An Assessment of the Place of Ozan İsa Erdoğan from Kırşehir in the Tradition of Minstrelsy

Year 2025, Volume: 5 Issue: 2, 329 - 352, 21.12.2025

Gamze Kılıç , Aslı Büyükokutan Töret

https://doi.org/10.59902/yazit.1798642

Abstract

The tradition of minstrel poetry is one of the most powerful forms of oral expression in the historical and cultural process of Turkish folk literature. For centuries, minstrel poets have built the collective memory of society with the works they have created with their saz and words. They have conveyed the spirit of their era, their individual emotions, and the social structure to society through poetry. The poems performed were presented to the public accompanied by the saz. It is possible to reach the rank of minstrelsy through the motif of drinking wine and dreaming, the master-apprentice relationship, or inspiration given by the divine. One of the representatives of the 21st-century tradition of minstrelsy is Ozan İsa Erdoğan from Kırşehir. Today, the number of minstrels who continue this tradition is gradually decreasing. In this context, İsa Erdoğan founded the Kırşehir Writers and Poets Association (KIYŞAD) with the aim of preserving cultural heritage and passing it on to future generations. This article examines the place of Ozan İsa Erdoğan from Kırşehir in the tradition of minstrelsy. Data about the poet's life was obtained through in-depth interviews with him. His literary personality was examined based on his two published books, Kırşehir Gönlümde Yatıyor (Kırşehir Lies in My Heart, 72 poems) and Kırşehir'in Pınarı (The Spring of Kırşehir, 95 poems), and 85 sample poems found in his archive. The themes and verbal arts in the poet's poems have been analyzed. In this context, his traditional line and poetic style have been evaluated. As a result of the findings and evaluations, it has been concluded that themes reflecting social values are at the forefront of his poems and that he presents traditional forms of expression with an original style from a modern perspective.

Keywords

Culture , tradition , minstrelsy tradition , minstrel , İsa Erdoğan

Ethical Statement

The data collection process for this study was carried out within the framework of the ethics committee decision dated 25.09.2024 and numbered 2024-15, of the Social and Human Sciences Human Research Ethics Committee of Eskişehir Osmangazi University.

Kırşehirli Ozan İsa Erdoğan’ın Âşıklık Geleneğindeki Yeri Üzerine Bir Değerlendirme

Abstract

Âşıklık geleneği, Türk halk şiirinin tarihsel ve kültürel sürecinde sözlü anlatım biçiminin en güçlü formlarından biridir. Âşıklar, yüzyıllar boyunca sazı ve sözüyle oluşturdukları eserlerle toplumun ortak hafızasını inşa etmişlerdir. Yaşadıkları dönemin ruhunu, bireysel duygularını ve sosyal yapısını şiir yoluyla topluma kazandırmışlardır. İcra edilen şiirler saz eşliğinde halka sunulmuştur. 21.yüzyıl âşıklık geleneğinin temsilcilerinden biri de Kırşehirli Ozan İsa Erdoğan’dır. Günümüzde âşıklık geleneğini sürdüren âşıkların sayısının giderek azaldığı göz önüne alındığında, Erdoğan’ın, kültürel mirasın korunması ve gelecek kuşaklara aktarılması amacıyla yaptığı çalışmalar dikkate değerdir. Bu yazıda, Kırşehirli Ozan İsa Erdoğan’ın âşıklık geleneğindeki yeri ele alınmıştır. Ozanın hayatına dair veriler, yapılan derinlemesine mülakat yöntemiyle elde edilmiştir. Edebî kişiliği ise İsa Erdoğan’ın yayımlanmış; Kırşehir Gönlümde Yatıyor kitabı (72 şiir) ve Kırşehir’in Pınarı (95 şiir) adlı iki kitabı ve arşivinde bulunan 85 şiir örneğinden hareketle ele alınmıştır. Âşığın şiirlerinde yer alan tema ve söz sanatları çözümlenmiştir. Bu doğrultuda, bağlı bulunduğu geleneksel çizgi ve şiirsel üslubu değerlendirilmiştir. Yapılan tespit ve değerlendirmeler sonucunda, toplumsal değerleri yansıtan temaların, şiirlerinde ön planda olduğu ve geleneksel söyleyiş biçimlerini modern bir bakış açısıyla özgün bir üslupla ortaya koyduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Keywords

Kültür , gelenek , âşıklık geleneği , âşık , İsa Erdoğan

Ethical Statement

Çalışmanın veri toplama süreci, Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal ve Beşerî Bilimler İnsan Araştırmaları Etik Kurulunun 25.09.2024 ve 2024-15 sayılı etik kurul kararı çerçevesinde gerçekleştirilmiştir.

References

• Arslan, Mustafa. (2015). “Kültürel Belleğin Uzman Taşıyıcıları Olarak Âşıklar.” Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, 15(1): 1-6.
• Artun, Erman. (2008). Âşık Edebiyatı Araştırmaları. Adana: Kitabevi Yayınları.
• Avşar, Muhammed. (2010). Tokatlı Âşık Selmani’nin Âşıklık Geleneğindeki Yeri. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Gazi Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Büyükokutan Töret, A. (2021). “Covıd-19: Küresel Salgın Sürecinin Âşık Nurşah’ın Şiirlerine Yansıması”. Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 14(34): 494-509.
• Cerrahoğlu, Münir (2011). “Âşıkların Sosyokültürel Hayattaki Yeri ve Önemi/ Bir Örneklem Olarak Derdiçok”. folklor/edebiyat, 18(67): 143-156.
• Ekici, Metin (2011). ‘‘Âşıklık Geleneğinin Güncel Sorunları’’.. Somut Olmayan Kültürel Miras Yaşayan Âşık Sanatı Uluslararası Sempozyum Bildiri Kitabı. Ed. M. Öcal Oğuz ve Selcan Gürçayır. Ankara: Gazi Üniversitesi THBMER Yayınları, 7-15.
• Erdoğan, İsa (2009). Kırşehir Gönlümde Yatıyor. Ankara. Gürler Matbaacılık.
• Erdoğan, İsa (2020). Kırşehir’in Pınarı. Kırşehir: Kırşehir Belediyesi Kültür Tarihi Yayınlar Serisi.
• Günay, Umay (2011). Türkiye’de Âşık Tarzı Şiir Geleneği ve Rüya Motifi. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Kılıç, Gamze (2025). “Kırşehir’de Geleneksel Değerlerin Buluşması: Ahilik Haftası”. Türk Folklor Araştırmaları, 2025/1(370): 337-353.
• Köprülü, M. Fuad (1976). Türk Edebiyatı’nda İlk Mutasavvıflar. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Köprülü, M. Fuad. (1999). Edebiyat Araştırmaları. Ankara: Türk Tarih Kurumu.
• Şimşek, Esma (2016). “Âşık Veysel’in Âşıklık Geleneği İçerisindeki Yeri Üzerine Bir Değerlendirme”. Akra Kültür Sanat ve Edebiyat Dergisi, 4(9): 117-126.
• Yardımcı, Mehmet (2016). “Âşıkların Sınıflandırılması İçinde Son Dönem Âşıklık Geleneğinin Yapılandırılması ve Bu Gelenekte Nesimi Çimen’in Yeri”. Nesimi Çimen Anısına 7. Uluslararası Halk Ozanları Hacıbektaş Buluşması, 1-14.
• Yaşar, Servet ve Gültekin, Burak (2023). “Nesimi Çimen’in Âşıklık Geleneğindeki Yeri ve Kaynaklık Ettiği Eserlerin İncelenmesi”. Eurasian Journal of Music and Dance, 23: 166-183.
• Yenice, Yarkın (2002). “Âşıklık Geleneğinin Güncel Sorunları ve Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi Kapsamında Yaşatılarak Korunması Üzerine Bir Değerlendirme”. I. Uluslararası Ege Sosyal Bilimler Lisansüstü Öğrenci Kongresi, 509-512.