Modernization Efforts In The Ottoman State And Regulations Made In The Language

Yıl 2022, Cilt: 3 Sayı: 2, 76 - 87, 16.06.2022

Tuğba Yaşar Oya Dağlar Macar

https://doi.org/10.5281/zenodo.6652321

Öz

As a result of the declaration of Tanzimat in 1839, a number of reforms were carried out in the Ottoman Empire and an attempt was made to create a modern social structure from the traditional national system. As a result of modernization, the need for the state to centralize and create a public opinion has come to light, as well as the fact that Western thought trends began to be discussed in the public by a more educated segment, which paved the way for a reform of the written language. In this process, the language and alphabet problem was consciously raised for the first time by Ottoman statesmen and intellectuals. Language has been an important element against social integration and separatist movements. In this study, by making a literature review, an answer was sought to the question of how the relationship between the Ottoman modernization process and language reform developed.

Anahtar Kelimeler

Modernization, Language, Simplification, Liquidationism, Press

OSMANLI DEVLETİ’NDE MODERNLEŞME ÇABALARI VE DİLDE YAPILAN DÜZENLEMELER

Öz

1839 yılında Tanzimat’ın ilan edilmesi sonucunda Osmanlı Devleti’nde bir dizi reform yapılarak geleneksel millet sisteminden, modern bir toplumsal yapı oluşturulmaya çalışılmıştır. Modernleşmenin bir getirisi olarak devletin, merkezileşme ve kamuoyu oluşturma ihtiyacının ortaya çıkmasının yanında Batılı düşünce akımlarının daha çok eğitimli kesim tarafından kamuoyunda tartışılmaya başlanması ile yazı dilinde reform yapılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu süreç içerisinde dil ve alfabe sorunu bilinçli olarak ilk kez Osmanlı devlet adamları ve aydınları tarafından ortaya atılmıştır. Dil, toplumsal bütünleşme ve ayrılıkçı hareketlere karşı önemli bir unsur olmuştur. Bu çalışmada literatür taraması yapılarak, Osmanlı modernleşme süreci ile dil reformu arasındaki ilişkinin nasıl geliştiği sorusuna cevap aranmıştır.

Anahtar Kelimeler

Modernleşme, Dil, Sadeleştirilme, Tasfiyecilik, Matbuat

Kaynakça

• Ahmad, F. 2006 . Bir Kimlik Peşinde Türkiye 1 b. . İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Akşin, S. 2007 . Kısa Türkiye Tarihi. A. Berktay, Dü. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Araı, M. 2016 . Jön Türk Dönemi Türk Milliyetçiliği. T. Demirel, Çev. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Ayaz, B. 2017 . The New Ottomans Press and The Spirit Of The Age . Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 21 3 , 625-645.
• Bakır, T. 2021, Haziran . Değişim ve Süreklilik Açısından Tanzimat'tan 2. Meşrutiyet'e Dilde Reform Arayışları: Osmanlıca mı, Türkçe mi? Oğuz - Türkmen Araştırmaları Dergisi OTAD , 91-137.
• Balçık, M. B. 2017 . Milliyetçilik ve Dil Politikaları. T. Bora, & M. Gültekingil Dü içinde, Modern Türkiye'de Siyasal Düşünce 4 s. 779 . İstanbul: İletişim Yayınları.
• Berkes, N. 2021 . Türkiye'de Çağdaşlaşma 32 b. . İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ertem, R. 2021 . Elifbeden Alfabeye Türkiye'de Alfabe Tartışmaları 2 b. . İstanbul: Dergah Yayınları.
• Gezgin, S. 2007 . Türkiye'de Yerel Basın. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Yayınları.
• İkdam. 1896, Eylül 24 . Lisan-ı Osmani'nin Ta'mimi. 785 .
• Johnson, A. 2004, Ağustos . The Road to Turkish Language Reform and the Rise of Turkish
• Nationalism. The Road to Turkish Language Reform and the Rise of Turkish Nationalism. Montreal , Canada : Institute of lslamic Studies McGill University. Karpat, K. H. 1972 . The Transformation of the Ottoman State, 1789-1908. International of Middle East Studies, 243-281.
• Kemal, N. 2019 . Osmanlı Modernleşmesi Meseleleri Bütün Makaleleri 1. İstanbul: Dergah Yayınları.
• Koloğlu, O. 2010 . Osmanlı Dönemi Basının İçeriği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Yayınları.
• Korkmaz, Z. 2005 . Cumhuriyet Döneminde Dil Anlayışı. Türk Dili 637 , 34-41.
• Köprülü, F. 1999 . Edebiyat Araştırmaları . Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi .
• Kushner, D. 1979 . Türk Milliyetçiliğinin Doğuşu 1876-1908 1 b. . Ş. S. Türet, & R. Ertem, Çev.
• İstanbul: Kervan Yayınları. Levend, A. S. 1960 . Türk Dilinde Gelişme ve Sadeleşme Evreleri 2 b. . Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Mardin, Ş. 2020 . Türk Modernleşmesi Makaleler 4 . İstanbul: İletişim Yayınları.
• Odabaşı, İ. A. 2021 . Osmanlı Matbuat Kapitalizmi ve Milliyetçilik 1 b. . İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
• Özyurt, C. 2004 . Osmanlı'da Resmi Ulusçuluk ve Dil Politikası. Selçuk Üniversitesi Dergileri, 3 3 , 165.
• Rukancı, F., & Anameriç, H. 2009, Ağustos . Türk Matbaacılığının Önemli İsimlerinden Ahmed İhsan
• Tokgöz ve Matbaası. Erdem İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 149-188. Sabah. 1898, Eylül 15 . Münasebat-ı Ummumiyede Lisan-ı Resmi. 3170 .
• Sadoğlu, H. 2010 . Türkiye'de Ulusçuluk ve Dil Politikaları 2 b. . İstanbul: İstanbul Bilgi Üniversitesi Yayınları.
• Tekeli, İ., & ilkin , S. 199 . Osmanlı İmparatorluğu'nda Eğitim ve Bilgi Üretim Sisteminin Oluşumu ve Dönüşümü 2 b. . Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Tekin, T. 1997 . Tarih Boyunca Türkçe'nin Yazımı. Ankara: Simurg Yayınları.
• Zorlu, Y., & Temel, F. 2019 . Harf İnkılabı ve Açıksöz Gazetesi Modernleştirme Aracı Olarak Bir Fikir Gazetesinin Rolü. İstanbul: Çizgi Kitabevi.
• Zürcher, E. J. 2020 . Modernleşen Türkiye'nin Tarihi 4 b. . İstanbul: İletişim Yayınları.