelimeler

Henri Lefebvre, İnsan, Mekân, Marksist Teori, Mekân Üretimi

Kaynakça

• BOER, Ronald. (2015), Marxist Criticism of the Hebrew Bible, Bloomsbury Publishing, London.
• DOBB, Maurice. (1946), Studies in the Development of Capitalism, International Publishers, New York.
• GHULYAN, Husik. (2017), Lefebvre’nin Mekân Kuramının Yapısal ve Kavramsal Çerçevesine Dair Bir Okuma.
• Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 26, 3, 1-29.
• LEFEBVRE, Henri. (1976), Reflections on the Politics of Space, Antipode, 8, 2, 30-37.
• LEFEBVRE, Henri. (2015), Şehir Hakkı, (Çev. I. Ergüden), Sel Yayınları, İstanbul.
• LEFEBVRE, Henri. (2020), Mekânın Üretimi, (Çev. I. Ergüden), Sel Yayıncılık, 6. Baskı, İstanbul.