Parergon’dan Ergon Yaratmak: Magritte Resimlerinde Sınırların Üzerinde Yürümek

Year 2021, Issue: 13, 59 - 88, 28.05.2021

Özge Kara

https://doi.org/10.47124/viraverita.871916

Abstract

Derrida, Resimdeki Hakikat metninde Kant’ın üçüncü kritikteki parerga üzerine bir paragraflık belirlemesini merkeze alarak bir üçüncü kritik okuması gerçekleştirir. Kant’ın belirlemesi, sanat yapıtına yönelik yapılacak hemen her belirleme gibi, yapıt ile yapıt olmayan arasında bir ayrımı varsayarak yola koyulur. Parerga işte tam da bu ayrımın arasında kalan görünmez bir sınırdır ki, zaten idealliği de görünmezliğindedir. Kant’ın parergaya yönelik belirlemesinde Batı metafizik geleneğinin eklentiye karşı aldığı tavrı gören Derrida, söz konusu tavrın açmazlarını kuramsal düzeyde inceler. Bu çalışma Derrida’nın teorik olarak yürüttüğü parergonal mekâna yönelik belirlemelerinin izini Magritte tablolarında sürmektedir. Onun resimlerinde çerçeve, imza, yazı gibi parergonal mekâna ait unsurların, bütün ikiliklerin sınırlarını birbirlerine karıştırarak nasıl bir ergon oluşturduğunu göstermekte ve bu izlekte estetik deneyimdeki dönüşümünü aramaktadır.

Keywords

Magritte, Derrida, Parergonal mekân, Çerçeve, İmza

Creating Ergon from Parergon: Walking on the Boundaires in Magritte’s Paintings

Abstract

Derrida, in The Truth in Painting, places Kant’s one-paragraph long determination on parerga in the Third Critique at the centre of his reading of it. Kant’s determination, like almost any other determinations concerning the work of art, starts off from the assumption that there is a distinction between the work and the non-work. And parerga are an invisible boundary between this distinction, and their ideality lie in their invisibility. Derrida who observes in Kant’s determination on parerga the attitude the western metaphysical tradition develops against the supplement examines, in a theoretical level, the impasses of this attitude. In this paper I want to trace, in Magritte’s paintings, Derrida’s theoretical determinations on the parergonal space. In doing so, I will show first how the elements in his paintings such as frame, signature, and writing pertaining to the parergonal space intermingle the boundaries of all dualities and form an ergon and secondly, seek their transformation in aesthetic experience.

Keywords

Magritte, Derrida, parergonal space, frame, signature

References

• Allmer, P. (2007). Magritte and forgery. Papers of Surrealism. 5, 1-19.
• Austin, J.L. (2009). Söylemek ve yapmak. (R.Levent Aysever, Çev.). Metis Yayıncılık: İstanbul.
• Bernstein, J.M. (1992). The fate of art: Aesthetic alienation from Kant to Derrida. The Pennsylvania State University Press: Pennsylvania.
• Borges, J.L. (1990). Kum kitabı. (Münir H. Göle, Çev.). İletişim Yayınları: İstanbul.
• Bowie, A. (2006). Aesthetics and subjectivity. New York: Manchester University Press.
• Derrida, J. (2014). Gramatoloji. (İsmet Birkan, Çev.). Bilgesu Yayıncılık: Ankara.
• Derrida, J. (1987). The truth in painting. (Geoff Bennington & Ian McLeoad, Çev.). The University of Chicago Press: Chicago.
• Derrida, J. (1982). Positions. (Alan Bass, Çev.). The University of Chicago Press: Chicago.
• Derrida, J. (1988). Limited inc. (Saumel Weber & Jeffrey Mehlman, Çev.). Northwestern University Press: Evanston.
• Direk, Z. (2000). Yasanın kaynağı üzerine. Defter. 40, 49-76.
• Dubnick, R. (1980). Visible poetry: Metaphor and metonymy in the paintings of René Magritte. Contemporary Literature. 21(3), 407-419. doi: 10.2307/1208249.
• Miller, J. H. (1977). The critic as host. Critical Inquiry. 3(3), 439-447.
• Florenski, P. (2007). Tersten perspektif. (Yeşim Tükel, Çev.). Metis Yayıncılık: İstanbul.
• Foucault, M. (2019). Bu bir pipo değildir. (Selahattin Hilav, Çev.). İstanbul: YKY.
• Gablik, S. (1976). Magritte. Thames and Hudson: London.
• Kant, I. (2002). Critique of the power of judgment. (Paul Guyer & Eric Matthews, Çev.). Cambridge University Press: Cambridge.
• Kant, I. (1998). Religion within the boundaries of mere reason. (Allen Wood & George Di Giovanni, Çev.). Cambridge University Press: Cambridge.
• Magritte, R. (2016). Selected writings. (Kathleen Rooney & Eric Plattner, Çev). University of Minnesota Press: Minneapolis.
• Merleau-Ponty, M. (2016). Algının fenomenolojisi. (Emine Sarıkartal & Eylem Hacımuratoğlu, Çev.). İthaki Yayınları: İstanbul.
• Merleau-Ponty, M. (2012). Göz ve tin. (Ahmet Soysal, Çev.). Metis Yayıncılık: İstanbul.
• Richards, M. S. (2008). Derrida reframed. I.B. Tauris: London.
• Saussure, F. de. (1998). Genel dil bilim dersleri. (Berke Vardar, Çev.). Multilingual: İstanbul.
• Sayın. Z. (2003). Mithat Şen ve beden yazısı I. İthaki Yayınları: İstanbul.
• Schapiro, M. (1973). On some problems in the semiotics of visual art: Field and vehicle in image-signs. Simiolus: Netherlands Quarterly for the History of Art. 6(1), 223-242. doi:10.2307/3780400.
• Torczyner. H. (1992). Rene Magirtte. (Nil Boyacı, Çev.). Düzlem Yayınlar: İstanbul.
• Yıldırım, F. B. (2015). Değişen fikirler, felsefi öncüller: Çağdaş edebiyat kuramında felsefe. Monograf. 4, 31-64. ISSN:2148-3442.
• Magritte, R. (1964). L’air et la chanson. http://www.asjournal.org/69-2020/on-democracy-of-digression/ , Erişim Tarihi: 31.01.2021.
• Magritte, R. (1961). La cascade. https://www.masterworksfineart.com/artists/rene-magritte/lithograph/la-cascade-the-waterfall/id/w-4737, Erişim Tarihi: 30.01.2021.
• Magritte, R. (1933). La condition humaine. https://uploads2.wikiart.org/images/rene-magritte/the-human-condition-1933(1).jpg!PinterestSmall.jpg, Erişim Tarihi: 30.01.2021.
• Magritte, R. (1929). La trahison des images. https://uploads7.wikiart.org/images/rene-magritte/the-treachery-of-images-this-is-not-a-pipe-1948(2).jpg!PinterestSmall.jpg, Erişim Tarihi: 30.01.2021.
• Magritte, R. (1934). La Saignée. https://www.renemagritte.org/the-empty-picture-frame.jsp)/1934, Erişim Tarihi: 30.01.2021.
• Magritte, R. (1966). Les deux mysteres. https://uploads0.wikiart.org/images/rene-magritte/the-two-mysteries-1966(1).jpg!PinterestSmall.jpg, Erişim Tarihi: 30.01.2021.