Herkesle ve Kimsesiz, Türler Arasında ve Kökensiz Siborg: Donna Haraway’in Düşüncesinde Feminist Bir Beden Politikasının İmkânları

Yıl 2019, Sayı: 9, 128 - 148, 31.05.2019

Nihan Bozok

Öz

 

Bu makale, yeni tıbbi
teknolojilerin değiştirdiği canlılık örüntülerini, Donna Haraway’in düşüncesi
ışığında tartışmaktadır. Güncel tıbbi teknolojiler sonucunda insan bedeninin
sınırları açılmaktadır. Buna bağlı olarak, insana özgü canlılık, başka türde
şeylerle buluşmaktadır. Böylece, derisi ile çevrelenmiş ve türüne hapsolmuş bir
bedenin kendisi de düşüncesi de ortadan kalkmaktadır. Bu yazıda, Haraway’in bir
ideoloji olarak biyoloji fikrine dayanarak, kadınlar açısından sınırları belli
bir bedenden kurtulmanın, o beden sayesinde işleyen ataerkil ilişkileri kendiliğinden
çözmeyeceğini öne sürüyorum. Öte yandan, Haraway’in siborg figürünü feminist
bir beden politikasının yürütücü öznesi olarak nasıl kavramsallaştırdığını
tartışıyorum. Siborg, bir bütün etmeyen ama ilişki kurabilen bedeniyle, insanı
diğer insanlara, hayvanlara, bitkilere, makinalara ve teknolojik şeylere doğru
genişletebilir. Bu haraketliliğiyle, kadınlara özgü verili bir doğa ve biyoloji
fikrini geçersiz kılma gücüne sahiptir.

Anahtar Kelimeler

Donna Haraway, Cinsiyetlendirilmiş Beden, İdeoloji Olarak Biyoloji, Siborg

Kaynakça

• Adam, A. (1998). Artificial Knowing: Gender and the Thinking Machine. New Yok: Routledge.Blum, L. ve Stracuzzi, N. (2004). Gender in the Prozac Nation: Popular Discourse and Productive Femininity. Gender&Society, 18(3), 269-286.Braidotti, R. (2014). İnsan Sonrası. Ö. Karakaş (çev.). İstanbul: Kolektif Kitap Coeckelbergh, M. (2017). New Romantic Cyborgs: Romanticism, Information Technology, and the End of the Machine. Cambridge: The MIT Press.Connors, C. (2018). Katie’nin Yeni Yüzü. National Geographic, 2018(Eylül), ss. 47-94.Franklin, S. (2006). The Cyborg Embryo: Our Path to Transbiology. Body & Society, 23 (7-8), 167-187.Furedi, F. (2004) Reflections on the Medicalisation of Social Experience. British Journal of Guidance & Counselling, 32 (3), 413-415. Graham, M., J. (2008). Considering Her Ways: In(ter)secting Matriarchal Utopias. Science-Fiction Studies 35(2), 266-280.Giddings, S. (2016). Cyborg. İçinde, K. Jensen ve R. Craig (Der.). The International Encyclopedia of Communication Theory and Philosophy Volume I. (ss. 469-473). Oxford: Blackwell Publishing.Grosz, E. (1994). Volatile Bodies: Toward a Corporeal Feminism. Bloomington: Indiana University PressHandlarski, D. (2010). Pro-Creation – Haraway’s “Regeneration” and the Postcolonial Cyborg Body. Women’s Studies, 39(2), 73-99. Haraway, D. J. (1990). Cyborgs at Large: Interview with Donna Haraway. C. Penley ve A. Ross (Der.) Social Text, 25-26, ss. 8-23.(2004). The Haraway Reader. New York: Routledge. (2006). Siborg Manifestosu: Geç Yirminci Yüzyılda Bilim Teknoloji ve Sosyalist Feminizm. O. Akınhay (Çev.). İstanbul: Agora Kitaplığı.(2010a). Ucubelerin Vaatleri: Uygunsuz/laşmış Ötekiler İçin Bir Yenilenme Politikası. İçinde, G. Pusar (Der ve Çev.). Başka Yer: Donna Haraway’den Seçme Yazılar. (ss.120-195). İstanbul: Metis Yayınları. (2010b). Siborglardan Yoldaş Türlere: Teknobilimde Akrabalığı Yeniden Şekillendirmek. İçinde, G. Pusar (Der ve Çev.). Başka Yer: Donna Haraway’den Seçme Yazılar. (ss.225-256). İstanbul: Metis Yayınları. (2010c). Yeni Dünya Düzenindeki Sanal Spekulum. İçinde, G. Pusar (Der ve Çev.). Başka Yer: Donna Haraway’den Seçme Yazılar. (ss.291-250). İstanbul: Metis Yayınları. Le Breton, D. (2016). Bedene Veda. A. U. Kılıç (çev.). İstanbul: Sel Yayıncılık.Lee, E. ve Frayn, E. (2008). The ‘Feminisation’ of Health. İçinde, D. Wainwright (Der.) A Sociology of Health. (ss.115-133). London: Sage Publications.Leng, K., W. (1996). On Menopause and Cyborgs: Or, Towards a Feminist Cyborg Politics of Menopause. Body & Society, 3(2), 33-52.Lupton, D. (2015). The digital cyborg assemblage: Haraway’s cyborg theory and the new digital health technologies. İçinde, F. Collyer, (Der.) The Handbook of Social Theory for the Sociology of Health and Medicine. (ss. 567-581). New York: Palgrave Macmillan. Nomura, T. (2017) Robots and Gender. Gender and the Genome, 1(1), 18-26Pickstone, J. V. (2001). Ways of Knowing: A New History of Science, Technology and Medicine. Chicago: The University of Chicago Press. Pusar, G. (2010). Sunuş. İçinde, G. Pusar (Der ve Çev.). Başka Yer: Donna Haraway’den Seçme Yazılar. (ss.7-42). İstanbul: Metis Yayınları.Robertson, J. (2018). Robo Sapiens Japanicus: Robots, Gender, Family, and the Japanese Nation. California: University of California Press.Rose, N. (2007). The Politics of Life Itself: Biomedicine, Power and Subjectivity in the Twenty-First Century. Princeton: Princeton University Press.Shelley, M. ([1818] 2017). Frankenstein ya da Modern Prometheus. Y. Yavuz (çev.). İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.Soper, K. (2009). Of OncoMice and female/men: Donna Haraway on Cyborg ontology. Capitalism, Nature Socialism, 10(3), 73-80.Turner, B., S. (2011). Tıbbi Güç ve Toplumsal Bilgi. Ü. Tatlıcan (çev.). Bursa: Sentez Yayıncılık. Wacquant, L. (2015). Kanlı Canlı Bir Sosyoloji İçin. N. Ökten (çev.). Cogito 80, Felsefede Hayvan Sorusu, 21-36. Young, I. (1998). Pregnant Embodiment. İçinde, D. Welton, (Der.) Body and Flesh: A Philosophical Reader (ss. 274-290). Massachusetts: Blackwell Publishers.