Kufe'nin Yetişdirdiği Mütebahhir Bir Âlim: İmamı Azam Ebu Hanife Numan B. Sabit

Year 2015, Volume: 1 Issue: 1, 33 - 47, 01.05.2015

Mehmet Mahfuz Söylemez

Abstract

Orta Irak’ın idari merkezi olan Kûfe, kurulduğu tarihten itibaren kendisinden bir ilim ve irfan merkezi olarak bahsettirmiştir. Birçok sahada mütebahhir ilim adamı yetiştirmiştir. Bu ilim adamlarından bir tanesi de İmam Ebû Hanife’dir. Ebû Hanife hicri seksen yılında adı geçen şehirde doğmuştur. Erken dönemde Kur’an’ı hıfzetmiş, buna rağmen nisbeten geç yaşta ilim hayatına ilgi duymuştur. Hocası Hammâd’ın tedris halkasında eğitim görmüş daha sonra bu halkaya üstat olmuştur. Hammad’ın ölümünden sonra İslam Hukuku alanında Kûfe’deki en önemli otorite olmuştur. Kûfe’de hicri yüz elli yılında vefat etmiştir. Arkasında her biri müctehit olarak kabul edilen birçok ilim adamı bırakmıştır.

Keywords

"Kûfe, Ebû Hanife, İlim, Hammâd

References

• "Ahmed Yusuf Ebû Huleybe, “Usulu’l-Hadis inde İmam Ebû Hanife”, Mecelletu’l-Camiati’l-İslamiyye, Gazze 2001, cilt: IX, sayı. II, ss.143-189."
• "Âdil İsmail Halil, “el-İmam Ebû Hanife Nu’man ve Medresetu’r-Re’yi fi Irak”, Meceletu Ebhâsi’l-Basra (Ulûm el-İnsaniyye), cilt: XXVII, sayı: II, s.186 vd.
• Ali Suavî, Hukuku Şevâri’,"
• "Ebû Abdullah Hüseyin b. Ali b. Muhammed es-Saymerî (ö: 436/1045), Ahbaru Ebî Hanife ve Ashabih, Beyrut 1985."
• "Ebû’l-Fadl Celalettin es-Suyutî, Tebyidu’s-Sahife fi menâkibi el-İmam Ebi Hanife en-Nu’man, Beyrut,? Şihabuddin Ahmed b. Hacer el-Heysemî (ö: 974/), el-Hayrâtu’l-hisân, Beyrut 1411 ?."
• "Esat Kılıçer, “Büyük İslam Fakihi İmam-ı Azam Ebû Hanife”, Diyanet İşleri Başkanlığı Dergisi, Temmuz 1968, cilt VII, sayı 74."
• "İbn Habib, el-Muhabber, Beyrut, ?."
• "İsa Doğan, “Ebû Hanife’nin Dini ve Siyasi Duruşu”, Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, Samsun 2006, XX, 41. Ayrıca bkz. Meh- met Atalan, “Ebû Hanife ve Ali Oğulları”, Dini Araştırmalar, VIII, s.24, ss.157-168."
• "Mehmet Mahfuz Söylemez, Bedevilikten Hadariliğe Kûfe, Ankara 2001; Güç ve İktidar: Kûfe’de İktidar Mücadelesi, İstanbul 2011."
• "Muhammed Ebû Zehra, Ebû Hanife: Hayatuhu ve asruhu ve arauhu ve fıkhu- hu, Mısır 1945."
• "Muhammed Aşık İlahi el-Berenî, el-Mevâhibu’ş-şerife fi menâkibi el-İmam Ebî Hanife, (İbn Hacer el-Heysemî’nin el-Hayratu’l-hisân adlı eseriyle bir arada), Beyrut 1411."
• "Nesâî, Kitabu’d-Duafâ ve’l-Metrukîn (Buharî’nin Kitabu’d-Duafası ile bir ara- da, tahk: Muhammed İbrahim Zâid), Beyrut 1986."
• "Yâkût, Mu’cemu’l-Udebâ ve İrşâdu’l-Erîb ila Ma’rifeti’l-Edîb, I-VI, Beyrut 1991. ez-Zehebî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Siyer A’lam en-Nube- la,(thk. Şuayb el-Arnavud-Hüseyin el-Esed) I-XXIII, Beyrut 1984-1988."
• "Ez-Zehebî, Şemsuddin Muhammed b. Ahmed b. Osman, Menâkibu İmam Ebû Hanife ve sahibeyhi Ebi Yusuf ve Muhammed b. El-Hasan, (tahk: Zahid kevserî-Ebû’l-Vefâ el-Afganî), Haydarabat 1366h."