Vecdi Akyüz’ün Kur’an’da Siyasi Kavramlar İsimli Eseri ve Manzuriddin Ahmed’in Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice İsimli Eseri’nin Kavramsal Açıdan Kıyası

Year 2022, , 179 - 195, 25.12.2022

Ayşe Aytekin

https://doi.org/10.32955/neu.ilaf.2022.8.2.02

Abstract

Çeşitli içeriklere sahip metinleri veya dînî mesajları anlama ve yorumlamada -yeni yöntemlere sahip bir inceleme tarzıyla oluşturulan- odak kavramların veya anahtar kelimelerin, bu kelimelerin ilintili olduğu alanların ve bu alanların özelliklerinin tespit edilmesi önemli bir husustur. Kutsal metnin dönemi ve çağdaş insanın dönemi arasındaki anlama ve anlamlandırma farkı ancak bu şekilde telafi edilebilir. Bu minvalde, insanlara aktarılmak istenen ilâhî mesajların çeşitli kavram kalıpları içerisinde sunulduğu kutsal metinlerin anlamlandırılma sürecinde odak kavramların çözümlenmesi ve anlaşılması diğer metinlere göre çok daha lüzumludur. Nitekim, Kur’ân-ı Kerîm’de yer alan, temel sözlük anlamlarının yanı sıra yan anlamları haiz odak kavramların mana boyutlarını ve Kurânî siyakta kazandığı yeni anlam alanlarını doğru şekilde incelemek ve bu terimlerin fehvâ serüvenlerini başarılı bir şekilde keşfetmek, hem mesajın anlaşılması ve uygulanması bakımından hem de Tefsir ilmine sağladığı katkı bakımından oldukça kıymetlidir. Dolayısıyla, Tefsir Tarihi sürecinde Kur’ân’ın anlaşılması adına geliştirilen klasik yöntemler ve zengin tarihî ve ilmî tecrübeyle birlikte kavram örgüsü ile donatılmış ilâhî mesajların yorumlanmasında alan ve kavram çözümlemesi bir zorunluluktur. Tefsir faaliyetlerinin tarih içerisinde ilk dönemlerden itibaren günümüze kadar kesintisiz bir şekilde devam ediyor olması onun gerekliliğinin bir göstergesi ve yansımasıdır. Tefsir faaliyeti yolculuğu içerisinde zamanlar, mekanlar, dönemler, koşullar, gereksinimler ve yorumlar değişmiş olsa da bu faaliyetteki söz, fikir, çaba, malzeme ve ürünler çağdaş insanların yorumu ve ihtiyacı açısından son derece zarurîdir. Söz konusu ürünlere -Tefsir faaliyetlerinin, yöntemlerinin ve çeşitlerinin özelleşmesini takip eden dönemde- siyaset, kültür, ekonomi gibi hayatın içerisindeki temel alanların söz ve yorum kapsamında ne derece etki ettiği, hangi merhalelerde faydalı olduğu, hangi merhalelerde zarara neden olduğu gibi hususların tespiti Tefsir çalışması sürecinde sağlıklı bir analiz açısından değerlidir. Zira, hayatın temel özellikleri, unsurları, etkileri ve gereklilikleri temel kılavuz olan kutsal sözde da yer almaları hasebiyle ilâhî maksada erişebilmek için titizlikle incelenmelidir. Titizlikle incelenmesi gereken alanlardan olan siyaset, hayatın en önemli ve aktif alanlarından, toplumların ise en etkili kurumlarından biridir. Nitekim siyaset, diğer toplumların varoluş ve iktidar dönemlerinde olduğu gibi İslâm toplumu içerisinde de aynı ihtimama sahiptir. Sosyal hayatta diğer kurumlarla ve alanlarla ilişkili olduğu gibi ilâhî sözde de çeşitli meselelerde kendisine yer bulmaktadır. Kur’ân’ın hem vahiy dönemi şartlarındaki hem de vahiy sonrası dönemdeki yorum faaliyetlerinde ağırlıkla işlenen konu da siyasettir. Çalışmamızda, bu denli önemli bir meselenin ilâhî emre ve kurallara uyarak mutlu ve huzurlu bir hayat sürdürmek için araştırılması gerektiği kanaatimizle birlikte Kur’ân-ı Kerîm’de hangi kavram ve bağlamlarda yer aldığını ve bu kavramları inceleyen birbiriyle bağlantılı iki eserde nasıl değerlendirildiğini analiz etmeyi amaçlamaktayız. Bu minvalde, siyasetle ilgili kavramları Kur’ân perspektifi ve düzleminde araştıran iki eser çalışmamıza konu olmaktadır. Bu eserler Vecdi Akyüz’ün Kur’an’da Siyasi Kavramlar isimli eseri ve Manzuriddin Ahmed’in Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice isimli eseridir. Eserlerin müellifleri farklı zaman, kültür ve coğrafyalarda doğmuş, yaşamış, yetişmiş, farklı alanlarda ihtisas yapmış olsalar da Kur’ân’da yer alan siyasi içeriğe sahip kavramları incelemeleri ve yorumlamaları bakımından ortak paydada buluşmaktadırlar. Makalemizde söz konusu siyasi içerikli terimleri ilâhî söz ekseninde ve farklı uzmanlıklara sahip bu iki müellifin yorumları bağlamında incelemeyi hedeflemekteyiz.

Keywords

Kur’ân-ı Kerîm, Tefsir, Siyaset, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice

The Conceptual Comparison Between Vecdi Akyüz’s Work Titled Kur’an’da Siyasi Kavramlar and Manzooriddin Ahmad’s Work Titled Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice

Abstract

In understanding and interpreting texts or religious messages with various contents, it is important matter to determine the focal concepts or keywords, the areas with which these words are related, and the characteristics of these areas, which are created with a new analysis style. It can be compensated the difference in understanding and signification between the period of the sacred text and the period of modern man, only in this way. In this manner, it is much more necessary and obligatory to analyze and understand the focal concepts in the process of understanding and making sense of the sacred texts, in which the divine messages that are desired to be conveyed to people are presented in various conceptual patterns, compared to other texts. As a matter of fact, to examine the meaning dimensions of the focal concepts in the Qur’ān correctly, which have connotations, as well as their basic dictionary meanings, and the new meanings they have gained in the context of the Qur’ān, and to explore the adventures of these terms successfully, are very valuable for both understanding and applying the message and in terms of its contribution to the science of tafsīr. Therefore, field and concept analysis is a necessity in the interpretation of the divine messages equipped with the concept weave together with the classical methods developed for the understanding of the Qur’ān during the History of tafsīr process and rich historical and scientific experience. The fact that tafsīr activities have uninterruptedly continued from the first periods to the present day is an indication and reflection of its necessity. Although times, places, periods, conditions, requirements, circumstances, and interpretations have changed during the history of tafsīr activity, the words, ideas, efforts, materials, and products in this activity are extremely necessary and important for the interpretation and needs of contemporary people. In the period following the privatization of tafsīr activities, methods and varieties the research and determination of the issues of the basic areas of life such as politics, culture, and economy’s influence on the products in question to what extent, in which phases they are beneficial, and in which phases they cause harm are valuable for a sound analysis the process of tafsīr study because, the basic features, elements, effects, and necessities of life must be examined to reach the divine purpose meticuoulsy, since they are included in the basic guide which is a divine word. Politics, which is one of the fields that should be studied meticulously, is one of the most important and active areas of life and one of the most influential institutions of societies. As a matter of fact, politics has the same care in the Islamic society as in the existence and power periods of other societies. As it has been associated with other institutions and fields in social life, the divine word has also found a place for itself in various issues. Politics is the subject that has been mainly dealt with in the interpretation activities of the Qur’ān both in the conditions of the revelation period and in the post-revelation period. In our study, we have aimed to analyzte the concepts and contexts in the Qur’ān and how it has been evaluated in two interrelated works that examine these concepts, together with our opinion that such an important issue should be investigated to lead a happy and peaceful life by obeying divine orders and rules. In this respect, two works that investigate the concepts related to politics in the perspective and plane of the Qur’ān are the subject of our study. These works are Vecdi Akyüz’s work titled Kur’an’da Siyasi Kavramlar and Manzooriddin Ahmad’s work titled Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice. Although the authors of the works were born, had lived, had trained in different times, cultures and geographies, and had specialized in different fields, they had met on common ground in terms of examining and interpreting the concepts with political content in the Qur’ān. In our article, we have the purpose to examine the political terms in question in the context of divine speech and the interpretations of these two authors who have different areas of expertise.

Keywords

al-Qur’ān al-Karīm, Kur’an’da Siyasi Kavramlar, Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice, Tafsir, Politics

References

• Ahmad, Manzooriddin. “Key Political Concepts in the Qur’an”. Islamic Studies, Islamic Research Institute, International Islamic University (1971), 77-102.
• Ahmad, Manzooriddin. “Kur’an’da Anahtar Siyasi Kavramlar”. trans. Mustafa Özel. D.E.Ü. İlahiyat Fakültesi Dergisi 25 (2002), 255-284.
• Ahmad, Manzooriddin. Islamic Political System in the Modern Age: Theory and Practice. Karachi: Saad Publications, 1983.
• Aktaş, Ümit. İslam ve Siyaset. Istanbul: Mana Yayınları, 2019.
• Akyüz, Vecdi. Kur’an’da Siyasi Kavramlar. Istanbul: Kitabevi Yayınları, 1998.
• Albayrak, Halis. Kur’an’ı Anlamak, Kur’an’ın Ne Olduğunu Anlamak, 1. Kur’an Sempozyumu: Kur’an’ın Aydınlığına Doğru. Ankara: Fecr Yayınevi, 1995.
• Altuntaş, Abdurrahman. Kur’an’da Siyasi Kavramlar. Gümüşhane: Gümüşhane Üniversitesi Yayınları, 2013.
• Anjum, Ovamir. İslam Düşüncesinde Siyaset Fıkıh ve Cemaat İbn Teymiyye Dönemi. trans. Ammar Kılıç. Istanbul: Pınar Yayınları, 2021.
• Benna, Hasan. İslam ve Siyaset. trans. Beşir Güneş. Istanbul: Buruc Yayınları, 2020.
• Çalışkan, İsmail. Siyasal Tefsirin Oluşum Süreci. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.
• Doğan, Nagihan. Dinin İktidarı İktidarın Dini Hilafet, Siyaset, İslam (750-833). Istanbul: İletişim Yayınları, 2021.
• Fayrahi, Davood. “Political System and State in Islam (2) (The Sunnite Political System)”. Political Science 4/15 (Autumn 2001), 141-168.
• Fazeli, Qader. “Political Teachings in the Quran from Iqbal’s Viewpoint”. Political Science 4/15 (Autumn 2001), 271-294.
• Gözeler, Esra. Kur’an Ayetlerinin Tarihlendirilmesi. Istanbul: Kuramer/Istanbul 29 Mayıs Üniversitesi Kur’an Araştırmaları Merkezi Yayınları, 2016.
• Ibn Manẓūr, Jamāl al-Dīn Abū l-Faḍl Muḥammad b. Mukarram b. ʿAlī b. Aḥmad Ibn Manẓūr al-Anṣārī al-Ruwayfiʿī al-Ifrīqī al-Miṣrī. Lisān al-‘Arab. Beirut: Dar Sadr, 1414.
• Jarhi, Mabid. The Islamic Political System: A Basic Value Approach. PDF: MPRA Munich Personal RePEc Archive, 2016. Online at https://mpra.ub.uni-muenchen.de/72702/ MPRA Paper No. 72702, posted 27 July 2016 11:57 UTC)
• Jeffery, Arthur. “The Political Importance of Islam”. Journal of Near Eastern Studies 1/4 (October 1942), 383-395.
• Khan, Maulana Wahiduddin. The Political Interpretation of Islam. India: Goodwords Books, 2015.
• Khan, Qamaruddin. Political Concepts in the Qur’ān. Pakistan: The Institute of Islamic Studies, 1973.
• Kheradmand, Mohammad. “Political Terms in the Quran”. Political Science 4/15 (Autumn 2001), 59-78.
• Kitâb-ı Mukaddes. Accessed 10 April 2022. https://www.kitabimukaddes.com/
• Kumar, Mohd Younus. “Authority in Islamic Political Thought: A Study of Quranic Verses”. World Journal of Islamic History and Civilization 7/2 (2017), 30-36.
• Mardini, Souran. Fundamental Religio-Political Concepts in the Sources of Islam. Edinburgh: University of Edinburgh, the Department of Islamic and Middle Eastern Studies, Faculty of Arts, Ph.D Thesis, 1984.
• Nazarzadeh, Abdollah. “Political Teachings in the Quran”. Political Science 4/15 (Autumn 2001), 35-58.
• Paçacı, Mehmet. Kur’an’a Giriş. Istanbul: İsam Yayınları, 2006.
• Paçacı, Mehmet. Kur’an ve Ben Ne Kadar Tarihseliz?. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2016.
• Rahman, Fazlur. Ana Konularıyla Kur’an. Ankara: Ankara Okulu Yayınları, 2012.
• The Noble Quran. Accessed 10 April 2022. https://quran.com/
• Topyay, Yusuf. “Vahiy Geleneğinde “Ruh” Kavramının Artzamanlı (Diachronic) Semantik İncelemesi”. Bayburt Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi 1/1 (2015), 97-123.
• Topyay, Yusuf. Kutsal Kitap’ta ve Kur’an-ı Kerim’de “Nefs” ve “Ruh” Sözcüklerinin Artsüremli (Dıachronıc) Semantik İncelemesi. Ankara: Ankara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, 2016.
• Uzun, Nihat. Hicri II. Asırda Siyāset-Tefsir İlişkisi. Istanbul: Pınar Yayınları, 2011.
• Wagay, Showkat Ahmad. “The Qur’an and Politics: A Study of the Key Political Concepts in the Qur’an”. Aligarh Journal of Quranic Studies 3/1 (March 2020), 22-37.
• Wild, Stefan. Political Interpretation of the Qur’ān. Cambridge: Cambridge University Press, 2007.
• Williams, John Alden. The Word of Islam. Austin: University of Texas Press, 1994.