THE USE OF BEDÎ' ARTS IN TEACHING ARABIC

Year 2024, Volume: 4 Issue: 2, 149 - 175, 28.12.2024

Murat Aktepe

Abstract

The current approaches used in teaching Arabic provide significant gains in terms of foreign language instruction. Resources utilized in Arabic instruction, diverse learning environments, and visual or auditory materials hold a crucial place in language teaching. Many of these approaches emerge from the enhancement of classical teaching methods as methods. When we look at the development process of the science of eloquence, which enables us to express the word eloquently at its place and time, we see that it is based on the literary arts of Beyân, Meâni and Bedî’. Rhetorical studies in the classical period have evolved with these literary arts. These literary studies primarily prioritize the balance between words and meanings, offering us a rich heritage in language and style. Comparing the examples of application presented by the science of Bedî’ with the methods used in Arabic instruction today is of great importance. The use of these literary arts in Arabic instruction will offer significant contributions as a method in foreign language teaching. Evaluating the arts of Bedî’ in comparison with modern Arabic instruction, we recognize its importance. This study, providing assessments in the literary arts field, highlights the importance of embellishments related to words and meanings in the science of Bedî’. Therefore, significant suggestions have been made by addressing the contributions of these embellishments in the science of Bedî’ to new learning methods to be used or already used in foreign language teaching and existing literature.

Keywords

Eloquence, Rhetoric, Bedî, Arabic Language Teaching, Literal beautifiers, Meaning beautifiers.

ARAPÇA ÖĞRETİMİNDE BEDÎ’ SANATLARININ KULLANIMI

Abstract

Arapça öğretiminde kullanılan güncel yaklaşımlar yabancı dil öğretimi açısından önemli kazanımlar sağlamaktadır. Arap dili öğretiminde kullanılan kaynaklar, farklı öğrenme ortamları, görsel ya da işitsel içerikler dil öğretiminde önemli bir yer tutmaktadır. Bu yaklaşımların birçoğu metot olarak klasik öğretim yöntemlerinin geliştirilmesiyle ortaya çıkmaktadır. Sözü yeri ve zamanında fasih bir şekilde ifade etmeyi sağlayan Belâgat ilminin gelişim sürecine bakıldığında, edebi sanatlardan Beyân, Meâni ve Bedî’ konularını temel aldığını görürüz. Klasik dönem retorik çalışmaları bu edebî sanatlarla tekâmül etmiştir. Bu edebî araştırmalar temelde lafız ve mâna dengesini öncelemekte, bizlere dil ve uslûp alanında zengin bir miras sunmaktadır. Belâgat alanındaki edebi yaklaşımlardan biri olan bedî’ ilminin ortaya koyduğu uygulama örnekleri ile günümüzde Arapça öğretiminde kullanılan metotların mukayese edilmesi büyük önem arz etmektedir. Bu edebî sanatların Arapça öğretiminde kullanılması yabancı dil öğretiminde bir metot olarak önemli katkılar sunacaktır. Arapça öğretiminde günümüz Arapçasıyla mukayese ederek Bedî sanatlarını ele almanın önemli olduğunu değerlendiriyoruz. Edebî sanatlar alanında mubassat değerlendirmeler sunan bu çalışma, bedî’ ilmine ait sanatların lafza ve manâya ait güzelleştiricilerin önemini aktarmaktadır. Bu açıdan bedî’ ilmindeki güzelleştiricilerin yabancı dil öğretiminde kullanılan ya da kullanılacak öğrenme yöntemlerine ve mevcut literatüre katkı sağlayacağı değerlendirilerek dikkat çekici öneriler sunulmuştur.

Keywords

Belâgat, Retorik, Bedî’ Sanatı, Arap Dili Öğretimi, Lafzî güzelleştiriciler, Manevî güzelleştiriciler.

Ethical Statement

Sorumlu yazar olarak, telif hakkı ihlali nedeniyle üçüncü şahıslarca istenecek hak talebi veya açılacak davalarda World Language Studies ’nin hiçbir sorumluluğunun olmadığını, tüm sorumluluğun sorumlu yazar olarak bana ait olduğunu taahhüt ederim. Makalede hiçbir suç unsuru veya kanuna aykırı ifade bulunmadığını, araştırma yapılırken kanuna aykırı herhangi bir malzeme ve yöntem kullanmadığımı, çalışma ile ilgili tüm yasal izinleri aldığımı ve etik kurallara uygun hareket ettiğimi taahhüt ederim. Ayrıca, World Language Studies ’dergisinin web sayfasında yayımlanan Etik İlkeler ve Yayın Politikalarını okuduğumu ve onayladığımı kabul ve taahhüt ederim. Murat Aktepe.

Supporting Institution

ANKARA SOSYAL BİLİMLER ÜNİVERSİTESİ İSLAMİ ARAŞTIRMALAR ENSTİTÜSÜ

Thanks

Destek ve katkıları için World Language Studies dergisi editör ve kurul üyelerine teşekkür ederim.

References

• Abbas, F.H. (1997). el-Belâga Fünûnühâ ve Efnânuha. Amman: Da’ru-l Furkan.
• Abdülhadioğlu, A. (2017, Ocak 21). Belâgat ilmi neden diğer ilimler kadar değer görmüyor? http://www.ilimdergisi.org/kisa_sorusturmalar_detay.php?id=18 sayfasından erişilmiştir. (Erişim Tarihi: 03.05.2017)
• Akçay, C. (2001). “Arapçanın Yabancı Dil Olarak Öğretiminde Sınav Hazırlama ve Değerlendirme.” G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi. 21, 3/1-18.
• Akçay, C. (2015). Arap dilinin öğretiminde ölçme değerlendirme ve hata çözümlemesi. Ders notları, Gazi Üniversitesi, Ankara: y.y.
• Aktepe, M. (2017). Bedî’ Sanatlarının Arapça Öğretimindeki Yeri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
• Atiq, A. (2015). Fî Belâgati’l-arabiyye, İlmu’l-Bedî. Beyrut: Dâru’l-nehdetü’l-arabiyye.
• Balcı, A. (2005). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntem, Teknik ve İlkeler. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Biricik, İ. (2016). “Belâgat-ı Osmânîye"de Kinaye kavramı ve bu kavramın bazı belâgat kitapları ile mukayesesi”, HİKMET-Akademik Edebiyat Dergisi, 2(5), 302-313.
• Bulut, A. (2014). Belâgat, meânî-beyân-bedî’. İstanbul: M.Ü. İlahiyat Fakültesi Vakfı Yayınları.
• Câhız, Ebû Osman Amr b. Bahr. (1975). el-Beyân ve’t-Tebyîn, (Thk. M. Abdüsselam Harun), Mısır: Matbaatu’l-hancî.
• Durmuş, İ. (2003). Meânî. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt 28, 204-206. ss) İstanbul: TDV Yayınları.
• Durmuş, İ. (2011). Tecâhül-i ârif. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt 40, 232-233. ss) İstanbul: TDV Yayınları.
• Eren, C. ve Uzunoğlu, V. (2014). Belâgat terimleri sözlüğü. İstanbul: Rağbet Yayınları.
• Fuzûlî, (1990). Fuzûlî Divanı, (Haz. Kenan Akyüz, Süheyl Beken, Sedit Yüksel, Müjgan Cumbur), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Gündüzöz S. (2010). "Arapça öğretiminde başvurulacak bazı yöntem ve teknikler pedagojik bir değerlendirme." Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 29, 35-53.
• Hafâcî, İ. S. (1965). Sirrü'l fesaha. Mısır: Dâru’l Maarif.
• Hanbelî, M. Y. (2004). el- Kavlü’l-bedî’ fî ilmi’l-bedî’. Riyad: Dâru’l-kunûz esbelia.
• İbn Hanbel, A. (1419/ 1998), el-Müsned. Beyrut: Alemü’l-Kütüb.
• İbn Ma’sûm, (1968). Envâru’r-rebî’ fî envâ’i’l-bedî’. Bağdat: Matbaatu’l-nûmân.
• İbnü’l-Mu‘tez, (1401/1990). el-Bedî’ (nşr. M. Abdülmünîm Hafâcî), Beyrut: Dâru’l-kitâbi’l-Arabî
• Karaman, H., Çağrıcı, M., Dönmez, İ. K. ve Gümüş, S. (2012). Kur’ân Yolu Türkçe Meâl ve Tefsir. Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Kâsım, M. A. ve Deyb, M. (2003). Ulûmu’l-belâga, bedî’, beyân, meânî. Lübnan: el-Müessesetü'l-hadise li'l-kitâb.
• Kazvînî, C. (2003). el-Îzâḥ fî ‘ulûmi’l-belâġa el-me’ânî ve’l-beyâni ve’l-bedî’. Beyrut: Darü’l-Kütübi’l-İlmiyye,
• Kervankaya, F. (2014). "İmam hatip liselerinde Arapça öğretimi üzerine bir değerlendirme.” Osmangazi Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi Dergisi, 1, 125-134.
• Kılıç, H. ve Yetiş, K. (1993). Cinâs. Türkiye Diyanet Vakfı İslâm Ansiklopedisi içinde (Cilt 8, 12-14. ss) İstanbul: TDV Yayınları.
• Kim, M. (2006). Genre-based approach to teaching writing. TESL Working Paper Series, 4 (2), 33-39.
• Meydânî, A. H. (2013). el-Belâgatü’l-arabiyye üsusühâ ve ‘ulûmuhâ ve fünûnühâ ve suverun min tatbîkatihâ bi-heykelin cedîdin min tarîfin ve telî’din. Dimaşk: Dâru’l-Kalem.
• Muallim N. (1307/1890). Istılâhât-ı Edebiyye, İstanbul: Şirket-i Mürettibiyye Matbaası.
• Nevevî, M. (1949). Riyazu's-Salihîn. (Kıvamuddin Burslan ve Hasan Hüsnü Erdem, Çev.) Ankara: Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları.
• Râzî, F. (2004). Nihâyetü’l-Îcâz fî dirâyeti’l-î’câz, Beyrut: Dâru Sâdır.
• Roche, J. (2005) Fremdsprachenerwerb Fremdsprachendidaktik, Tübingen: UTB-Narr Francke Attempto Verlag.
• Saraç, Y. M. (2015). Klasik edebiyat bilgisi, Belâgat. İstanbul: Gökkubbe Yayınları.
• Sarıkaya, M. (2017). Belâgat İlmi Neden Diğer İlimler Kadar Değer Görmüyor? http://www.ilimdergisi.org/kisa_sorusturmalar_detay.php?id=18 sayfasından erişilmiştir. (Erişim Tarihi: 03.05.2017)
• Sekkâkî, E. Y. (2014). Miftâhu'l-'ulûm. Beyrut: Darü'l-Kütübi'l-İlmiyye.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve davranışsal ölçümlerde güvenirlik ve geçerlilik. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Uçar, H. (2013). Kur’ân-ı Kerîm'deki anlamsal bedî sanatları. Doktora Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
• Uzun T. (Ed.). (2013). Anlatımlı belâgat. Konya: Sebat Yayınları.
• Teftâzânî, S. (t.y.). el-Mutavvel. Kum: Mektebetu’d-Dâverî.
• Toprak, M.F. (2017). Belâgat İlmi Neden Diğer İlimler Kadar Değer Görmüyor? http://www.ilimdergisi.org/kisa_sorusturmalar_detay.php?id=18 sayfasından erişilmiştir. (Erişim Tarihi: 03.05.2017)
• Tulum, M. (2013), Sinan Paşa Maârif-nâme. Ankara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Yalbuz, E. (2007). Türkçenin nakışı cinas. Ankara: Gündüz Yayınları.