COMPARATIVE EXAMINATION OF REDUPLICATIONS IN RUSSIAN AND TURKISH VOCABULARY

Year 2024, Volume: 4 Issue: 2, 176 - 192, 28.12.2024

Aytül Bayar

Abstract

Idioms, proverbs, denotations, and reduplications make up the language's vocabulary. The abundance of a language's vocabulary is directly correlated with its level of development and richness. Within the vocabulary, reduplication means not only the repetition of two words in a row, but also the repetition of the sound and morpheme properties of the words that make up it in harmony. As pattern structures, denotations are linguistic components that are commonly employed to strengthen meaning and improve expressive power. These components not only assume the role of reinforcement when in use, but they also represent the cultural norms of that community. These structures have existed in Russian and Turkish languages from ancient times to the present day and have become an important issue addressed by researchers over time. Denotations have gained an important place in both languages, but it is seen that these elements are used more frequently in Turkish in Türkiye compared to Russian. It is the study's focus, where words are grouped together according to their structural and semantic characteristics to form their reduplication structures. In addition in the study, it is aimed to compile the reduplications in Russian and Turkish vocabulary, to classify and examine them in terms of their formation, to reveal the common aspects of these structures of the two languages and to contribute to the comparative language studies to be carried out. Thanks to the comparative study to be put forward in line with this goal, it is thought that these structures, which are frequently used in the language, will be more understandable, especially for Turkish students learning Russian.

Keywords

Vocabulary, Reduplication, Russian, Turkish Language spoken and used in Turkey

RUSÇA VE TÜRKÇE SÖZ VARLIĞINDAKİ İKİLEMELERİN KARŞILAŞTIRMALI OLARAK İNCELENMESİ

Abstract

Atasözleri, deyimler, kalıp ifadeler, ikilemeler dilin söz varlığını oluşturur. Bir dilin söz varlığı açısından geniş bir kelime hazinesine sahip olması o dilin zenginlik ve gelişmişlik düzeyiyle yakından ilişkilidir. Söz varlığı içerisinde ikileme yalnızca iki sözcüğün peş peşe yinelenmesi değil, aynı zamanda onu oluşturan sözcüklerin ses ve morfem özelliklerinin de uyum içerisinde tekrar edilmesi demektir. Kalıp yapılar olarak ikilemeler ifade gücünü artırmak, anlamı pekiştirmek için sıkça kullanılan dilsel unsurlardır. Bu ögeler kullanım esnasında pekiştirme görevi üstlenmelerinin yanı sıra o topluma ait kültürel kodları da yansıtır. Rusça ve Türkiye Türkçesi dillerinde bu yapılar eski dönemlerden günümüze kadar varlığını sürdürmüş, zaman içerisinde araştırmacılar tarafından ele alınan önemli bir konu haline gelmiştir. Her iki dilde de ikilemeler kendine önemli bir yer edinmiştir, ancak Rusçaya kıyasla Türkiye Türkçesinde bu unsurların daha sık kullanıldığı görülür. Sözcüklerin anlamsal ve yapısal özellikleri çerçevesinde ne şekilde bir araya getirilerek ikileme yapılarını oluşturduğu çalışmanın konusudur. Ayrıca çalışmada Rusça ve Türkiye Türkçesi söz varlığında bulunan ikilemelerin derlenmesi, oluşumları açısından sınıflandırılarak incelenmesi, iki dile ait bu yapıların ortak yönlerinin ortaya konması ve yapılacak olan karşılaştırmalı dil çalışmalarına katkı sunması amaçlanmaktadır. Bu hedef doğrultusunda ortaya konulacak olan karşılaştırmalı inceleme sayesinde özellikle Rusça öğrenen Türk öğrenciler için dilde sıklıkla kullanılan bu yapıların daha anlaşılır olacağı düşünülmektedir.

Keywords

Söz Varlığı, İkileme, Rusça, Türkiye Türkçesi

References

• Ağakay, M. A. (1953). İkizlemeler Üzerine, Türk Dili, C. 2, s. 189-191.
• Ağakay, M. A. (1954). Türkçede Kelime Koşmaları. TDAY-Belleten, 97-104.
• Arsentyeva, Ye. F. & Valiullina, R.B. (2013). Reduplikatsiya v sovremennom angliyskom i russkom yazıkah. Filologiya i kultura, No 1 (31), s. 12-16.
• Bardamova, Ye. A. & İvanova, A. A. (2014). Parnıye slova s prostranstvennoy semantikoy v russkom i buryatskom yazıkah. Vestnik buryatskogo gosudarstvennogo universiteta, 10 (3), s. 5-9.
• Çağatay, S. (1978). Uygurcada Hendiadyoinler, Türk Lehçeleri Üzerine Denemeler. Ankara: Ankara Üniversitesi Basımevi.
• Eren, H. (1949). İkiz Kelimelerin Tarihi Hakkında. DTCF Dergisi, C.7, Ankara, s. 283-286.
• Fomin, E. V. (2017). O suşnostnıh parametrah parnıh slov russkogo yazıka. İ. A. Boduen de Kurtene i mirovaya lingvistika, s. 278-280.
• Hatiboğlu, V. (1971). İkileme. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
• Hatiboğlu, V. (1981). Türk Dilinde İkileme. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları (Genişletilmiş İkinci Baskı).
• İvanovna, M. M. (2009). O nekotorıh strukturno-funktsionalnıh osobennostyah reduplikativov v russkom yazıke. Filologiya i iskusstvovedeniye, Vestnik ÇGPU, s. 263-272.
• Jerebilo, T.V. (2010). Slovar lingvistiçeskih terminov. Nazran: Piligrim.
• Karahan, L. (2004). Türkçede Söz Dizimi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kirillova, V. Yu., İvanova, A. M. & Semenova, G. N. (2019). Osobennosti klassifikatsii i funktsionirovaniya reduplikatsiy v raznosistemnıh yazıkah. Vestnik ÇGPU, No (103), s. 71-76.
• Kryuçkova, O. Yu. (2000). Reduplikatsiya kak yavleniye russkogo slovoobrazovaniya. Dis. d-ra filol. nauk. Saratov: Sarat. gos. un-t.
• Kryuçkova, O. Yu. (2000). Reduplikatsiya v aspekte yazıkovoy tipologii. Voprosı yazıkoznaniya, No 4, s. 68-84.
• Kryuçkova, O. Yu. (2004). Voprosı lingvistiçeskoy traktovki leksiçeskoy reduplikatsii v russkom yazıke. Russkiy yazık v nauçnom osveşenii, No 2, s. 63-84.
• Minlos, F. R. (2005). Rifmovannıye soçetaniya v russkom folklore. Reduplikatsiya i parnıye slova. Russkiy yazık v nauçnom osveşenii, No 1, s. 96-115.
• Minlos, F.R. (2004). Reduplikatsiya i parnıye slova v vostoçno-slavyanskih yazıkah. Dis. Kand. Filol. Nauk. M: İnstitut slavyanovedeniya RAN.
• Paholok, Z. A. (2015). Yedinitsı povtoryayemosti v russkom yazıke. Baltiyskiy gumanitarnıy jurnal, No 1(10), s. 65-68.
• Sanyarova, N. S. (2018). Reduplikatsiya v sisteme raznourovnevıh sredstv povtora v russkom yazıke. Nauçno-metodiçeskiy elektronnıy jurnal, Konsept, No 12, s. 1-10.
• Şanskiy, N. M. & Tihonov, A. N. (1987). Sovremennıy russkiy yazık. İzdaniye vtoroye, Moskva: Prosveşeniye.
• Şanskiy, N. M., Tihonov, A. N., Filippov, A. V., Nebıkova, S. İ. & İzarenkov, D. İ. (1988). Sovremennıy russkiy literaturnıy yazık. Pod redaktsiyey Şanskogo N. M., Vtoroye izdaniye, Leningrad: Prosveşeniye.
• Tuna, O. N. (1949). Türkçede Tekrarlar-1. Kowalski Özel Sayısı, İstanbul, C. III, No: 3-4, s. 429-477.
• Tuna, O. N. (1949). Türkçede Tekrarlar. İstanbul: TDED III, İstanbul, s. 429-447.
• Urbayeva, A. P. (2007). Mnogoobraziye vidov povtora v sovremennom nemetskom yazıke. Avtoref. dis. kand. filol. nauk, 10.02.04. M.
• Yanko-Trinitskaya, N. A. (2001). Slovoobrazovaniye v sovremennom russkom yazıke. M.: İndrik.
• Yartseva, V. N. (1990). Lingvistiçeskiy entsiklopediçeskiy slovar (LES). Moskva: İzdatelstvo Sovetskaya entsiklopediya.