Eğlence ve Eğlence Kültürü Üzerine Bir Değerlendirme

Year 2025, Volume: 4 Issue: 1, 16 - 26, 30.06.2025

Halil Demirtaş

https://doi.org/10.62147/veche.1666694

Abstract

Tarihsel süreç içerisinde bireylerin toplumsal etkileşimleri hem bireysel hem de toplumsal zevk ve tercihlerinin şekillenmesinde önemli bir rol oynamıştır. Zaman ve mekâna bağlı olarak değişen bu tercihler, eğlence pratikleri bağlamında kendini göstermiştir. Bireyler, günlük yaşamın monotonluğundan uzaklaşmak, stresle başa çıkmak ve manevi tatmine ulaşmak amacıyla farklı eğlence pratikleri geliştirmiştir. Bu pratikler ise dönemsel olarak eğlence endüstrisi içerisinde üretilip tüketilen, bireyden yalıtık bir hal almıştır. Bu çalışma, eğlencenin zaman ve mekâna bağlı olarak nasıl değiştiği ve dönüştüğünü anlama temelini oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, oluşan/oluşturulan yeni bir kültürün zaman içindeki evrimini aydınlatmaktır. Bu bağlamda ele alındığında eğlence pratikleri zamansal olarak teknolojik gelişmelerin yanı sıra dönemin hakim düşünceleri doğrultusunda dönüşüme uğradığı görülmektedir. Ayrıca mekânsal olarak çeşitli boyutlar kazanmış ve ticari unsurlarla zenginleşerek yeniden tanımlanmıştır. Bu doğrultuda, kültürün de üretilip tüketilen bir hal almasıyla eğlence pratikleri giderek ticarileşmiş, tüketim kültürünün bir parçası haline gelmiş ve bireylerin sosyo-ekonomik konumlarına bağlı olarak farklı zaman ve mekanlarda farklı biçimlerde deneyimlenmiştir.

Keywords

Eğlence , Eğlence Kültürü , Eğlence Pratikleri , Eğlence Endüstrisi , Boş Zaman

An Overview on Entertainment and Fun Culture

Abstract

In the historical process, social interactions of individuals have played an important role in shaping both individual and social pleasures and preferences. These preferences, which change depending on time and space, have emerged in the context of entertainment practices. Individuals have developed different entertainment practices in order to get away from the monotony of daily life, cope with stress and achieve spiritual satisfaction. These practices, on the other hand, have become periodically produced and consumed within the entertainment industry and isolated from the individual. This study is based on understanding how entertainment changes and transforms depending on time and space. The aim of this study is to reveal the evolution of a new culture over time. When considered in this context, it is seen that entertainment practices have been transformed temporally in line with the dominant ideas of the time, as well as technological developments. In addition, it has gained various spatial dimensions and has been redefined by enriching with commercial elements. In this direction, as culture has become produced and consumed, entertainment practices have become increasingly commercialized, have become a part of consumer culture, and have been experienced in different ways in different times and places depending on the socio-economic status of individuals.

Keywords

Entertainment , Fun Culture , Entertainment Practices , Entertainment Industry , Leisure

References

• Adorno, T. W. (1991). Free time. In T. W. Adorno, The culture industry: Selected essays on mass culture (pp. 162–170). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781003071297-9
• Adorno, T. W. (2011). Kültür endüstrisi kültür yönetimi (N. Ülner, M. Tüzel & E. Gen, Çev.). İletişim Yayınları.
• Adorno, T. W., & Horkheimer, M. (2014). Aydınlanmanın diyalektiği: Felsefi fragmanlar (N. Ülner & E. Ö. Karadoğan, Çev.). Kabalcı Yayınları.
• Alatlı, A. (2016). Hollywood sinema ve idiographlar. TRT Akademi, 1(1), 256–263.
• Aydoğan, F. (2019). Medya ve serbest zaman. Der Yayınları.
• Baudrillard, J. (2013). Tüketim toplumu (H. Deliceçaylı & F. Keskin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Blythe, M., & Hassenzahl, M. (2003). The semantics of fun: Differentiating enjoyable experiences. In M. A. Blythe, K. Overbeeke, A. F. Monk, & P. C. Wright (Eds.), Funology: From usability to enjoyment (pp. 91–100). Springer.
• Deniz, A. K. (2020). COVID-19 salgını sürecinde dijitalleşen eğlence anlayışı: Çevrimiçi konserler. Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 4(2), 191–206. https://doi.org/10.30692/sisad.750563
• Fincham, B. (2016). The sociology of fun. Palgrave Macmillan. https://doi.org/10.1057/978-1-137-31579-3
• Gencelli, D. T. (2022). Eğlence kuramı. İçinde Ö. Özer (Ed.), Anaakım medya kuramları (s. 353–367). Siyasal Kitabevi.
• Girard, R. (2010). Kültürün kökenleri (A. Er & M. Yaman, Çev.). Dost Kitabevi Yayınları.
• Hammersley, M. (2019). The concept of culture: A history and reappraisal. Palgrave Macmillan.
• Huizinga, J. (2013). Homo Ludens: Oyunun toplumsal işlevi üzerine bir deneme (M. A. Kılıçbay, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• İnam, A. (2016). Eğlencenin felsefesi. TRT Akademi, 1(1), 246–255.
• Kırık, A. M., & Altun, E. (2018). Eğlence kültürüne Instagram üzerinden yaklaşmak: Etiketleme özelliği üzerine bir çözümleme. İçinde 2. Uluslararası İletişimde Yeni Yönelimler Konferansı: Eğlence ve Ürün Yerleştirme (s. 113–123).
• Korstanje, M. (2009). The leisure in ancient Rome: Chronicles of an empire rise. Revista de Turism: Studii si Cercetari in Turism (8), 14– 21.
• Marcuse, H. (1990). Tek boyutlu insan: İleri işleyim toplumunun ideolojisi üzerine incelemeler (A. Yardımlı, Çev.). İdea Yayınları.
• Oğuz, E. S. (2011). Toplum bilimlerinde kültür kavramı. Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 28(2), 123–139.
• Podilchak, W. (1985). The social organization of fun. Loisir et Société / Society and Leisure, 8(2), 685–691. https://doi.org/10.1080/07053436.1985.10715235
• Podilchak, W. (1991). Distinctions between fun, leisure and enjoyment. Journal of Leisure Studies, 10(2), 133–148. https://doi.org/10.1080/02614369100390131
• Riesman, D. (1993). Abundance for what? New York: Routledge.
• Stebbins, R. (2007a). The sociology of entertainment. In C. D. Bryant & D. L. Peck (Eds.), 21st century sociology: A reference handbook (pp. 178–185). SAGE Publications.
• Stebbins, R. (2007b). The sociology of leisure and recreation. In C. D. Bryant & D. L. Peck (Eds.), 21st century sociology: A reference handbook (pp. 197–204). SAGE Publications.
• Tellan, D. (2016). Mekân, eğlence ve popüler kültür ilişkisini değerlendirmek. TRT Akademi, 1(1), 136–153.
• Thomas, K. (1964). Work and leisure. Past & Present, 29, 50–66.
• Tuzcuoğlu, H. (2008). Türkiye'de dini kesimin eğlence kültürü (1980–2005) (Tez No: 227121). [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Marmara Üniversitesi, Sosyoloji Anabilim Dalı]. YÖK Tez Merkezi.
• Wolfenstein, M. (1998). Fun morality: An analysis of recent American child-training literature. In H. Jenkins (Ed.), The children's culture reader (pp. 199–208). New York University Press.