Platon’dan Strauss’a: Düzenin Kurulmasında ve Korunmasında Soylu Yalanın Rolü

Yıl 2017, Sayı: 5, 35 - 48, 01.03.2017

Önder Kulak

Öz

Bu çalışmada amaçlanan, Platon’un Politeia’sında düzenin kurulması ve korunması bakımından önemli bir işlevi olan soylu yalanın açıklanmasıdır. Bu amaçla, çalışma üç bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde, öncelikle Platon’un soylu yalanı diğer yalan biçimlerinden nasıl ayırdığı ve onu hakikati destekleyen ve bireyleri yanılgılardan koruyan bir yalan biçimi olarak tanımladığı gösterilmiştir. Daha sonra, soylu yalanın Politeia’nın kurulmasında ve korunmasındaki işlevi farklı boyutları irdelenerek açıklanmıştır. İkinci bölümde ise, Leo Strauss’un soylu yalana dair okumaları ve bu okumalara bağlı yorumları ortaya koyulmuştur. Bu bağlamda soylu yalanın Politeia ile sınırlı olmadığı ve birçok devletin kurulmasında ve korunmasında kullanılan bir araç olduğu açıklanmıştır. Son olarak, soylu yalanın Platon’dan Strauss’a eşitsizliğe dayanan düzenlerin kurulması ve korunması amacıyla kullanılan bir araç olduğu eleştirel bir şekilde değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Yalan, Soylu Yalan, Platon, Strauss, Politeia, Devlet, İdeoloji

From Plato to Strauss: The Role of Noble Lie in the Constitution and the Protection of the Order

Öz

In this study, what the aim is to explain the noble lie that has an important function in respect to constitute and protect the order in Plato’s Politeia. For that purpose, the study is separated to three parts. In the first part, how Plato distinguishes the noble lie from the other forms of lies and defines it as a form of lie that supports the truth and protects individuals from delusions are shown. After that, the function of the noble lie in the constitution and protection of Politeia is explained by semtinizing its different aspects. In the second part, the readings of Leo Strauss on the noble lie and his interpretations in relation to this readings are exposed. In this sense, it is explained that the noble lie is not limited to Politeia and is a means used to constitute and protect many states. Consequently, it is evaluated in a critical sense that the noble lie from Plato to Strauss is a means to use by the aim of constitution and protection of orders depending inequality.

Anahtar Kelimeler

Lie, Noble Lie, Plato, Strauss, Politeia, State, Ideology

Kaynakça

• Arendt, H. (1968). Between past and future: Eight exercises in political thought. Penguin: New York.
• Carmola, K. (2003). Noble lying: Justice and intergenerational tension in Plato’s “Republic”. Political Theory, cilt 31, sayı 1, ss. 39-62.
• Derrida, J. (1983). "Plato's Pharmacy". Dissemination içinde (çev. B. Johnson). London: The Athlone Press, ss. 63-171.
• Fallis, D. (2009). What is lying? The Journal of Philosophy, cilt 106, sayı 1, ss. 29-56.
• Ferrari, G. R. F. (1997). Strauss’s Plato. Arion: A Journal of Humanities and the Classics, Third Series, cilt 5, sayı 2, ss. 36-65.
• Kayser, J. R. (1973). Noble lies & justice: On reading Plato. Polity, cilt 5, sayı 4, ss. 489-515.
• Kulak, Ö. (2012). Yabancılaşma, meta fetişizmi ve şeyleşme. Marx’ın halleri: Marksist düşüncede diyalektik bir yolculuk içinde, İstanbul: Kalkedon Yayınları, ss. 61-95.
• Marx, K. (2010). Poverty of philosohy. Marx & Engels Collected Works Volume 6: Marx and Engels 1845-48 içinde. London: Lawrance & Wishard, ss. 105-213.
• Laing, B. M. (1933). The problem of justice in Plato’s Republic. Philosophy, cilt 8, sayı 32, ss. 412- 421.
• Mahon, J. E. (2004). Plato. The encyclopedia of deception. London: SAGE Publications, ss. 768- 770.
• Pettersson, O. (2014). Political reluctance: On the noble lie in Plato’s Republic. E-Logos, sayı: 18, ss. 1-32.
• Plato. (2006). Laws (Çev. B. Jowett). Mineola, New York: Dover Publications.
• Plato. (2007). The Republic (Çev. D. Lee). London: Penguin.
• Platon. (2005). Devlet (Çev. C. Saraçoğlu & Veysel Atayman). İstanbul: Bordo-Siyah Yayınları.
• Postel, D. (2003). Noble lies and perpetual war: Leo Strauss, the neocons, and Iraq. Open Democracy. https://www.opendemocracy.net/faith-iraqwarphiloshophy/article_1542.jsp
• Schofield, M. (2007). The noble lie. The Cambridge companion to Plato’s Republic. Cambridge: Cambridge University Press içinde, ss. 138-165.
• Strauss, L. (1978). The city and man. Chicago & London: The University of Chicago Press.
• Strauss, L. (1996). The origins of political science and the problem of Socrates, six public lectures (Ed. D. Bolotin, C. Bruell, & T. L. Pangle). Chicago: University of Chicago.