Nilgün Marmara'nın Şiirinde Acının Kronolojisi

Yıl 2023, Sayı: 17 - Acının Dünyası / Dünyanın Acısı, 99 - 132, 23.05.2023

Ürün Şen Sönmez

https://doi.org/10.47124/viraverita.1265686

Öz

Nilgün Marmara’nın hayatı ve şiirleri hakkında yapılan edebiyat çalışmalarında genellikle şair özneden çok gerçek öznenin üzerinde durulur ya da bu ikisi iç içe ele alınır. Nilgün Marmara’nın intiharı bir yandan trajik bir sonu imlerken diğer yandan şiirlerinin bu trajik sondan ayrılamazlığı sonucunu beraberinde getirmiştir. Şüphesiz, pek çok şairde olduğu gibi Nilgün Marmara’da da şairin hayatı şiire dâhildir ve estetik üretimle gerçek hayat pek çok noktada kesişir. Hatta acının, benlik arayışının ve sorgulanışının mahsulü olan bu şiirler, şairin gerçek öznesinin acısının, arayışının ve sorgulayışlarının izdüşümleri olarak da ele alınabilir. Bununla beraber, bu şiirlere şairin intiharının aydınlatıcı metinleri olarak bakmak, estetik üretimi göz ardı etmek anlamına gelir. Dolayısıyla bu şiirleri, onun ölümüne/intiharına gerekçe üreten metinler olarak edebi eleştirinin maksadını aşan yorumlarla değil, acının, arayışın, yalnızlığın ve ölüm tasarımının izdüşümleriyle kısıtlayıp tematik ve imgesel bir çözümlemenin malzemesi haline getirmek daha doğru olacaktır. Bu noktada, genellikle dağınık halde üzerinde durulmuş ya da sadece değinilmiş olan acının hem izlek/tema hem de imgelemin besleyici unsuru olarak çözümlenmesi, acı çeken özneye ve acının izlekleştiği metinlere dair farklı sözler söyleme ve sorgulamalar yapma olanağı barındırır. İntiharın çoğunlukla örtük de olsa başarısızlık ya da yazıklanma içeren bir tonla yorumlanması bu acıyı görünmez kılar ya da depresif bir ben ile kısıtlayarak önemsizleştirir bu durumda acı, başarısız bir hayatın öznesinin başarısızlığının nedenine dönüşür. Bu çalışmada hem öznede hem de onun estetik yaratımlarında içkin olan acı, şiirlerin inşa süreciyle koşutluk içinde ele alınarak kronolojik olarak incelenmiş, psikobiyografik ve yakın okuma tekniklerinin olanaklarından yararlanılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Nilgün Marmara, şiir, acı, ölüm, intihar

Destekleyen Kurum

yok

Proje Numarası

yok

Chronology of the Pain in Nilgün Marmara's Poetry

Öz

Studies on Nilgün Marmara's life and poetry frequently place more emphasis on the real subject than the poet subject, or these two are intertwined. Not only did Nilgün Marmara's suicide depictured a tragic end, but it also had the effect of tying her poems inextricably to this tragic conclusion. Undoubtedly, the poet's life is a part of Nilgün Marmara's poetry, as it is with many other poets, and there are many points where the two converge. These poems, which are the result of suffering, self-searching, and self-questioning, can actually be seen as reflections of the poet's own suffering, self-searching, and self-questioning. The aesthetic value of these poems is, however, subordinated if they are viewed as texts that illuminate the poet's suicide. Therefore, it would be more appropriate to limit these poems to the projections of the pain, the search, the loneliness, and the design of death, and to make them the material of a thematic and imaginative analysis, rather than to interpret them beyond the purpose of literary criticism as texts that produce justifications for his death/suicide. At this point, the analysis of pain, which is usually only mentioned or emphasized in a scattered manner, as a nourishing element of both theme/thematic unity and imagination, offers the opportunity to say different things and make inquiries about the suffering subject and the texts in which pain becomes a projection. The interpretation of suicide with a tone of failure or pity, even if mostly implicit, renders this pain invisible or trivializes it by restricting it to a depressed self. In this case, the pain becomes the cause of the failure of the subject of a failed life. In this study, the pain inherent in both the subject and his aesthetic creations is analyzed chronologically in parallel with the construction process of the poems, and the possibilities of psychobiographical and close reading techniques are utilized.

Anahtar Kelimeler

Nilgün Marmara, poem, pain, death, suicide

Proje Numarası

yok

Kaynakça

• Ahmed, S. (2015). Duyguların kültürel politikası. (3. Baskı). (S. Komut, Çev.). Sel Yayıncılık. (Özgün eser basım 2004).
• Alpay, N. (2020). Beklediler gitmedik. (1. Baskı). Edebi Şeyler.
• Arslan F. (2019). Şiirin ve intiharın kıyısında... Bir sanat otopsisi: Nilgün Marmara. T. Namlı vd. (ed.). Yazının Elinden Tutmak (1. Baskı., s. 278-285) içinde. Hiperyayın.
• Asiltürk, B. (2013). Türk şiirinde 1980 kuşağı. YKY.
• Camus, A. (2010). Sisifos Söyleni. (15. Baskı). (T. Yücel, Çev.). Can Yayınları. (Özgün eser basım 1942).
• Celâl, M. (2018). Yeni Türk şiiri “80’li yıllar”. (1. Baskı). Çolpan Kitap.
• Çubukçu F, Güven M. (2014). Pastoral çocuklar: Sylvia Plath ve Nilgün Marmara. Humanitas 4, 75-86.
• Durkheim, E. (2013). İntihar. (1. Baskı). (Z. İlkgelen, Çev.). Pozitif Yayınları. (Özgün eser basım 1897).
• Elçi, E. N. (2020). Melankolik öznede özdeşleşme ile intihar üzerine söylemsel bir analiz: Sylvia Plath ve Nilgün Marmara örneği. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. İstanbul Arel Üniversitesi.
• Ergülen, H. (13 Ekim 2017) Dünyayla yaralı: Nilgün Marmara. https://www.artfulliving.com.tr/edebiyat/dunyayla-yarali-nilgun-marmara-i-832 adresinden 14.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Freud, S. (1993). Yas ve melankoli. (R. Uslu ve OE Berksun, Çev.). Kriz Dergisi, 1(2), 98-103. (Özgün eser basım 1917).
• Han, B. C. (2022). Palyatif toplum. (3. Baskı). (H. Barışcan, Çev.). Metis Yayınları. (Özgün eser basım 2020).
• Kierkegaard, S. (2004). Ölümcül hastalık umutsuzluk. (1. Baskı). (M. M. Yakupoğlu, Çev.). Doğu-Batı Yayınları. (Özgün eser basım 1849).
• Le Breton, D. (2010). Acının antropolojisi. (2. Baskı). (İ. Yerguz, Çev.). Sel Yayıncılık. (Özgün eser basım 1995).
• Marmara, N. (2022a). Daktiloya çekilmiş şiirler. (20. Baskı). Everest Yayınları.
• Marmara, N. (2022b). Defterler. (5. Baskı). Everest Yayınları.
• Öz, C. (2014). Nilgün Marmara’nın hayatı ve eserlerinin incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi.
• Sartre, J. P. (2006). Edebiyat nedir. (3. Baskı). (B. Onaran, Çev.). Can Yayınları. (Özgün eser basım 1947).
• Soyşekerci, H. (2012). Hayaller ve harfler: Sylvia Plath ve Nilgün Marmara’nın ruh ortaklığı. Post Dergi. Http://Postdergi.Com/Sylvia-Plath-Ve-Nilgun-Marmaranin-Ruh-Ortakligi/ adresinden 13.03.2023 tarihinde alınmıştır.
• Taşdelen, V. (2009). Edebiyatın derin duyguları: Acı. HECE Dergisi. 154, 60-71.
• Yıldız, O. (tarih belirtilmemiş). Nilgün Marmara’nın şiirlerinin intiharı bağlamında analizi. https://www.academia.edu/19726130/nilg%C3%BCn_marmaran%C4%B1n_eserleri_arac%C4%B1l%C4%B1%C4%9F%C4%B1yla_intihar%C4%B1n%C4%B1n_analizi adresinden 13 Mart 2023 tarihinde alınmıştır.
• Yücel, M. (2007). Edebiyatta ölüm ve intihar. (1. Baskı). Agora Kitaplığı.